از تلاش اصلاح طلبان برای بازگشت به دامان دولت تا هراس از ردصلاحیت

اما بی شک در روزهای بعد از انتخابات انتظار می رفت که طرفین خواسته های یکدیگر را برآورده کنند. به خصوص اصلاح طلبان که نقش خود را در به قدرت رسیدن روحانی پررنگ و ویژه می دیدند و همین امر سبب شده بود تا خواسته هایی از دولت یازدهم داشته باشند. این در حالی بود که حسن روحانی از همان روزهای آغازین فعالیت خود تمایل چندانی به استفاده از نیروهای اصلاح طلب نداشت. این عدم تمایل نیز سبب شد تا تئوریسین های اصلاحات به فکر حضور فعال در انتخابات مجلس و کسب کرسی های سبز مجلس دهم شوند. در این مسیر اما اصلاح طلبان از یک سو نگران برخی اتفاقات هستند و از سوی دیگر نیز برنامه ها و استراتژی های خود را در 6 قالب طرح ریزی کرده اند.

نگرانی های اصلاح طلبان در مسیر انتخابات

اول- ترس از رد صلاحیت بخش زیادی از این جریان به واسطه عملکردهای گذشته از جمله اصلی ترین نگرانی های اصلاح طلبان در مسیر انتخابات مجلس است. در این بین 2 سال پیش بود که در آستانه انتخابات سال 92، شورای نگهبان مهر رد بر پرونده هاشمی رفسنجانی زد. حالا از آن روز 24 ماه می گذرد. البته شورای نگهبان با رد صلاحیت آن چهره مشهور پیامی روشن برای تمام نامزدهای انتخاباتی در ادوار مختلف ارسال کرد تا همه جریانات از روند قانونی این شورا و جدیت اعضای آن مطلع شوند. حالا اما به نظر می رسد که اصلاح طلبان بار دیگر و در فاصله نزدیک به 9 مانده تا انتخابات مجلس، از تیغ تیز قانون هراسیده اند و برای عبور از فیلتر شورای نگهبان قصد دارند تا به تخریب برخی از چهره های مطرح این شورا همچون آیت الله جنتی دست بزنند.

دوم- خلاء داشتن رهبری و فرماندهی واحد در جبهه اصلاحات نیز دومین نگرانی این روزهای اصلاح طلبان است. در این بین هر چند اصلاح طلبان سید محمد خاتمی را به عنوان یکی از چهره های مقبول و محبوب خود قلمداد می کنند اما به دلیل عدم مشروعیت وی در بین مردم و عدم مقبولیت سایر گزینه های رهبری، این خلاء در بین اصلاح طلبان به وضوح احساس می شود. همین مسئله سبب شده که در طول ماه های اخیر اختلافاتی میان اصلاح طلبان بر سر انتخاب لیدر واحد به وجود آید. با این اوصاف به نظر می رسد طی ماه های آینده نیز این دعوای سیاسی بر سر مدیریت جریان اصلاحات ادامه یابد.

سوم- مشخص نبودن نسبت دولت با جریان اصلاحات دیگر نگرانی سران اصلاح طلب است. بدون شک یکی از جریان هایی که در انتخابات آینده مجلس شورای اسلامی حرفی برای گفتن دارد، دولت یازدهم خواهد بود. دولتی ها که این روزها تمام پتانسیل و نیروی خود را صرف مذاکرات هسته ای با گروه 5+1 کرده اند، در طول روزهای گذشته به علت افزایش قیمت بنزین و حذف یارانه بخشی از جامعه، با کاهش محسوس محبوبیت مواجه شده است.  در این بین البته دولتی ها به خوبی می دانند که بقای دولت و تسهیل برنامه های آینده آن تا چه میزان در گرو مجلسی هماهنگ با دولت است. از همین رو اهالی دولت نیز تلاش خواهد کرد تا در انتخابات مجلس شورای اسلامی حضوری فعال داشته و در پی فتح کرسی های آن باشند و با این کار، تصویب مصوبات و طرح های خود در مجلس آینده را تسهیل بخشند. بنابراین یکی از طیف های حاضر در انتخابات مجلس را می توان به نام دولتی ها زد. اما سوالی که این روزها ذهن بسیاری از اهالی جریان اصلاحات را به خود معطوف کرده این است که آیا دولت در مسیر انتخابات مجلس حاضر به همکاری با اصلاح طلبان خواهد شد؟

استراتژی و برنامه ها

اول- حضور حداکثری و فعالانه در انتخابات برای کسب کرسی های بیشتر و همچنین بازگشت به حاکمیت از جمله برنامه های اصلی اصلاح طلبان است. اصلاح طلبان برای تحقق این هدف از همان روزهای بعد از انتخابات ریاست جمهوری کار برای انتخابات مجلس را با شعار فتح سنگر به سنگر آغاز کردند و جلسات و برنامه های انتخاباتی خود را سازماندهی کردند. در این باره البته اعضای جریان اصلاحات به حضور حداکثری در انتخابات مجلس امید بسته اند و اکثر آنها بر این باورند که درصد قابل توجهی از کرسی های مجلس دهم در اختیار اصلاح طلبان خواهد بود.  

دوم- دیگر استراتژی اصلاح طلبان استفاده حداکثری از جریان، شعارها و حمایت های دولت است. در این مسیر اکثر اعضای جریان اصلاحات این روزها رویه ای مشابه در پیش گرفته اند و در گوشه و کنار هر جا که محفلی برپا می شود، سخن از اتحاد دولت و اصلاح طلبان برای انتخابات مجلس به میان می آورند. از همین رو به نظر می رسد برخی از اعضای جریان اصلاحات که در داخل و خارج دولت نیز فعال هستند به همراه گروهی از کارگزارانی ها، در پی پیشبرد هدف خود مبنی بر بازگشت لیبرال ها به دامان دولت و اتحاد آنها با دولت روحانی برای انتخابات مجلس، از هم اکنون متحد شده و فعالیت های خود را نیز در این زمینه آغاز نموده اند. در این بین البته این احتمال نیز وجود دارد که رئیس دولت در این ماجرا هیچ دخالتی نداشته باشد و حتی در جریان بسیاری از امور پشت پرده قرار نگیرد، چراکه حسن روحانی و اعضای دولت این روزها بیش از آنکه به فکر کسب موفقیت در انتخابات مجلس باشند بدنبال بهبود شرایط اقتصادی و کسب موفقیت در مذاکرات با 5+1 می باشند. در این بین فقط برخی از لیبرال های نزدیک به دولت با هماهنگی کارگزارانی ها هستند که تفکر اتحاد دولت و اصلاح طلبان را پیش می برند. اما اعضای جریان اصلاحات همچنان این نگرانی را دارند که آیا دولت همکاری و هماهنگی با اصلاح طلبان را در راستای انتخابات مجلس می پذیرد یا خیر.

سوم- دیگر برنامه تئوریسین های اصلاحات در مسیر انتخابات مجلس، فشار بر شورای نگهبان جهت تایید صلاحیت حداکثری است. بدون شک انتخابات آتی مجلس شورای اسلامی یکی از سخت ترین دوره های انتخاباتی برای شورای نگهبان خواهد بود چراکه حضور احتمالی جریان های متعدد با سلایق مختلف در این انتخابات کار را برای اعضای این شورا مشکل تر می کند. در این بین البته تخریب، ترفند همیشگی اصلاح طلبان در ادوار مختلف بوده و هر جا که این جریان با شکستی مواجه می شود، از پروژه تخریب افراد به عنوان راحت ترین مسیر ممکن استفاده می کند و حالا در مسیر انتخابات مجلس نیز بار دیگر اقدامات و اظهارات شائبه برانگیز اصلاح طلبان علیه شورای نگهبان در حال شکل گیری است. بنابراین باید منتظر ماند و دید که کدام جریان ها و افراد مورد اصابت تیر رد صلاحیت شورای نگهبان قرار می گیرند. 

چهارم- تلاش برای ایجاد فرماندهی واحد به رهبری سید محمد خاتمی نیز از جمله فعالیت های جریان اصلاحات است. اصلاح طلبان در طول فعالیت 2 سال اخیر خود دریافته اند که برای حضور در انتخابات مجلس بدون رهبری سید محمد خاتمی نمی توانند کاری از پیش برند. این جریان حتی مدتی نیز به سمت هاشمی رفسنجانی گرایش پیدا کرد اما وقتی متوجه شدند که هاشمی قصد دارد اصلاح طلبان را زیر مجموعه کارگزاران تعریف کند، بار دیگر از حضور در سیطره هاشمی کنار کشیده و به فکر بازگشت به دامان سید محمد خاتمی افتادند. حالا اصلاح طلبان در تلاش هستند تا بتوانند ماجرای عدم وجود رهبری واحد در جریان خود را هر چه سریعتر حل کنند.

پنجم- یکی از برنامه های جریان اصلاحات نزدیکی به چهره های معتدل اصولگرا و قرار دادن آنان در لیست های انتخاباتی اصلاح طلب است. در این باره از یک سو برخی افراد متعصب تر به این جریان معتقدند باید فردی چون محمد رضا عارف به عنوان سرلیست اصلاح طلبان معرفی شود چراکه وی سابقه و پیشینه مدیریتی در این جریان را نیز دارد. برخی دیگر بر این باورند که بازگشت به چهره های راست گرای سنتی و حتی چهره های معتدل اصولگرا می تواند رمز اصلی پیروزی جریان اصلاحات در انتخابات آتی مجلس باشد، از همین رو تلاش های گسترده ای نیز برای جلب رضایت افرادی همچون ناطق نوری در زمینه حضور در انتخابات مجلس و قبول سرلیستی اصلاح طلبان انجام داده اند. در این بین گروهی نیز با حفظ اصول اصلاح طلبی خود با دولت هم پیمان شده اند و قصد دارند در کنار دولت باقی مانده و از طریق اعتدالیون به مجلس راه پیدا کنند.

ششم- برنامه ریزی های گسترده برای استان ها و شهرستان نیز یکی دیگر از استراتژی های اصلاح طلبان برای انتخابات مجلس خواهد بود. اصلاح طلبان در این مسیر از مدت ها پیش جلسات و برنامه های انتخاباتی خود را در شهرستان های مختلف آغاز کرده اند و قصد دارند با بهره گیری از پتانسیل مردم در شهرهای مختلف، کرسی های بیشتری را در مجلس برای خود کنند.

گفتنی است انتخابات مجلس شورای اسلامی اسفند ماه سال جاری برگزار خواهد شد و تا آن زمان بیش از 9 ماه دیگر باقی مانده است. از همین رو به نظر می رسد طی ماه های آینده خبرهای بیشتری در خصوص فعالیت ها و برگزاری میتینگ های سیاسی جریان های مختلف از جمله اصلاح طلبان و کارگزاران و نزدیکان هاشمی رفسنجانی خواهیم شنید.