پولهای نو، دلالان کهنه

گروه اقتصاد «تیتریک»، داستان دریافت اسکناسهای نو درایام عید از جذابترین و ماندگارترین خاطرات فراموش نشدنی ماست که از دیروز به امروزما راه یافته است . هرساله از سوی مردم در روزهای پایانی سال حجم زیادی از تقاضای اسکناسهای نو شکل می گیرد، واز سوی دیگربازارسیاه و انحصاری که از سوی دلالان راه می افتد که با قیمتهای دلخواه این داستان غم انگیزرابه خاطرات تلخ بدل می کنند. راه چاره بانک مرکزی نیز مانند همیشه توزیع پولهای نو در 10 روز پایانی هرسال می باشد که شاید این تمهیدات بتواند تا حدی بازارسیاه و پررونق دلالان را خاکستری کند. البته به دلیل کم و محدود بودن توزیع ، نیاز بازار تامین نمی شود و تنوردلالان پول‌های نو، دروعده گاه همیشگی شان یعنی چهارراه استانبول داغ‌تر می‌شود.

سالهاست که این سوال مطرح است که این پول‌های نو از کدام مسیر به این چهارراه می‌رسند؟ زمزمه های فروشندگان اسکناس نو حکایت از این دارد که افرادی هستند که با روابطی که در درون بانکها دارند این پولها را با قیمتهای واقعی دریافت و باقیمت بالاتر در بازار می فروشند.

واقعا در حلقه اول، این پولهای نو در اختیار شعب قرار می گیرد، لیکن عدم نظارت و مدیریت برحلقه های میانی و پایینی توزیع ، سرانجام کار را ناخوشایند و منفعل می نماید. نکته دیگر اینکه بانک مرکزی با عرضه زیاد می خواهد تقاضا را پاسخ بدهد و هیچ توجه ای به مدیریت و کنترل تقاضا ندارد ، چرا که دلالان تقاضا را مدیریت کرده اند و با روابطشان جای متقاضیان واقعی اسکناس نو را گرفته اند. نکته دیگری که مسئولان بانک مرکزی همواره اشاره می کنند، اینست که دراین موارد شکایتی دریافت نکرده اند. درپاسخ باید گفت که عموما مردم درچنین مواردی شکایت نمی کنند و حتی نمی دانند به کجا شکایت کنند.

راهکارهایی به ذهن متبادر می گردد که شاید بتواند تاحدی مساله را پاسخ گوید. اول اینکه بخشی از متقاضیان که سواد رسانه ای دارند، بتوانند تقاضای خویش را با درج مشخصات شخصی در سامانه ای ثبت کنند که هردوطرف عرضه و تقاضا، قادر به رهگیری و پیگیری مطالباتشان باشند. دوم اینکه برای پاسخ به مطالبات متقاضیان حضوری نیز می توان زمان عرضه را گسترش داد. سوم اینکه بخش زیادی از متقاضیان، حقوق بگیران و مستمری بگیران می باشند که آنها معمولا حقوقشان را از بانکهای عامل خاصی دریافت می کنند، که با زمان بندی و نوبت دهی و اطلاع رسانی مناسب، می توان گره را نیز گشود.

اما پیشنهاد فرهنگی که به مردم عزیز می توان عرضه داشت، اینست که با احترام فراوان به سنتهای دیرین و کهن، بهترنیست جایگزین های مناسبی بجای اسکناسهای نو برای عیدی دادن انتخاب کنیم؟ که از این رهگذر دست دلالان و سودجویان را از این بازار مکاره کوتاه کنیم.

علی افضل نیا - کارشناس ارشد اقتصاد - تیتریک

پایان پیام/