هدف اوباما از تیم جدید سیاست خارجی امریکا چیست؟
جان کری مدتهاست در آرزوی جایگاه هیلاری کلینتون در وزارت خارجه است
اینکه «جان کری» جای «هیلاری کلینتون» را در وزارت خارجه خواهد گرفت تقریباً تضمین شده است. او با سناتورهای هر دو جناح روابط خوب و محکمی دارد. کاندیداتوری او جای تعجب ندارد چون او مدتها بود که به دنبال این سمت بود و برای به دست آوردنش تلاش کرده بود. دیپلماسی فعال او در سالهای اخیر مخصوصاً در رابطه با افغانستان و پاکستان بیشتر از همه مورد تحسین رییس جمهور «اوباما» بوده است. به عنوان رییس گروه روابط خارجه سنا او از روز اول آماده به کار خواهد بود.
«کری» بر استفاده بیشتر از قدرتهای غیر نظامی آمریکا تاکید بیشتری دارد
اینکه «کری» در کارش، از راه وزیر خارجه فعلی «هیلاری کلینتون» تخطی کند بعید به نظر میرسد. او هم دیدگاه مشابه «کلینتون» در مورد نقش ضروری دیپلماتها دارد و بر استفاده بیشتر از قدرتهای غیر نظامی آمریکا مانند دیپلماسی و توسعه تاکید بیشتری میکند. در عین حال وی به عنوان یک کهنهکار در جنگ ویتنام اعتبار دارد و تواناییها و محدودیتهای قوای نظامی را میداند، و این در کارش با طرف مقابلش در وزارت دفاع، سناتور سابق «چاک هگل» کمک خواهد کرد.
«چاک» به اندازه کافی از اسراییل حمایت نمیکند
«چاک» هم مثل «کری» از کهنهکارهای جنگ ویتنام است و قبلاً در سنا بود. علیرغم سوابقش در حزب جمهوریخواه، همکاران قدیمش بیشترین مخالفت با کاندیداتوری او را دارند (هرچند به هر حال انتخاب خواهد شد). موانع در سر راه او بر دو اصل تکیه دارند: او به اندازه کافی از اسراییل حمایت نمیکند و از کاهش قوای نظامی و نقشش در آینده حمایت خواهد کرد.
وی در یک مصاحبه در مجلهای گفته است:«من صلح طلب نیستم. به استفاده از قوای نظامی اعتقاد دارم ولی بعد از برنامهریزی و تصمیمگیری دقیق.» با توجه به کم کردن ۵۰۰ میلیارد دلار از بودجه نظامی در ۱۰ سال آینده و به احتمال زیاد در سالهای بعد از آن مدیریت این فرآیند کار اصلی «هگل» خواهد بود. برخلاف وزیر فعلی وزارت دفاع «پنیتا» او در برابر آن مقاومت نخواهد کرد.
انتقال «جان برنان» از کاخ سفید به سازمان سیا این بار موفقیت آمیز خواهد بود
با اینکه «جان برنان» در تلاشش برای به دست آوردن سمت ریاست «سیا» در سال ۲۰۰۸ شکست خورد، حال انتقالش از کاخ سفید به «سیا» موفق خواهد بود. «برنان» تاریخی ۲۵ ساله در سازمان «سیا» دارد که شامل پستهای مدیریتی در زمان «جورج بوش» پسر هم میشود. این مسئله باعث شده که بعضیها با توجه به اغماضش در مورد روشهای ویژه بازجویی نگران بشوند.
همه شواهد نشان میدهند که اگر «برنان» انتخاب بشود، وی سعی خواهد کرد که «سیا» را به کار اصلیاش یعنی جمعآوری اطلاعات برگرداند. با وجود افزایش حملات هواپیماهای بدون سرنشین در چهار سال اخیر (که عمدتاً توسط سازمان «سیا» انجام میشدند)، «برنان» سعی خواهد کرد که اینگونه کارها را دوباره به ارتش واگذار کند و «سیا» را به نقش قبلیاش برگرداند.
«اوباما» بر خلاف دور اول ریاست جمهوریاش افرادی را وارد کابینه میکند که با او همفکر هستند
این کاندیدها درباره سیاست خارجی «اوباما» در دور دومش چه میگویند؟
هر سه کاندید برای رییس جمهور شناخته شده و طرز تفکرشان مشابه او است. قوای نظامی که جسارت کمتری داشته باشد و دیپلماسی قویتر و برخورد با دنیا از طریق قدرت نرم. اینها نشان میدهند که در دور دوم ریاست جمهوری «اوباما» رویه ارجحیت «سازندگی در خانه» بر اقدامات قدرتمند (و هزینهبر) در خارج همچنان ادامه خواهد داشت.
روشن است که این بار علیرغم سوابق «هگل» در حزب جمهوریخواه، «اوباما» کابینهاش برخلاف دور اول که گروهی وسیع و متمایز بود (رقیبش «هیلاری کلینتون» را آورد و «رابرت گیتس» را سمت وزیر دفاع نگه داشت)، کسانی را در کابینهاش آورده است که مثل او فکر میکنند.
برنامه اتمی ایران در رأس همه برنامههای امریکا خواهد ماند
در عین حال برنامه رهبران جدید شبیه اسلاف خودشان در چهار سال قبل خواهد بود. برنامه اتمی ایران («هگل» نشان داده که به شدت طرفدار مذاکرات به جای جنگ است) به همراه عقبنشینی از افغانستان و رابطه آمریکا با پاکستان در رأس همه برنامهها خواهد ماند. به جایگاه چین در جهان همچنان توجه خواهد شد. درحالیکه برقراری تعادل در آسیا راهکار اصلی سیاست خارجی خواهد بود، به اتفاقات در خاورمیانه و آفریقای شمالی نمیتوان بیتوجه ماند.
با این حال تاکید بر استفاده از ابزارهای غیر نظامی برای کمک به پیشرفت در آنجا خواهد بود. «جان کری» مثل «اوباما» میخواهد که بر روند صلح در خاورمیانه تمرکز کند. ولی عدم اشتیاق از طرف نخست وزیر اسراییل «بنجامین نتانیاهو» (که به احتمال زیاد در آخر این ماه دوباره انتخاب خواهد شد) و سران «حماس» و دولت فلسطین این کار را دشوار خواهند کرد.
در نتیجه جامعه بینالمللی باید انتظار داشته باشد که شاهد عقبنشینی آمریکا باشد. سیاست خارجی فعال و راهکاری در زمانی که منابع بر خانه متمرکز است، بعید به نظر میرسد.