همسرداری به سبک فاطمی، حلقه مفقوده خانواده ایرانی

وجود نازنين حضرت فاطمه (س) نيز، از آن‌جا که اخصّ عارفين و موحدين بود ، از ابتداي دوره‌ي کودکي تا شهادت، همواره در معرض انواع ناملايمات و رنج‌ها قرار داشت.

در زندگي فاطمه(س) نيز صبر و بردباري ويژه‌اي وجود داشت. يکي از عناصر اصلي موفقيت در حيات خانوادگي، استفاده از کيمياي صبر است. در هر خانواده‌اي که عنصر صبر آسيب ببيند، بناي محبت و استحکام نيز آفت خواهد پذيرفت. نظر به زندگي حضرت فاطمه (س)، مي‌تواند راهکارها و الگوهايي عملي براي بردباري در برابر مشکلات در محيط خانه و خانواده را فرا راه همه‌ي خانواده‌ها بگشايد. فاطمه (س) در سنين پايين با علي(ع) پيمان ازدواج بست و از ميان خواستگاران متعدد ، علي(ع) را با وجود فقر و تهي دستي ايشان برگزيد. رئوس موارد صبر و شکيبايي حضرت فاطمه (س)، در حسن همسرداري و همراهي با علي(ع) را مي‌توان در پنج محور زير برشمرد:

 

1ـ صبر و تحمل در برابر فقر علي(ع)

2ـ تحمل سرزنش‌ها.

3ـ تحمل سختي‌هاي کار منزل و خدمت خانه.

4ـ شکيبـايـي و تحمـل مشکـلات فـراوان در زمـان غيبت‌هـاي طولانـي حضــرت اميرالمؤمنين(ع) (در طول جنگ‌هاي صدر اسلام)

5ـ شراکت در غم علي(ع) و تحمل رنج‌هاي او و مشارکت در صبوري وي.

 2 ـ تشويق همسر به خيرات

يکي ديگر از مواردي که مي‌تواند سبب تحکيم بنياد ازدواج شود ، اين است که زن و شوهر در راه خيرات، يار و مشوق هم باشند. به تعبير ديگر ، آن دو هم‌چون مسافراني که در راه خير با يکديگر همسفر شده‌اند ، همواره يکديگر را به خوبي‌ها و کمالات تشويق نمايند. اين امر اگر با شرايط و ضوابط انجام پذيرد ، مؤثرترين تشويق محسوب مي‌شود.

از مواردي که تجلي عبوديت و تدبير منزل فاطمه (س) را نشان مي‌دهد ، اين است که ايشان همسر خود را در انجام امور خير تشويق مي‌فرمودند. اين تشويق‌ها به صورت‌هاي مختلف و انحاي گوناگون انجام مي‌پذيرفت.

حضرت فاطمه(س) با علي(ع) به گونه‌اي احترام‌آميز سخن مي‌گفت و او را به اطاعت و اظهار فضايل فرامي‌خواند؛ تا آن‌جا که علي(ع) درباره‌ي او مي‌فرمود: «نعم العون علي طاعةالله...» (مجلسي، 1404ق: ج43، ص133)، «فاطمه (س) بهترين ياور براي اطاعت پروردگار است» و نيز فاطمه (س) به علي(ع) مي‌فرمود: «اني زوجتک اقدم امتي سلماً و اکثرهم علماً و اعظمهم حلماً...» (کراجکي، 1410ق: ص121)، «من با تو ازدواج کردم، در حالي‌که تو پيشتازترين فرد امت من در اسلام و عالم‌ترين آن‌ها بودي و در بردباري و حلم نيز والاترين فرد امتي»

 3 -  تقسيم کار در خانواده

يکـي از اصـول لازم و ضـروري خـانواده‌ي موفـق، تقسيـم منـاسب و منصفـانه‌ي مسئوليت‌ها در خانه و خانواده است. مطالعه و بررسي در زمينه‌ي آسيب‌شناسي خانواده ، محرز مي‌نمايد که اگر تقسيم کار عادلانه و منصفانه‌اي در محيط خانه و خانواده برقرار نشود ، خانواده از مرز تعادل خارج مي‌شود و خروج از  اعتدال، گامي به سوي ويراني و تزلزل خانواده است.

يکي از معيارهاي تقسيم کار عادلانه اين است که شئونات و ويژگي‌هاي مسلّم جسمي و روحي زن و مرد در اين امر، مورد توجه و ملاحظه قرار گيرد.

البته بايد در نظر داشت، اين تقسيم کار، تقسيم اوليه‌اي براي احراز امر معاش است و همکاري مرد در داخل خانه مي‌تواند تحت عناوين مثبت ديگري مورد تأکيد واقع شود و هم‌چنين کار زن در خارج از خانه نيز، تحت شرايطي خاص و با رعايت ضوابطي ويژه، مي‌تواند مورد مقبوليت قرار گيرد.

نظر به زندگي فاطمه (س) نشان مي‌دهد که اين تقسيم کار در خانه‌ي ايشان به نحو احسن انجام گرفته بود.

امام باقر(ع) فرموده‌اند: «حضرت فاطمه(ع)، کارهاي منزل را با حضرت علي(ع)، اين‌گونه تقسيم کردند که خميرکردن آرد، نان‌پختن، تميزکردن و جاروزدن خانه به عهده فاطمه (س) باشد و کارهاي بيرون منزل از قبيل جمع‌آوري هيزم و تهيه‌ي مواد اوليه غذايي را علي(ع) انجام دهد.» (دشتي، 1375: ص168)

 امام صادق(ع) نيز در اين‌باره فرموده‌اند: «تقسيم کار با رهنمود رسول خدا(ص) انجام گرفت؛ وقتي آن حضرت(ص) بيان داشت که کارهاي داخل منزل را فاطمه (س) و کارهاي بيرون منزل را علي(ع) انجام دهد، فاطمه (س) با خوشحالي اين‌گونه فرمود: «فلايعلم ما داخلني من السّرور، بإکفائي رسول‌الله(ص) تحمل رقاب الرجال» (نوري طبرسي، 1401ق: ج13، ص48)،

»جز خدا کسي نمي‌داند که از اين تقسيم کار تا چه اندازه خوشحال شدم زيرا رسول خدا(ص) مرا از انجام کارهايي که مربوط به مردان است، بازداشت.«

تأملي ژرف بر آن‌چه در اين نوشتار از سيره و سنت دخت گرامي پيامبر (ص)، حضرت فاطمه زهرا (س) بيان شد، جلوه‌هايي از خانواده‌اي شايسته و به حق آرماني را بر ديدگان صاحبان بينش مي‌نمايد و بالاخره نوشتار حاضر بر اين مدّعاست که عالي‌ترين طريق رسيدن به خانواده اي شايسته الگو بر داري از زندگي آن بزرگواران است.

انتهای پیام/