چه طور مراقب باشیم تا سرطان نگیریم؟
همه ما از سرطان می‌ترسیم و ابتلا به این بیماری را از کابوس‌های زندگی خود تلقی می‌کنیم. اگر هم به ما بگویند، از طریق روش‌هایی می‌شود از ابتلا به بسیاری سرطان‌ها در تمام طول زندگی پیشگیری کرد، با دیده تردید به این ادعا نگاه می‌کنیم .
گروه سبک زندگی «تیتریک»، نوشت: واقعیت آن است که از طریق خودمراقبتی می‌توان یک سوم سرطان‌ها را کنترل کرد و مانع بروز آنها شد. قضیه به سرطان محدود نمی‌شود بلکه از طریق افزایش سطح سواد سلامت عمومی مردم می‌توان بیش از 80 درصد بیماری‌های غیرواگیر را کنترل کرد. اهمیت خود مراقبتی در جهان بسیار بالاست و نیازمند بستر آموزشی برای همه مردم است تا بتوان آگاهی درخصوص مواجهه با بیماری‌ها را افزایش داد.
دکتر داوود شجاعی‌زاده، متخصص آموزش بهداشت و ارتقای سلامت در گفت‌وگو یی و در ارتباط با خودمراقبتی می‌گوید: اصول خودمراقبتی با اصلاح سبک زندگی بیماران، آموزش و ارتقای سواد بهداشتی بیماران و ارتقای مهارت‌های خودمراقبتی در بیماران امکانپذیر است .
وی تاکید می‌کند: طبق اسناد سازمان جهانی بهداشت، بیش از 40 درصد سرطان‌ها را با خودمراقبتی می‌توان پیشگیری کرد و مواردی هم که قابل پیشگیری نیست، در سایه خودمراقبتی، نگاه امیدوارانه به اثر بخشی روش‌های تشخیصی و درمانی، مراجعه بموقع و تشخیص زودهنگام، درمان‌پذیرتر خواهد بود.
اصلاح سبک زندگی و معاینه‌‌های پزشکی
رعایت اصول کلی تغذیه از جمله تنوع و تعادل در برنامه غذایی، فعالیت منظم و برقراری تعادل میان نیازهای مادی و معنوی، از اصول اساسی زندگی سالم است. در واقع، اصل اساسی خودمراقبتی بر اصلاح شیوه‌های نادرست زندگی استوار است .
دکتر شجاعی‌زاده با بیان مطالب فوق می‌افزاید: مراجعه به پزشک و انجام دوره‌ای آزمایش‌ها و غربالگری‌ها برای سنین مختلف و در دو جنس زن و مرد متفاوت است. به کمک برخی بررسی‌ها و آزمایش‌ها می‌توان قبل از این‌که خیلی دیر شود، بعضی بیماری‌ها را شناسایی کرد. توجه به موارد مشکوک و غیرطبیعی نیز بسیار اهمیت دارد و پس از شناسایی باید بلافاصله به پزشک مورد نظر مراجعه و پیگیری کرد تا از عوارض و خطرات احتمالی دیر آگاه شدن دور بمانید .
سالمندان چگونه بیشتر مراقب خود باشند؟
ارتقای خودمراقبتی در سالمندان با تغییر در شیوه زندگی و گرایش به زندگی سالم، تغذیه مناسب، استفاده از مکمل‌های غذایی، ورزش منظم، کنترل وزن، کاهش استرس و خودداری از خوددرمانی امکانپذیر خواهد بود.
برای طراحی یک برنامه خود مراقبتی در سالمندی باید به تمام عناصرزندگی آنها در این سنین توجه داشت. این عناصر در چهار دسته طبقه‌بندی می‌شوند .
به گفته دکتر شجاعی‌زاده، خود مراقبتی جسمی سالمندان شامل مصرف غذای سالم در سه وعده غذایی و توجه به محدودیت و ممنوعیت غذایی و نوشیدن آب کافی می‌شود. به‌علاوه سالمندان باید هر روز فعالیت ورزشی مانند پیاده‌روی و دویدن آرام انجام دهند و قبل از شروع پیاده روی با تمرینات گرم‌کننده عضلات خود را گرم کنند و اگر در حین پیاده‌روی دچار درد قفسه سینه، تنگی نفس یا پا درد شدند، استراحت کرده و با پزشک مشورت کنند.
وی یارآور می‌شود: سالمندان به طور دوره‌ای و منظم برای معاینه و مراقبت باید به پزشک مراجعه و بموقع فاکتورهای سلامت خود را ارزیابی کنند. بی‌شک این امر به کنترل بیماری در این سنین کمک می‌کند .
اصول پیشگیری از سرطان با خودمراقبتی شامل موارد زیر می‌شود :
از مصرف دخانیات پرهیز کنید.
فعالیت بدنی منظم داشته باشید.
وزن خود را در حالت ایده‌آل نگه دارید.
تغذیه سالم داشته باشید.
خود را در برابر عفونت‌ها محافظت کنید.
از پوست خود محافظت کنید.
زندگی روانی معنوی و سالمی داشته باشید.
زندگی اجتماعی سالمی داشته باشید.
خودمراقبتی به کاهش استرس کمک می‌کند
خودمراقبتی، یکی ازجنبه‌های مهم مدیریت استرس است، مراقبت خوب از بدن می‌تواند به ما در مورد خود و زندگی‌مان احساس خوبی بدهد وارزشی را که برای خود قائل هستیم، به دیگران انتقال دهد.
دکتر شجاعی‌زاده با بیان این مطالب می‌افزاید: چنین کاری می‌تواند به داشتن احساس تندرستی ورفاه پایدار کمک کند. باخود مراقبتی، به صورت ارادی و فعالانه، زمانی را برای خودمان در نظر می‌گیریم تا کارهایی را انجام دهیم که موجب حفظ وتقویت جوانی و انرژی ما می‌شود. توجه داشته باشید، خود آگاهی اولین گام برای برنامه‌ریزی به منظور خودمراقبتی است.
وی تاکید می‌کند: خودمراقبتی، استرس را کاهش می‌دهد، چشم‌اندازی نو و احساسی مثبت به زندگی به ما می‌بخشد، احساس شادی،آرامش و صلح و تندرستی را در ما ایجاد می‌کند و اعتماد به نفس و عزت نفس ما را افزایش می بخشد و بر شوروشوق زندگی و انگیزه موفقیت ما می‌افزاید.
خود مراقبتی روانی و عاطفی سالمندان
سالمندان هر روز باید زمانی را به تفکر و تامل اختصاص دهند .
برای کاهش استرس، اقدامات لازم از جمله تمرینات آرام‌سازی را انجام دهند.
به تجارب، آرزوها، افکار و احساسات توجه کنند .
شاهکارهای ادبی و هنری را مطالعه کنند.
زمانی را برای رفتن به دامن طبیعت اختصاص دهند.
به موسیقی آرامش‌بخش گوش دهند .به دیدن دوستان و آشنایان بروند.
با خود و دیگران تعامل مهربانانه داشته باشند و زمان‌هایی را به صحبت کردن با همسر و فرزندان اختصاص دهند و زمانی که نیاز به کمک دارند، آن را درخواست کنند.
به کارهای مثبت خود فکر و به خود افتخار کنند.
کتاب‌هایی را که دوستشان دارند، دوباره مطالعه کنند.
وقتی لازم است، گریه کنند.
برای خندیدن چیزهایی را جست‌و‌جو کنند.
خشم و احساسات واقعی خود را به روشی سازنده ابراز کنند .
زمانی را با افراد سالمند دیگر به تبادل تجربیات بگذرانند.
در صورت بروز مشکل یا ناراحتی روحی، به روانپزشک یا روان شناس مراجعه کنند.
دکتر داوود شجاعی‌زاده، متخصص آموزش بهداشت و ارتقای سلامت در گفت‌وگو یی و در ارتباط با خودمراقبتی می‌گوید: اصول خودمراقبتی با اصلاح سبک زندگی بیماران، آموزش و ارتقای سواد بهداشتی بیماران و ارتقای مهارت‌های خودمراقبتی در بیماران امکانپذیر است .
وی تاکید می‌کند: طبق اسناد سازمان جهانی بهداشت، بیش از 40 درصد سرطان‌ها را با خودمراقبتی می‌توان پیشگیری کرد و مواردی هم که قابل پیشگیری نیست، در سایه خودمراقبتی، نگاه امیدوارانه به اثر بخشی روش‌های تشخیصی و درمانی، مراجعه بموقع و تشخیص زودهنگام، درمان‌پذیرتر خواهد بود.
اصلاح سبک زندگی و معاینه‌‌های پزشکی
رعایت اصول کلی تغذیه از جمله تنوع و تعادل در برنامه غذایی، فعالیت منظم و برقراری تعادل میان نیازهای مادی و معنوی، از اصول اساسی زندگی سالم است. در واقع، اصل اساسی خودمراقبتی بر اصلاح شیوه‌های نادرست زندگی استوار است .
دکتر شجاعی‌زاده با بیان مطالب فوق می‌افزاید: مراجعه به پزشک و انجام دوره‌ای آزمایش‌ها و غربالگری‌ها برای سنین مختلف و در دو جنس زن و مرد متفاوت است. به کمک برخی بررسی‌ها و آزمایش‌ها می‌توان قبل از این‌که خیلی دیر شود، بعضی بیماری‌ها را شناسایی کرد. توجه به موارد مشکوک و غیرطبیعی نیز بسیار اهمیت دارد و پس از شناسایی باید بلافاصله به پزشک مورد نظر مراجعه و پیگیری کرد تا از عوارض و خطرات احتمالی دیر آگاه شدن دور بمانید .
سالمندان چگونه بیشتر مراقب خود باشند؟
ارتقای خودمراقبتی در سالمندان با تغییر در شیوه زندگی و گرایش به زندگی سالم، تغذیه مناسب، استفاده از مکمل‌های غذایی، ورزش منظم، کنترل وزن، کاهش استرس و خودداری از خوددرمانی امکانپذیر خواهد بود.
برای طراحی یک برنامه خود مراقبتی در سالمندی باید به تمام عناصرزندگی آنها در این سنین توجه داشت. این عناصر در چهار دسته طبقه‌بندی می‌شوند .
به گفته دکتر شجاعی‌زاده، خود مراقبتی جسمی سالمندان شامل مصرف غذای سالم در سه وعده غذایی و توجه به محدودیت و ممنوعیت غذایی و نوشیدن آب کافی می‌شود. به‌علاوه سالمندان باید هر روز فعالیت ورزشی مانند پیاده‌روی و دویدن آرام انجام دهند و قبل از شروع پیاده روی با تمرینات گرم‌کننده عضلات خود را گرم کنند و اگر در حین پیاده‌روی دچار درد قفسه سینه، تنگی نفس یا پا درد شدند، استراحت کرده و با پزشک مشورت کنند.
وی یارآور می‌شود: سالمندان به طور دوره‌ای و منظم برای معاینه و مراقبت باید به پزشک مراجعه و بموقع فاکتورهای سلامت خود را ارزیابی کنند. بی‌شک این امر به کنترل بیماری در این سنین کمک می‌کند .
اصول پیشگیری از سرطان با خودمراقبتی شامل موارد زیر می‌شود :
از مصرف دخانیات پرهیز کنید.
فعالیت بدنی منظم داشته باشید.
وزن خود را در حالت ایده‌آل نگه دارید.
تغذیه سالم داشته باشید.
خود را در برابر عفونت‌ها محافظت کنید.
از پوست خود محافظت کنید.
زندگی روانی معنوی و سالمی داشته باشید.
زندگی اجتماعی سالمی داشته باشید.
خودمراقبتی به کاهش استرس کمک می‌کند
خودمراقبتی، یکی ازجنبه‌های مهم مدیریت استرس است، مراقبت خوب از بدن می‌تواند به ما در مورد خود و زندگی‌مان احساس خوبی بدهد وارزشی را که برای خود قائل هستیم، به دیگران انتقال دهد.
دکتر شجاعی‌زاده با بیان این مطالب می‌افزاید: چنین کاری می‌تواند به داشتن احساس تندرستی ورفاه پایدار کمک کند. باخود مراقبتی، به صورت ارادی و فعالانه، زمانی را برای خودمان در نظر می‌گیریم تا کارهایی را انجام دهیم که موجب حفظ وتقویت جوانی و انرژی ما می‌شود. توجه داشته باشید، خود آگاهی اولین گام برای برنامه‌ریزی به منظور خودمراقبتی است.
وی تاکید می‌کند: خودمراقبتی، استرس را کاهش می‌دهد، چشم‌اندازی نو و احساسی مثبت به زندگی به ما می‌بخشد، احساس شادی،آرامش و صلح و تندرستی را در ما ایجاد می‌کند و اعتماد به نفس و عزت نفس ما را افزایش می بخشد و بر شوروشوق زندگی و انگیزه موفقیت ما می‌افزاید.
خود مراقبتی روانی و عاطفی سالمندان
سالمندان هر روز باید زمانی را به تفکر و تامل اختصاص دهند .
برای کاهش استرس، اقدامات لازم از جمله تمرینات آرام‌سازی را انجام دهند.
به تجارب، آرزوها، افکار و احساسات توجه کنند .
شاهکارهای ادبی و هنری را مطالعه کنند.
زمانی را برای رفتن به دامن طبیعت اختصاص دهند.
به موسیقی آرامش‌بخش گوش دهند .به دیدن دوستان و آشنایان بروند.
با خود و دیگران تعامل مهربانانه داشته باشند و زمان‌هایی را به صحبت کردن با همسر و فرزندان اختصاص دهند و زمانی که نیاز به کمک دارند، آن را درخواست کنند.
به کارهای مثبت خود فکر و به خود افتخار کنند.
کتاب‌هایی را که دوستشان دارند، دوباره مطالعه کنند.
وقتی لازم است، گریه کنند.
برای خندیدن چیزهایی را جست‌و‌جو کنند.
خشم و احساسات واقعی خود را به روشی سازنده ابراز کنند .
زمانی را با افراد سالمند دیگر به تبادل تجربیات بگذرانند.
در صورت بروز مشکل یا ناراحتی روحی، به روانپزشک یا روان شناس مراجعه کنند.
منبع: جام جم
خبرهای مرتبط
ارسال نظر
اخبار برگزیده
