کهن ترین معدن فیروزه کشور در سراشیبی سقوط و نابودی

نام فیروزه تداعی‌گر معدن فیروزه نیشابور است، معدنی که پس از هفت هزار سال هنوز چراغی روشن در دل کوه دارد. قدیمی‌ترین تراش از فیروزه معدن نیشابور مجسمه‌ای به شکل یک گوساله است که حدود هفت هزار سال قدمت داشته و هم‌اکنون در موزه ایران باستان نگهداری می‌شود.

معدن فیروزه نیشابور که یکی از منحصربه‌فردترین معادن جهان است که سالانه بین ۳۰ تا ۴۰ تن سنگ فیروزه از آن استخراج شده و حدود ۲۰ درصد آن به صورت نگین تراش می خورد؛ همچنین بیش از ۳۰۰ کارگاه تراش فیروزه در این شهر و ۲۵ استادکار بر روی هنر فیروزه تراشی به صورت تخصصی فعالیت می کنند.

این معدن تا سال ۱۳۸۱ در اختیار بخش دولتی قرار داشت که سهم اهالی دو روستای مجاور فقط خاک خوردن و تماشای عبور و مرور کامیون ها بودو بس.

اما با پیگیری های صورت گرفته توسط مردم، مدیریت بهره برداری از معدن فیروزه از سال ۸۱ به اهالی این دو روستا واگذار شد و در پی آن شرکت تعاونی نیز تشکیل شد که هم اکنون ۱۶۵ کارگر که همه از اهالی این دو روستا هستند در این معدن مشغول به کار اند.

کنترل بازار معدن فیروزه از دست خارج شده است

یکی از کارگران این معدن در خصوص مشکلات بزرگترین معدن فیروزه اظهار کرد: ما در ایران یک معدن فیروزه داریم، اما متاسفانه کنترل بازار این معدن بی نظیر از دست خارج شده است.

وی ادامه داد: شرکت بهره بردار معدن فیروزه توانایی مدیریت و رقابت در بازار تحول را ندارد.

این کارگر مجموعه فیروزه ای با بیان اینکه باید پذیرفت که شیوه های سنتّی در دنیای مدرن پاسخگو نیست، افزود: در صنعت فیروزه نیز به شکلی در حال «خام فروشی» و قناعت به ارزش افزوده حداقلی هستیم، بنابراین مسئولان باید در این خصوص تدبیری بیندیشند.

وی تاکید کرد: ادامۀ روند کنونی، فیروزه نیشابور را که با نام این شهر گره خورده، به آغوش کشورهای دیگر می فرستد.

مرگ تجارت فیروزه نزدیک است

یکی دیگر از کارگران این معدن از به تاراج رفتن سنگ فیروزه در کف خیابان ها اظهار نگرانی کرد و گفت: عاقبت گرانقیمت ترین معدن جهان از  نمایش در موزه های جهانی به  بساط در کف خیابان های نیشابور رسیده است.

وی عنوان کرد: همچنین این سنگ در شهرهای اطراف نیشابور نیز به صورت دستفروشی عرضه می شود و این یعنی که مرگ تجارت فیروزه نزدیک است.

وی در ادامه افزود: متاسفانه این گوهر ناب، امروزه با قیمتی ارزان از معدن کاران خریداری و پس از فرآوری شدن با قیمت های گزافی به کشورهای اروپایی و آمریکایی صادر می شود، بنابراین این هنر ناب و اصیل که نگینی آسمانی است هنوز به خوبی مدیریت نشده و نیاز دارد که پرونده سنگ های فیروزه در افق های چشم انداز میراث فرهنگی بهتر دیده شود تا به سوی ثبت جهانی حرکت کند.

 فرماندار شهرستان فیروزه نیز با اشاره به قدمت این معدن و کیفیت مرغوبترین فیروزه دنیا در این شهرستان، اظهار کرد: روستای معدن علاوه بر دارا بودن استعدادهای طبیعی و بکر بودن و نیز جاذبه اقتصادی برای سرمایه گذاران،‌ می تواند پایتخت بدون رقیب هنرهای فیروزه دنیا باشد.

وی افزود: قصد داریم تا روستای معدن فیروزه را به عنوان یک مدل خاص گردشگری مبتنی بر اقتصاد مقاومتی معرفی کنیم؛ از این رو می کوشیم تا این منطقه به عنوان منطقه ویژه گردشگری اقتصادی در نظام روستایی کشور شناخته شود.

صالحی تصریح کرد: هدف ما این است که همه هنرهای خاص و تلفیقی با سنگ فیروزه در بازارچه فیروزه روستایی خودنمایی کند.

وی به طرح های پیشنهادی دیگری نظیر سرمایه گذاری در حوزه گردشگری این معدن نیز اشاره کرد و گفت: تلاش داریم با برنامه ریزی های صورت گرفته و جلب نظر سرمایه گذار بتوانیم پذیرای گردشگران داخلی و خارجی ای باشیم که علاقمند به بازدید از کهن ترین معدن دنیا هستند.

وی با بیان اینکه معدن شهرستان فیروزه جایگاه ویژه‌ای در تولید سنگ قیمتی در کشور را کسب کرده، تاکید کرد: رونق تجارت و گردشگری فیروزه مبتنی بر اقتصاد مقاومتی است و یقیناً توجه ویژه دولت به مباحث پیرامون سنگ فیروزه باعث محرومیت زدایی خواهد شد.

انتهای پیام/