جمعیت میکروبی بزرگترین غار نمکی ایران جداسازی و نگهداری می شود

گروه محیط زیست «تیتریک»؛ دکتر سید ابوالحسن شاهزاده فاضلی گفت: در آینده ذخایر ژنتیکی کشورها منبع تولید ثروت محسوب می‌شود و اگر بخواهیم اقتصاد غیر نفتی داشته باشیم باید به سمت اقتصاد مبتنی بر ذخایر زیستی حرکت کنیم و این در حالی است که برخی از تجهیزات این بانک‌ها نیاز به تعمیرات دارد ولی با کمبود اعتبارات مواجه هستیم.

جمع آوری نمونه‌های بیولوژی یا زیستی از جوامع بومی و غیر بومی کشور را از اهداف این مرکز ذکر کرد و افزود: این مرکز درصدد است تا با جمع آوری و شناسنامه‌دار کردن نمونه‌های زیستی، آنها را در فهرست نمونه‌های قابل استفاده در صنعت و تحقیق وارد کند.

وی با اشاره به اهمیت این برنامه، اظهار داشت: هر کدام از نمونه‌های زیستی در حوزه‌های سلامت، غذا، و تولید برخی از محصولاتی صنعتی کاربرد دارد از این رو وجود نمونه‌های شناسنامه دار و استاندارد در مرکز می‌تواند اولین گام برای توسعه علمی و توسعه دانش زیست فناوری در شرکت‌های دانش بنیان باشد.

فاضلی، تعداد کلکسیون‌های زیستی این مرکز را 27 کلکسیون ذکر کرد و ادامه داد: در این 27 کلکسیون بالغ بر 20 هزار نمونه در حوزه‌های گیاهی، میکروارگانیسم‌، انسانی، جانوری و مولکولی جمع آوری شده است و در تلاش هستیم تا تعداد نمونه‌ها در این کلکسیون‌ها افزایش یابد.

وی، کلکسیون‌های دیاتومه‌ها، آرکی باکتری‌ها و برخی میکروارگانیسم‌ها را منحصر به فرد توصیف کرد و گفت: کلکسیون سلولی جانوری این مرکز با دارا بودن رده‌های سلولی از حیواناتی چون شتر دو کوهانه، بز مرخز، اسبچه خزری و گاو سیستانی در کشور منحصر به فرد است.

فاضلی این کلکسیون‌ها را تنها نمونه‌های زیستی استاندارد و عاری از آلودگی معرفی کرد که دارای شناسنامه تایید شده و قابل اعتماد و اعتبار هستند و ادامه داد: خدمات این مرکز با حداقل هزینه و زمان به کلیه مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی کشور به منظور افزایش دانش بومی زیستی ارائه می‌شود.

تنوع زیستی در اقلیم ایران

رییس مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران به وضعیت تنوع آب و هوایی کشور اشاره کرد و افزود: ایران به دلیل دارا بودن اقلیم‌های مختلف از لحاظ شرایط آب و هوایی و تنوع سرزمینی، دارای تنوع زیستی بسیار عالی در حوزه‌های گیاهی، میکروارگانیسم‌ها و جانوری اعم از موجودات دریایی و خشکی است.

وی اضافه کرد: ایران علاوه بر دارا بودن حدود هشت هزار گونه گیاهی، در حوزه میکروارگانیسم‌ها منابع بسیار بکری دارد به گونه‌ای که هر روز محققان کشور در تلاش برای معرفی گونه‌های جدید هستند.

به گفته وی، در حال حاضر از 45 گونه و جنسی که طی 30 سال اخیر از ایران در حوزه میکروارگانیسم‌ها به دنیا معرفی شده، 41 گونه آن توسط این مرکز بوده است که این امر نشان می‌دهد که پتانسیل بالای علمی در مرکز ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران وجود دارد.

شناسایی باکتری‌های مهم

رییس مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران،«‌اکتینوباکتریا» به عنوان باکتری گرم مثبت حاوی «سیتوزین-گونین» را گروه مهمی از باکتری‌ها دانست که برخی از باکتری‌های بیماری‌زا و بیشتر باکتری‌های تولید کننده آنتی بیوتیک را در بر می‌گیرند.

وی ادامه داد: به تنوع و توزیع این باکتری‌ها در اکوسیستم‌های طبیعی کمتر توجه شده است از این رو برای اولین بار در ایران با هدف جدا سازی و شناسایی تنوع آنها، تحقیقاتی را اجرایی کردیم.

شاهزاده فاضلی با اشاره به شناسایی و نگهداری باکتری‌های چشمه تراورتن «باداب سورت» گفت: این مطالعات در راستای بررسی جمعیت میکروبی چشمه تراورتن باداب سورت واقع در استان مازندارن اجرایی شد.

به گفته وی میکروارگانیسم‌های این منطقه بخش مهمی از ذخایر ژنتیکی با ارزش ایران محسوب می‌شود.

فاضلی جداسازی و نگهداری جمعیت میکروبی بزرگترین غار نمکی ایران را از دیگر مطالعات این مرکز دانست و اظهار داشت: در این مطالعات اقدام به شناسایی و نگهداری باکتری «شیمیولیتوتروف» غار نمکی کردیم.

همکاری‌های ملی و بین المللی مرکز ذخایر ژنتیکی

وی با بیان این که خدمات این مرکز تحقیقاتی به تمام مراکز تحقیقاتی و پژوهشگاه‌های کشور ارائه می‌شود، افزود: علاوه بر همکاری‌های علمی با مراکز تحقیقاتی داخلی در سطح بین‌المللی نیز با شش مرکز معتبر علمی تفاهم نامه‌های همکاری به امضا رساندیم.

فاضلی ادامه داد: به منظور همکاری‌های علمی بین المللی با دانشگاه سوکوبای ژاپن، دانشگاه اراسموس هلند، دانشگاه والنسیا و بانک زیستی اسپانیا و بانک قارچ‌های ایتالیا و دانشگاه پروجیای ایتالیا تفاهم نامه همکاری داریم. این همکاری‌ها در راستای شناسایی نمونه‌های زیستی، تبادل دانش فنی و آموزش‌های مشترک است.

اثرات تجهیزات در توسعه بانک‌های زیستی

رییس مرکز ملی ذخایر ژنتیکی کمبود اعتبارات را یکی از چالش‌های این مرکز عنوان کرد و اظهار داشت: برای شناسنامه دار کردن نمونه‌های زیستی بین 600 هزار تا یک میلیون تومان هزینه صرف می‌شود ضمن آن که برای نگهداری و چک کردن،‌ شارژ ازت و تهیه محیط کشت نمونه‌ها نیاز به صرف اعتبارات زیادی است از این رو نگهداری نمونه‌های زیستی در شرایط استاندارد بسیار هزینه بر است.

وی در عین حال ایجاد این بانک‌های زیستی را پشتوانه مناسبی برای امنیت سلامت و غذایی کشور توصیف کرد و یادآور شد: ایجاد و توسعه مخازن زیستی معادل امنیت غذایی، سلامت و اقتصاد است و حمایت جدی در حفظ چنین بانک‌هایی به نوعی واکسینه کردن امنیت کشور محسوب می‌شود از این رو با افزایش اعتبارات می‌توانیم زیست بانک‌ها را از عوامل ریسک و خطر که در حال حاضر با آن درگیر هستیم، برهانیم.

فاضلی با تاکید بر ضرورت تامین تجهیزات مورد نیاز زیست بانک‌های کشور، خاطر نشان کرد: برخی از تجهیزات این بانک‌ها نیاز به تعمیرات دارد ولی با کمبود اعتبارات مواجه هستیم و اگر این روند ادامه یابد خطرات زیادی برای امنیت زیست فناوری کشور ایجاد خواهد داشت.

منابع جدید کسب درآمد در دهه‌های آینده

فاضلی با تاکید بر اهمیت جمع آوری و نگهداری از ذخایر ژنتیکی کشور، خاطر نشان کرد: در دهه‌های آینده بهره برداری از ذخایر ژنتیکی باید جایگزین بهره برداری نفت باشد؛ چرا که در آینده ذخایر ژنتیکی کشورها منبع تولید ثروت محسوب می‌شود و اگر بخواهیم اقتصاد غیر نفتی داشته باشیم باید به سمت اقتصاد مبتنی بر ذخایر زیستی حرکت کنیم.

وی با اشاره به تفاوت میان ذخایر زیستی با ذخایر نفتی،‌ گفت: با برداشت از مخازن، روز به روز نفت رو به اتمام می‌رود ولی ذخایر زیستی هیچگاه تمام شدنی نیست چون مرتبا تکثیر می‌شوند از این رو ذخایر ژنتیکی مهمترین منبع جایگزین نفت برای تولید ثروت و امنیت غذایی و اقتصادی کشور به شمار می‌رود.

انتهای پیام