وضعیت قرمز خودروسازان + جدول
گروه اقتصاد "تیتریک"، سال 94 از تلخ ترین سالها برای صنعت خودروی کشور طی 10 سال گذشته به شمار میرود. رکود و بحران در این صنعت برخی از خودروسازان کشور مانند سایپا را تا مرز ورشکستی و حراج اموالشان رساند.
در ماههای نخست امسال اصلی ترین مسئله ای که خودروسازان کشور به خصوص دو غول بزرگ صنعت خودروی کشور را به خود مشغول کرده بود، " کمپین نخریدن خودروی داخلی " بود که حواشی زیادی را برای آنها ایجاد کرد. کیفیت پایین خودروهای داخلی و عدم ارائه خدمات پس از فروش مناسب برخی از افراد جامعه را بر آن داشت تا چنین کمپینی را در شبکه های اجتماعی تدارک ببینند، که البته به واکنش وزیر صنعت، معدن و تجارت هم انجامید. محمدرضا نعمت زاده در واکنش به این کمپین، ایجاد کنندگان آن را ضد انقلاب دانست که این اظهار نظر وی با واکنش منفی مردم رو به شد. در نهایت وزیر صنعت، معدن و تجارت دولت روحانی به همراه مدیران عامل گروههای بزرگ خودروسازی کشور مجبور به پذیرش کیفیت پایین خودروهای خود شدند و قول بهبود کیفیت را به مردم دادند.
با خاتمه یافتن حاشیه های کمپین نخریدن خودروی تولید داخلی، خودروسازان با لابی گسترده ای که در دولت و به خصوص در نهاد ریاست جمهوری انجام دادند موفق شدند طرح وام 25 میلیونی خرید خودرو را در بسته خروج از رکود دوم دولت روحانی بگنجانند. وامی که نه تنها دردی را از رکود عمیق اقتصادی در دولت یازدهم دوا نکرد، بلکه گره کور رکود در صنعت خودروی کشور را هم باز نکرد و علی رغم تحریک موقتی بازار خودرو با ناهماهنگی میان بانک مرکزی و وزارت صنعت در نحوه اجرای طرح، رکود در صنعت خودروی کشور را عمیق تر کرد.
بعد از اجرای برجام قرار داد گروه خودروسازی ایران خودرو با پژو هم حاشیه های زیادی را به همراه داشت زیرا دولتمردان اعتقاد داشتند که محتوای این قرارداد محرمانه است و نباید فاش شود و همچنین بررسی برخی از جزئیات افشا شده این قرارداد هم نشان می دهد که دور جدید همکاری پژو با ایران خودرو تغییری در وضعیت خودروسازی کشور ایجاد نخواهد کرد و تنها چند خودروی از رده خارج فرانسوی طی سالهای آینده به بازار ایران خواهند آمد.
همکاری رنو و دیگر گروههای خودروسازی خارجی با خودروسازان کشورمان هم چندان امیدآفرین نیست و به نظر می رسد خودروسازان همچنان به تولید خودروهای بی کیفت خود ادامه خواهند داد.
اما صنعت خودروی کشور که همواره حدود 22 درصد بازار سرمایه را تشکیل می داد، در سال 94 بخشی از اوضاع نا به سامان خودرو را به بورس هم منتقل کرد. شرکتهای خودرویی حاضر در بورس در 9 ماهه اول سال 94 سیاه ترین روزهای خود را سپری می کنند به شکلی که نمونه این وضعیت در دهه های اخیر سابقه نداشته است. وضعیت بازار سرمایه هم در دو سال و نیم گذشته علی رغم اجرای برجام بسیار پرنوسان بوده و انتقادات زیادی را به دنبال داشته است.
در این بین بررسی وضعیت شرکتهای خودروساز حاضر در بورس نتایج تامل برانگیزی را در پی دارد. در حال حاضر 83 درصد از شرکتهای خودرویی حاضر در بورس در 9 ماهه اول سال 94 نسبت به مدت مشابه سال قبل با کاهش فروش مواجه شده اند.
همچنین فقط 2 شرکت (8 درصد) از شرکتهای گروه خودروسازی نسبت به سال 93 کاهش زیان خالص داشته اند و 92 درصد از آنها یا زیان شناسایی کرده اند یا با کاهش سود خالص مواجه شده اند.
نکته جالب تر در بررسی وضعیت شرکتهای خودرویی در بورس این است که 100 درصد شرکتهای این گروه با کاهش تولید روبرو بوده اند.
در این گروه 30 درصد شرکتها با اعلام تعدیل منفی، پیش بینی سود سالیانه خود را با توجه به عملکرد 9 ماهه کاهش داده اند و هیچگونه تعدیل مثبتی نیز در سایر شرکتهای گروه اعلام نشده است.
با نگاهی عمیق به وضعیت خودروسازان در بورس می توان دریافت که آنها در 9 ماهه اول امسال پوشش مناسبی نداشته اند و همین امر بیانگر کاهش بیشتر سود و افزایش زیان در شرکتهای مذکور تا پایان سال می باشد.
با این اوصاف باید گفت خودروسازی کشور در سال 94 وارد بحران عمیقی شده که خروج از آن به آسانی میسر نیست و حضور خودروسازان خارجی در ایران بعد از اجرای برجام هم نمی تواند گره ای از کار آنها باز کند.