گروه استانی "تیتریک"، به نقل از نگارانه؛ خبرنگار ما با علی قربانی استاد دانشگاه آزاد کرج و پژوهشگر علوم سیاسی گفتگویی در حوزه ی فرهنگ انجام داده است که در ذیل شرح مصاحبه با وی را می خوانید:
هفته گذشته رهبر انقلاب با انتقاد از وضعیت فرهنگی کشور عنوان ولنگاری فرهنگی را مطرح ساختند، نظر شما در این رابطه چیست؟
موضوعی که رهبر معظم انقلاب فرمودند به نقص عملکرد یا ضعف عملکرد دستگاه های متولی امر فرهنگ در کشور بر می گردد. میدانید که 26-27 نهاد، متولی کار فرهنگ هستند اما امروز در این حوزه شاهد اتفاقاتی هستیم که کوچکترین یا ضعیف ترین سنخیت را با فرهنگ اسلامی و انقلابی ما دارند نتیجه این امر از بین رفتن و یا کم رنگ شدن فضای فرهنگی و ارزشی جامعه است فرهنگ آن چیزی نیست که ما امروز در نگاه ظاهری می بینیم یعنی پوشش ظاهری افراد بلکه فرهنگ آن چیزی است که ما در آن فضا زندگی می کنیم به فرمایش خود رهبر معظم انقلاب، فرهنگ مثل هواست یعنی نوع رفتار،گفتار، عمل و زندگی ما تحت تاثیر این فرهنگ قرار گرفته است.
کم توجهی مسئولین نسبت به امر فرهنگ در چارچوب آموزه های اسلامی و انقلابی منجر به این شده که این ارزش های اصیل امروز در شرایط نا مطلوبی قرار گرفتند یعنی فضای ضد فرهنگی بیشتر در فضای کلی جامعه در جریان است در همین راستا نهاد های متولی امر فرهنگ، ظرفیت های عظیم مردمی را به عنوان سرمایه اجتماعی در امر مدیریت فرهنگ در نظر نمی گیرند بلکه همان مقداری که متولی امر فرهنگ اند، به همون مقدار از اعتبارات دولتی هم استفاده می کنند ولی به همان مقدار به عرصه فرهنگ ورود پیدا نکردند.
امروز خشونت ، وجود تبعیض ، سرقت، گرایش به سمت رفتارهای غیر متعارف، عدم پاسخگویی به ارباب رجوع و پارتی بازی در سطح جامعه، در سطح ادارات ، و مهمترین مسئله سلطه فرهنگ مادی یعنی گرایش اکثر مسئولین به سمت مادی گرایی بدون توجه به حلال و حرام آن منجر به این شده که مردم گویش و شعارهای مسئولین را در این حوزه قبول نمی کنند چرا که رفتار در این حوزه مغایر با عمل در این حوزه است. در کنار این تکثر فرهنگی که از آن یاد می شود، این تکثر فرهنگی نیست بلکه یک نوع جهت گیری فرهنگی مغایر با فرهنگ اسلامی و انقلابی است که الان متاسفانه در طی این دولت های گذشته شاهدش بودیم.
الان دیگر به مرحله بحران رسیدیم که به آن ولنگاری فرهنگی گفته می شود؛ ولنگاری یعنی شرایطی که یک چارچوبی نیست و هر کسی به دلخواه دارد در این حوزه رفتار می کند.فرهنگ فقط آن پوشش نیست، پوشش بخشی از فرهنگ است که ما امروز در جامعه می بینیم از حوزه تولید و توزیع و مصرف و تنوع و گرایش به ذائقه تا فرهنگ پاسخگویی به احساس مسئولیت اجتماعی در جامعه، همه اینها در حوزه فرهنگ تعریف می شود.
چه اتفاقی در مدیریت سطح کلان کشور افتاده است که ما دچار ولنگاری فرهنگی شدیم؟
تلقی برخی از آقایون در حوزه سیاسی و یا در حوزه اجتماعی تصور این است که نه، آن فرهنگ اسلامی و انقلابی امروز پاسخگو نیست کسانی این حرف را می زنند که اصلا شناختی از فرهنگ اسلامی و انقلابی ندارند یا یک نگاه جزئی به فرهنگ دارند، در تبیین سیاست های فرهنگی می بینیم شاید در روی کاغذ سیاست گذاری خوبه اما در حوزه اجرا ، با مجریان حوزه فرهنگ خیلی فاصله است یعنی سازمان تبلیغات یک موضوعی را مطرح می کند، ارشاد یک موضوعی را مطرح می کند. برخی از نهادها هر کدام یک نوع تلقی دارند لذا هماهنگی در بحث پیش برد سیاست های تبیین شده در حوزه فرهنگ امروز در بین مسئولین نیست. کم کاری و یا عدم همکاری بخشی از نهادهای حوزه فرهنگ منجر به این می شود که اگر بخشی به عنوان نیروی انتظامی وارد می شود چون سایر نهادها در این حوزه ورود پیدا نکردند، ورود انتظامی به حوزه فرهنگ زمانی است که سایر نهادها در این حوزه ایفای نقش نکردند به نظر نمیاد ما به نتیجه مطلوبی برسیم. لذا نبود یک مرکز واحد، مرکز واحد هماهنگی البته این امر در درجه اول متوجه دولت است چون کار فرهنگی، سیاست گذاری های فرهنگی در کلان موضوع بر عهده دولت است، این موضوع حاکمیتی است دولت به عنوان قوه مجریه باید دغدغه در این حوزه را داشته باشد اما می بینیم دغدغه دولت در این حوزه کم است و جایی هم که دغدغه دارد می بینیم که آن دغدغه با سیاست های فرهنگی در چارچوب فرهنگ اسلامی و انقلابی فاصله دارد.
طریقه عمل کردن به حوزه فرهنگ از طریق مسئولین فرهنگی است حقیقتا حوزه فرهنگ مهجور واقع شده، یک کلاغ سر در گمی که معلوم نیست که چکار میخواهد در این حوزه انجام دهد یا سیاست گذاری های بخشی در حوزه نهادی حذف کننده سیاست های همدیگر است. یک فرهنگی را سیما دنبال می کند، یک فرهنگی را وزارت ارشاد دنبال می کند، یک فرهنگ در حوزه هنر، یک فرهنگ در حوزه نهاد های انقلابی است ما متوجه این موضوع می شویم که اینها به جای اینکه همدیگر را تقویت کنند، شاهد اینیم که نه تنها این هماهنگی نیست بلکه یک سیاست های حذفی در این حوزه به کارگیری میشود که بودجه تلف می شود.
پرداختن به کارهای حوزه فرهنگی امروز دارد خیلی دیر میشود دیر شده که امروز از ولنگاری فرهنگی یاد می شود، امروز انگار مسئولین متوجه این مسئله نیستند مسئله اصلی کشور به فراموشی سپرده شده اگر حوزه فرهنگ را فراموش کنیم، فردا در خیلی از حوزه های دیگر دچار مشکل خواهیم شد امروز رسیدن به رفاه و مادیات به هر قیمتی بر اقدامات دیگر اولویت دارد. کجای فرهنگ انقلاب اسلامی این موضوع را مطرح میکند خیلی مسائل امروز در حوزه فرهنگ است. بعدا اگر این مسئله کلان دیده نشود، مسلما کسی پاسخی دریافت نمی کند لذا یک جهت گیری کلی فرهنگ، هم خوانی سیاست گذاری با رفتار در حوزه فرهنگی باید صورت گیرد فرهنگ یک بخشی نگری نیست،یک کلان نگر است.
فرهنگ دفاعی، سیاسی،اقتصادی و … داریم لذا وجود چنین مسائلی در حوزه فرهنگ منجر می شود رهبر معظم انقلاب از آن به عنوان ولنگاری یاد کند حقیقتا ولنگاری فرهنگی کاملا در جامعه مشهود است فرهنگ در حوزه رفتار و عمل باید تعریف شود؛ یادی کنیم از شهید رجائی که می فرمود مردم عملکرد مسئولین را برای خودشون معیار و ملاک قرار می دهند جهت گیری اکثر مسئولین در کدام حوزه است؟ در حوزه کامل مادیات است. امروز ما شاهد سلطه کاملا رفتار مادی بر مسئولین کشوریم و به خصوص در حوزه فرهنگ. اگر ما می بینیم ورودی پرونده ها به دستگاه قضایی زیاد شده، بیانگر اینه که فرهنگ عمومی جامعه دچار مشکل شده همه اینها تحت تاثیر جهت گیری های فرهنگی است.
در استان البرز امام جمعه کرج بارها در خطبه های نمازجمعه به تشریح اوضاع فرهنگی و ولنگاری فرهنگی اشاره کردند، نظر شما در این رابطه چیست؟
استان البرز هم تحت تاثیر این سیاست هاست و متاسفانه بیشترین آسیب ها در استان البرز مشاهده میشود و دلایل مختلفی دارد، قرار گرفتن در کنار پایتخت که همیشه سریز مسائل پایتخت متوجه استان البرز بوده، دوم مهاجر پذیر بودن استان البرز است، سومین مسئله عدم هماهنگی بین مسئولین فرهنگی است؛ امروز امام جمعه محترم به عنوان رئیس فرهنگ عمومی چندین بار هم در خطبه ها مطرح کردند اما خوب نهادی که کاملا صحبت های امام جمعه در این راستاست، نه تنها واکنش مثبت در این راستا نشان نمیده بلکه جهت گیری، جهت گیری منفی است که این تحت تاثیر سیاست های کلان است چه بسا برخی از جهت گیری ها اصلا اعتقادی به سیاست های فرهنگی و انقلابی ندارد برخی از مسئولین در حوزه استان البرز هم ناشی از همین موضوع است در صورتی که فرهنگ دولتی نیست دولت موظف حمایت و پشتیبانی از فرهنگ عمومی جامعه است و باید این بستر را فراهم کند فرهنگ یک مسئله عمومی است و فرهنگ متوجه حوزه عمومی است آن سیاست گذار، آن مجری باید ببیند حوزه عمومی چه چیزی می طلبد،امروز رایج شدن فرهنگی غیر از فرهنگ انقلابی، غیر از فرهنگ اسلامی صدمات جبران ناپذیری خواهد داشت.
به نظر شما نهاد های دخیل در این مسئله باید چه تغییری در رفتار و عمل خود داشته باشند تا در آینده شاهد بهبود در فرهنگ باشیم؟
به قانون عمل کنند قانون وظایف و حقوق هر نهادی را مشخص کرده و آن چیزی که الان به عنوان قانون یاد میشود، یک میثاق جمعی با توجه به ارزشهای انقلاب اسلامی است. قانون باید به خصوص در حوزه فرهنگ اجرا شود عدم اجرای قانون تخلف از قانون است تا اینجا که رسیدیم خیلی هزینه های مالی و جانی پرداخت شده لذا آن سیاستی که در قالب چارچوب قانون تدوین شده، اجرا شود.
صحبت پایانی تان را بفرمایید؟
این کشور قانون دارد بحث منییت ها در اجرای قانون نیست، بحث تخصص و شایستگی در حوزه اجرای قانون است، هم فکری کنند، همیاری کنند که فرهنگ جامعه به سمت و سویی نرود که رهبر معظم انقلاب از آن به ولنگاری یاد کنند. مردم از شرایط فرهنگی جامعه دل خوشی ندارند در همه حوزه ها چه در حوزه فرهنگ به معنای خاص و چه در حوزه فرهنگ به معنای عام کلمه، رفتارها و اعمال طوری نباشد که مسئولین خطر دنیا و آخرت شوند.
انتهای پیام/
