وضعیت بحرانی فرونشست در دشت های البرز/ شوری بالا، چالش جدی پیش روی منابع آب/ 70 درصد چاه های استان غیر مجاز حفاری شده است

به گزارش گروه استانی تیتریک، تحلیل بارش های استان البرز از ابتدای سال آبی 97-98، که از اول مهر ماه 97 می باشد، نشانگر 90 درصد افزایش در میزان بارش نسبت به مدت مشابه بلند مدت بوده است لذا استان فصل پائیز نسبتا پرآبی را تجربه کرده است.

بر اساس اطلاعات هیدروگرافی مخازن سدهای استان، تا مورخه 26 آبان 97 مخزن سد امیرکبیر 70 درصد پر است و حجم ذخیره در مخزن نسبت به سال آبی قبل 7 درصد کاهش داشته است و در مورد سد طالقان مخزن 65 درصد پر است که نسبت به سال آبی قبل 4 درصد کاهش داشته است.

شوری آب و چالش جدی پتانسیل منابع آب در البرز

فیروز قاسم زاده رئیس گروه تلفیق و بیلان شرکت آب منطقه ای البرز در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار تیتریک، می گوید: استان البرز با بارش متوسط سالانه حدود 410 میلیمتر که در ارتفاعات شمالی آن بارش های ایستگاهی تا حدود 800 میلیمیتر نیز می رسد از نظر پتانسیل منابع آب از وضعیت نسبتا خوبی برخوردار است.

متاسفانه بارگزاری بسیار بالای مصارف در سطح استان و انتقال آب به استان های مجاور و همچنین وجود مناطق خشک با بارش حدود 100 الی 200 میلی متر بارش در بخش های جنوبی استان که تقریبا شهرستان اشتهارد را پوشش می دهد و شوری بسیار بالای آب در این مناطق که بعضا شوری به حدود 25000 میکروموس بر سانتیمتر هم می رسد، باعث شده است البرز از نظر پتانسیل منابع آب با چالش های جدی روبرو باشد.

افت 2 متری تراز سطح آب آبخوان هشتگرد در سال 96

البرز در سال آبی 96-97 که در شهریور 97 خاتمه یافت، از نظر وضعیت بارش با افت 12 درصدی نسبت به متوسط بارش بلندمدت روبرو بود و همچنین از آنجا که تحلیل های اقلیمی روی بارش های روزانه نشانگر افزایش تعداد بارش های غیر موثر در سطح حوزه های آبریز استان می باشد، سهم رواناب های تولیدی و نفوذ به آبخوان ها کاهش یافته و همین امر در سال آبی گذشته باعث وقوع افت سطح آب تا حدود 2 متر در تراز سطح آب برخی آبخوان ها از جمله آبخوان هشتگرد شده است.

تحلیل بارش های سال آبی گذشته با استفاده از شاخص خشکسالی SPI نشانگر این است که استان البرز در سالی که گذشت در بخش های وسیعی از شمال شرق و شمال غرب استان (منطقه کوهستانی)، شرایط نرمال و در مناطق جنوبی و جنوبی غربی البرز (مناطق دشتی) شرایط خشک را تجربه کرده است.

انتقال سالانه 700 میلیون متر مکعب آب از البرز به تهران و قزوین

تمرکز جمعیتی بالغ بر 2.7 میلیون نفر در سطح استان البرز و نواحی صنعتی و کشاورزی در سطح این استان و همچنین انتقال سالیانه بالغ بر 700 میلیون متر مکعب آب از طریق دو سد امیرکبیر و طالقان به استان های تهران و قزوین باعث شده است که ورودی آب های تجدید پذیر بر پیکره های آبی استان به شدت کاهش یابد بطوریکه سالانه حدود 70 میلیون متر مکعب کسری مخازن آب های زیرزمینی با افت حدود یک متری تراز آبخوان ها در سطح استان حادث می شود.

برداشت سالانه 300 میلیون متر مکعب غیر مجاز منابع آب

عدم رعایت اصول آمایش سرزمین در سطح استان باعث شده است که بارگذاری بسیار بالایی در سطح استان صورت بگیرد به طوریکه در حال حاضر 70 درصد تعداد چاه های سطح استان که سهمی بالغ بر 40 درصد از برداشت منابع آب زیرزمینی را دارند، به طور غیر مجاز حفاری شده اند و سالانه بیش از 300 میلیون متر مکعب از منابع آب زیرزمینی استان توسط بهره برداران غیر مجاز برداشت شده و تبعات آن به تمام ساکنین البرز خواهد رسید.

وضعیت بحرانی فرونشست در دشت های استان البرز

از جمله پیامدهای بارز و مخاطره انگیز چنین حجم برداشتی از منابع آب زیرزمینی، وقوع پدیده فرونشست در سطح دشت های استان می باشد به طوریکه در پهنه هایی از دشت های استان، متوسط فرونشست تا 10 سانتیمتر در سال و با نرخ بیشینه موضعی تا 20 سانتیمتر می باشد که در مقایسه با نرخ مجاز 0.5 سانتیمتر در سال، دشت های استان دارای وضعیت بحرانی از نظر پدیده فرونشست هستند.

متاسفانه وقوع پدیده فرونشست در لایه های آبخوان باعث کاهش ظرفیت نگهداشت آب در لایه ها می گردد و از این طریق ضمن کاهش آبدهی چاه های بهره برداری، مخاطرات زیست محیطی دیگری نیز می تواند در شرایط احیای آبخوان به دنبال داشته باشد.

علی رغم فعالیت های گسترده گروه های گشت و بازرسی منابع آب در سطح استان و پیگیری های حقوقی و انسداد تعداد زیادی از چاه های غیر مجاز توسط شرکت آب منطقه ای البرز، متاسفانه سهم برداشت های غیر مجاز همچنان قابل توجه است.

مقابله موثر با چنین روندی، همت مردم و ساکنین استان را می طلبد تا ضمن همکاری با گروه های گشت و بازرسی، در صورت مشاهده حفاری ها و برداشت های غیر مجاز به ادارات امور منابع آب شهرستان ها و گروه های گشت و بازرسی اطلاع دهند تا در اسرع وقت اقدام به مقابله با متخلفین و متجاوزین منابع آب صورت بگیرد و از تبعات آن که در آینده گریبانگیر ساکنین استان خواهد بود جلوگیری به عمل آید.

ستاره کردستانی - تیتریک

انتهای پیام/