هدیه شوم سعودی‌ها که دختر و پسرهای ایرانی از آن بی‌خبرند

گروه جوان و خانواده"تیتریک"؛ در یک یا دو دهه پیش،کمتر کسی گمان می کرد روزی فرا رسد که این چنین قبح قلیان شکسته شود و به میهمان پر و پا قرص بخش قابل توجهی از پیک نیک ها، دورهمی ها،شب نشینی ها و حتی طبیعت گردی جوانان مبدل شود.

مشاهده صحنه جوانانی که در طول شبانه روز در اقصی نقاط کشور پک های سنگین و دم و بازدم های خود را برای چاق شدن تنباکوهای رنگارنگ حبس و آزاد می کنند آنچنان شایع شده و گسترش یافته که دیگر کمتر کسی را می توان یافت که لب های خود را از دیدن چنین صحنه هایی  بِگَزَد و یا به نشانه تاسف سر خود را تکان دهد، گویی قبح زدایی از قلیان به میزانی گسترش یافته که به امری عادی و روزمره مبدل شده است.

اما آنچه که در طول سالیان اخیر به کرات تکرار شده،معطوف به تهدیداتی می شود که این آلت قدیمی و سنتی استعمال تنباکو با گره خوردن به تنباکوها و دخانیات های نوظهور،کوی و برزن و شهر و روستا را  دیده است.

* توام شدن سبک جدیدی از زندگی با مرگ تدریجی

بر اساس آنچه که در رسانه ها منتشر شده،در طول سال بصورت میانگین قریب به 35 هزار تن تنباکو در کشور دود می شود،لذا تاکنون هیچ تحقیق جامع و علمی در خصوص میزان تعداد قلیانی ها در کشور انجام نشده است،امری که البته احصای آماری آن با دشواری هایی همراه است.

البته تحقق این امر(احصای آماری) چندان غیر ممکن هم به نظر نمی رسد و می توان با ضریب خطایی محدود آن را برآورد کرد که تحقق این امر مستلزم لحاظ کردن تکنیک های آماری و تحقیق و پژو هش های علمی خاص به خود است.

آنچه که مبرهن است معطوف به این امر می شود که به هر حال با طی شدن فراز و نشیب های اجتماعی در طول سالیان اخیر،سبک زندگی بخصوص در طیف جوانان و نوجوانان کشور تغییر یافته است.

در واقع کمتر هفته ای را می توان در ایام ماه یافت که خبری از ضرر و زیان قلیان رسانه ای نشود،روزی از آغشته بودن تنباکوی قلیان ها به مواد مخدر خبر می رسد و در روز دیگر از ماده ای سمی به نام((معسل))یاد می شود.

تغییر سبک زندگی جوانان،با مخاطرات جدی همراه شده که یکی از نمونه های بارز آن به قلیان و شیوع مصرف آن در میان جوانان و نوجوانان معطوف می شود.

وضعیت و سمت و سوی این روند تا جایی پیش رفته که محمد رضا مسجدی،دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران از مصرف 18 درصدی قلیان در میان دختران جوان خبر می دهد،آماری تامل برانگیز که حکایت از شکننده شدن قبح دود قلیان در جامعه است.

برخلاف تصور رایج و نادرستی که در میان برخی لایه ها و طیف های گوناگون اجتماعی حاکم است،مضرات قلیان بسیار بیشتر و افزون تر از سیگار است.

بر اساس آنچه که در رسانه ها منتشر شده،مصرف هر نوبت قلیان،معادل دود کردن 70 نخ سیگار است که به تبع در چنین شرایطی امکان بروز و ابتلای به سرطان های ریه،دهان،فاسد شدن دندان ها،عارضه های قلبی،عروقی،ریوی بیش از پیش افزایش خواهد یافت.

آغشته شدن تنباکوها و یا بهتر بگوییم شبه تنباکوها یا به اصطلاح توتون ها به موادی سمی همچون (معسل) از دیگر دغدغه هایی است که حوزه سلامت مصرف کنندگان را بیش از پیش به چالش می کشد ،ماده ای که به اعتقاد زال زاده،مربی ارشد کلینیک ترک دخانیات استان فارس،مسیر ورودی آن ازکشور عربستان است.

این ماده سمی با اسانس های متعدد،متنوع و معطری همچون هلو،نعناع،موز،سیب،توت فرنگی،آدامس،نوشابه و...در بازار عرضه می شود،غافل از اینکه عامل اصلی بخش قابل توجهی از سرطان ها و پرخاشگری و عصبی بودن جوانان به مصرف این تنباکوهای پر زرق و برق باز می گردد.

* قلیان چاق شده،درب منزل،با یک تماس تلفنی!

بطور طبیعی هر آنچه تقاضای بیشتری در بازار حاکم شود،میزان عرضه نیز افزایش خواهد یافت و حالا مرز این عرضه و تقاضا تا جایی پیش رفته که شاهد هستیم همچون فست فود و غذاهای مطبخ خانه ها،پیک های آماده،قلیان چاق شده را درب منزل به شما تحویل می دهند،به نوعی می توان آن را تسهیلات نوظهوری تعبیر کردبرای افرادی که حال و حوصله چاق کرده آن را ندارند.

عرضه قلیان های یکبار مصرف در پارک ها،بوستان ها و اماکن تفریحی را بخش دیگری از این معضل فراگیر می توان یافت که گویی هر روز بیش از گذشته در لایه های متعدد اجتماعی نفوذ و رسوخ می کند.

* فروش ته مانده تنباکوو توتون ها با 20 برابر قیمت

چندی پیش،محمد اسماعیل افشار،عضو هیات مدیره جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات در مقام سخنران پیش از خطبه نماز جمعه،پرده از واقعیتی برداشت که موید پشت پرده سودهای کلانی است که بواسطه تعدادی فعالان این حوزه کسب می شود.

وی با اشاره به جمع آوری توتون های ته مانده گفت:بعداز تجمیع این توتون ها،تنباکوی مذکور به کشور لبنان ارسال می شوند و بعد از طی فرایندی با 20 برابر قیمت در بازار مصرف،توزیع می شود.

بر اساس اظهارات افشار،هر ساله قریب به 300 هزار میلیارد تومان در کشور دود می شود که دو برابر این میزان مصروف حوزه درمانی می شود،عرصه ای که نتیجه مصرف افسارگسیخته دخانیات و تنباکو در جامعه ایران است،

جامعه ای که پیش از این تنها مصرف کنندگان آن قشری خاص از میانسالان و شاید عده قلیلی از سالمندان را به خود اختصاص می داد،اما امروز زن و مرد،دختر و پسر،نوجوان و جوان را با خود درگیر ساخته است.

* قوانین کاغذی مقابله با دخانیات

از تصویب قانون جامع کنترل دخانیات،قریب به یک دهه می گذرد،اما همچنان شاهد هستیم مسیر اجرایی آن با موانع و دشواری هایی مواجه است،گویی تصویب آن تنها بر روی کاغذ معنا دارد و ضمانت اجرایی خاصی برای آن پیش بینی نشده و یا اینکه حداقل در ابعاد عملیاتی شاهد توفیق چندانی در این حوزه نبوده ایم که اگر غیر از این بود،امروز شاهد چنین معضل جدی و مخاطره آمیزی برای سلامت جامعه نبودیم.

شاید هم مافیای سیگار،دخانیات و قلیان آنچنان قدرت یافته که توانایی چندانی برای مقابله و دفع آن وجود ندارد،اما با همه این اوصاف در یک نکته هیچ تردیدی وجود ندارد،سلامت جامعه به شدت در سایه نحیف قلیان ها به مخاطره افتاده و استمرار وضعیت موجود هزینه های سنگین و گزافی را به حوزه بهداشت و درمان کشور تحمیل خواهد کرد، هزینه هایی که می تواند صرف عمران و آبادانی کشور شود،برای احیاء و بازیابی سلامت از دست رفته قلیان بازها خواهد شد.



باشگاه خبرنگاران