اگر فرزندتان خجالتی است؟ بخوانید!

گروه اجتماعی  «تیتریک»؛ علی حیدری کارشناس پیشگیری از مسائل اجتماعی نوشت:

ما بسیاری از بچه ها را خجالتی می نامیم. اگر متوجه معنی واقعی خجالتی بودن شوید ، خواهید فهمید که خجالتی بودن گاهی خیلی هم خصلت منفی ای نیست. خجالتی بودن، بسته به اینکه چگونه با آن برخورد شود ، می تواند کمک کننده یا آسیب رسان باشد..

وقتی خجالتی بودن به کودک کمک می کند

خجالتی بودن یک خصوصیت فردیست،نه یک تقصیر. بعضی از بهترین انسانهایی که می شناسم افرادی  خجالتی  هستند. این افراد شنونده های بسیار خوبی هستند و کمتر حرف می زنند. عکس العمل آنها  نسبت به اطرافیان  گاهی فقط بایک لبخند است. خجالتی بودن احتیاجی به معذرت خواهی ندارد. نیازی نیست بگویید : "او یک بچه خجالتیست.” مخصوصا  در  حضور خود او. خجالتی بودن گاهی نه تنها اشتباه نیست بلکه مزیت زیادی محسوب می شود.بسیاری افراد درک درستی از این خصوصیت ندارند و فکر می کنند این خصلت ناشی از کمبود اعتماد به  نفس  است.هنوز بسیاری از والدین نگران این هستند که آیا خصوصیت کودکشان فقط خجالتی بودن است  یا مشکل  حادتری دارد.کودک خجالتی ای که مشکل شخصیتی ندارد می تواند ارتباط چشم در چشم بر قرار کند،با ادب و شاد  است ،  فقط ساکت است. بقیه رفتار های او خوب است ومشکلی با جمع ندارد وبرای دیگران هم مشکلی  ایجاد نمیکند.بعضی از بچه های خجالتی عمیق و دقیق هستند و مدت زمانی طول می کشد که با افراد جدید گرم بگیرند. بچه های خجالتی اغلب دارای چنان آرامش درونی هستند که ترجیح می دهند تا چیزی  ارزش نداشته باشد به  خاطرش آرامش خود را به مخاطره نیندازند.

وقتی خجالتی بودن یک عیب است

در بعضی بچه ها خجالتی بودن یک ایراد است نه آرامش درونی. این گونه بچه ها خصوصیتی بیش از  خجالتی بودن دارند.آنها از ارتباط چشمی تفره می روند و مشکلات شخصیتی بسیاری دارند. حضورشان برای دیگران  مشکل ساز است. وقتی بر روی رفتار این کودکان دقت کنید متوجه خواهید شد که رفتار آنها  ناشی از ترس و  خشم است و اثری از آرامش و اطمینان نیست.

پنهان شدن پشت برچسب خجالتی بودن

بعضی از بچه ها پشت برچسب خجالتی بودن پنهان می شوند، در نتیجه نیازی نیست که "خود”ی  که دوستش ندارند را آشکار کنند. به نظرشان اگر چیزی بروز ندهند امنیت بیشتری خواهند داشت در  نتیجه در لاک  حفاظتی خود فرو می روند.بر چسب "خجالتی” بهانه ای برای عدم توجه آن ها به مهارت های اجتماعی می شود.کودکان بی انگیزه  از  "خجالتی” بودن به عنوان حربه ای جهت ادامه به بطالت و لختی خود استفاده می کنند.برای این بچه ها این یک عیب محسوب می شود.برای درمان خجالت در این بچه ها باید عزت نفس آنها را  بالا برد.این کار با ایجاد شرایطی که اودر آن احساس امنیت کند توسط والدین باید صورت گیرد.والدین  باید شرایطی ایجاد  کنند که کودک در آن احساس عصبانیت و انزجار از خود پیدا نکند.

کودک کوچک برون گرای من درون گرا می شود

بعضی والدین اظهار می کنند که کودکشان قبلا از دو سالگی بسیار اجتماعی بوده ولی حالا که سه  ساله شده  بسیار خجالتی است.خصوصا مادران معمولا نگران این هستند که شاید اشکال از نحوه  برخورد  آن ها بوده است که چنین تغییر رفتاری در کودکشان بروز کرده است.جواب معمولا حاکی از این  است که والدین در این تغییر هیچ تقصیری ندارند.قبل از دو سالگی بچه ها اغلب آنی و بدون فکر خصوصا  در روابط اجتماعی رفتار می کنند.بین سنین ۲ تا ۴ سالگی بچه ها وارد فاز دوم می شوند واز افرادی که نمی شناسند می ترسند.  در این صورت والدین باید صبور باشند. این دوره گذریست و عموما با افزایش سن برطرف می شود.

این موهبت بزرگ "کوچک” را در آغوش امنتان جای دهید

اول این را در نظر داشته باشید که شما کودک حساس و ظریفی دارید که کمی دیر با غریبه ها خو  می گیرد و در برقراری ارتباط اجتماعی دقیق است، ولی به نظر می رسد که معمولا شاد است و  دنیای شما با وجود او جای خیلی بهتری خواهد بود.هر چه برای کشیدن اوبه سمت خود فشار بیشتری بیاورید،بیشتر اورا به انزوا می کشانید.این واضح  است که شما بخواهید به کودک خجالتی خود کمک کنید. اما دقت کنید ! هر چه اصرار بیشتری کنید  بعضی بچه های خجالتی بیشتر خود را از شما دور می کنند.بهتر است به جای آن سعی کنید محیط مناسبی برای رشد مناسب شخصیت اجتماعی او فراهم  کنید.هرگز در حضورش او را خجالتی نخوانید این کار او را بیشتر به انزوا می کشاند.اگر شرایطی پیش آمد که مجبور بودید در موردش با لغات توضیح دهید می توانید از "سری”یا ”محتاط” استفاده کنید.این کلمات زیبا تر و درست ترند.

اجرا کننده کوچکتان را غافلگیر نکنید

شما که کودکتان را خوب می شناسید .نباید او را برای انجام کاری در حضور دیگران ناگهان غافلگیر  کنید. مثلا اگر پدر بزرگ یا مادر بزرگ یا هریک از اقوام و آشنایان قرار است مهمان شما باشند و شما  دوست دارید کودکتان در حضورشان شعری بخواند یا هنر نمایی کند ، از قبل با کودکتان هماهنگ  کنید و ببینید که آیا او نیز تمایل به انجام چنین کاری دارد یا خیر .  با درخواست فوری و بی مقدمه  در حضور دیگران او را بیشتر به انزوا می کشانید.

مادر پر حرف و فرزند موش صفت

هر چه قدر پدر و مادر و خصوصا مادر پر حرف تر باشد و اجازه صحبت به فرزندش را ندهد کودک بیشتر  به انزوا کشیده می شود .اجازه دهید کودکتان در مواقع لزوم خود درباره احساسات و نظراتش صحبت  کند. با این کار به  او نیز اجازه اظهار وجود خواهید داد و به رشد شخصیت اجتماعی او کمک می کنید.

پس اجازه دهید حرف بزند و وسط صحبت های او نپرید.  مادر عزیز گوش کردن یک هنر است نه یک ایراد