گروه بهداشت و درمان «تیتریک»،رئیس مرکز اصلاح نژاد دام و بهبود تولیدات دامی وزارت جهادکشاورزی با بیان اینکه سال گذشته براساس مصوبه دولت قیمت خرید شیرخام با ۳.۲ درصد چربی و بارمیکروبی زیر ۱۰۰ هزار، درب دامداری ۱۴۴۰ تومان اعلام شد، اظهارداشت: بر این اساس، دولت به صنایع لبنی اجازه داد قیمت محصولاتشان را از ابتدای تیرماه ۹۳ به میزان ۱۵ درصد افزایش دهند.
محمدرضا ملاصالحی افزود: برای سه ماهه نخست سال ۹۳ هم با توجه به اینکه دولت اجازه افزایش قیمت نداده بود، ۲۲۵ میلیارد تومان یارانه به دامداران پرداخت.
وی اضافه کرد: بنابراین انتظار داشتیم از ابتدای تیرماه ۹۳، با توجه به افزایش قیمت لبنیات، نرخ خرید شیرخام از دامداران تغییر کند که متاسفانه در طول سال گذشته این اتفاق رخ نداد و میانگین قیمت خرید شیرخام در این سال از دامداران ۱۱۴۰ تومان بود و در برخی نقاط حتی کمتر از این رقم برای خرید شیرخام پرداخت شد.
ملاصالحی با بیان اینکه کارخانجات پول شیری را که امروز تحویل می‌گیرند به طور میانگین ۲ تا ۳ ماه و حتی گاهی ۵ ماه بعد پرداخت می‌کنند، گفت: بنابراین از افزایش قیمت فراورده‌ها نه تنها سودی نصیب دامداران نشد بلکه گاهی اوقات آنها با زیان هم مواجه شدند.
دامداران مدارا کردند، صنایع سوءاستفاده
این مقام مسئول در وزارت جهادکشاورزی با اشاره به اینکه کارخانجات مدعی هستند هر ساله بابت افزایش نرخ حامل‌های انرژی و دستمزد نیروی کار باید قیمت فرآورده‌های خود را بالا ببرند، گفت: این مساله شامل حال دامداران می‌شود و آنها هم باید چنین هزینه‌ای را بپردازند.
به گفته ملاصالحی، دامداران با صنایع لبنی مدارا کردند و برای رعایت حال مصرف کنندگان و اینکه قیمت محصول نهایی با افزایش مجدد همراه نباشد، حاضر شدند امسال هم شیرخام را به همان قیمت سال قبل عرضه کنند.
وی با بیان اینکه براساس محاسبات ما در سال ۹۳ قیمت خرید شیرخام درب دامداری با احتساب حداقل سود، ۱۵۲۰ تومان بود، گفت: تشکل‌های دامداران با احتساب هزینه حمل درب کارخانه قیمت این کالا را ۱۵۷۰ تومان می‌دانستند.
ملاصالحی ادامه داد: سازمان حمایت رقمی پایین‌تر از این میزان اعلام کرد و نهایتا به توافق رسیدیم که قیمت خرید شیرخام از دامداران ۱۴۴۰ تومان باشد که تولیدکنندگان نیز آن را پذیرفتند.
وی با بیان اینکه با گذشت ۶ ماه از آغاز سال ۹۴ همچنان کارخانجات از انجام این کار سرباز می‌زنند، افزود: در حال حاضر میانگین خرید شیر از دامداران بین ۱۲۰۰ تا ۱۲۵۰ تومان متغیر است.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه کارخانجات در این مدت حداقل ۳ بار محصولات خود را افزایش قیمت داده‌اند، افزود: با وجود اینکه نرخ سوخت و دستمزدها افزایش داشته، هزینه‌های مربوط به بسته بندی که بخشی از مواد لازم برای این کار وارداتی هستند، به دلیل افت قیمت نفت و در پی آن کاهش قیمت‌های جهانی، پایین آمده است.
ملاصالحی تصریح کرد: کارخانجاتبا وجود اینکه شیرخام را هنوز به قیمت دو سال قبل می‌خرند، پرداخت‌ها حداقل با ۳ ماه تاخیر انجام می‌شود و هزینه‌های بسته بندی نیز کاهش یافته، مدعی هستند ما توان خرید شیرخام به قیمت تمام شده تولید آن را نداریم.
وی با اشاره به سخنان مسئولان صنایع لبنی که قادر به افزایش قیمت محصولات خود نیستیم و به همین دلیل نمی توانیم نرخ شیرخام را بالا ببریم، گفت: مطرح کردن چنین مباحثی، بی انصافی و بی عدالتی محض است و کارخانجات از صبر و مدارای دامداران سوءاستفاده می‌کنند.
توافقی که صنایع منکر آن شدند
این مقام مسئول در وزارت جهادکشاورزی با بیان اینکه دامداران در نشستی که با صنایع داشتند، حتی حاضر شدند شیرخام را به نرخی کمتر از قیمت مصوبه دولت عرضه کنند، گفت: آنها اعلام کردند حاضرند قیمت عرضه این کالا را ۱۰ درصد بیش از میانگین نرخ فعلی افزایش دهند.
وی ادامه داد: در این جلسه دامداران از سرناچاری، به دلیل فشارهای مالی زیاد و اینکه مجبور هستند دام‌هایشان را به کشتارگاه بفرستند، راضی شدند شیرخام را به قیمت ۱۳۷۵ تومان عرضه کنند.
به گفته ملاصالحی، براساس اظهارات نمایندگان دامداران، در جلسه مذکور انجمن صنفی صنایع لبنی، اتحادیه مرکزی دامداران و انجمن صنفی گاوداران در زمینه قیمت شیرخام بحث و توافق ضمنی کردند و امضای صورت جلسه به بعد از هماهنگی دبیر انجمن صنایع لبنی با هیات مدیره موکول شد که متاسفانه در حال حاضر صنایع کل موضوع را منکر شده‌اند.
این مقام مسئول در وزارت جهادکشاورزی با بیان اینکه این معادله ناعادلانه، تنها سود کارخانجات را تامین می‌کند و این موضوع نباید بیش از این ادامه پیدا کند، گفت: دامداران دیگر توان مقاومت ندارند.
ملاصالحی تصریح کرد: حتی اگر صنایع مدعی‌اند با افزایش قیمت شیرخام نرخ لبنیات بالا می‌رود، دامدار دیگر توان کشیدن جور آنها را ندارد.
وی در واکنش به اظهارات مسئولان صنایع لبنی مبنی بر اینکه حمایت از صنعت دامپروری وظیفه دولت است، افزود: آنها انتظار دارند دولت به دامداران یارانه بپردازد در صورتی که دولت به تعهد خود عمل کرده و تا زمانی که به کارخانجات اجازه افزایش قیمت فراورده‌ها را نداده بود، بابت آن ۲۲۵ میلیارد تومان یارانه در سه ماهه نخست سال ۹۳ و ۳۰۰ میلیارد تومان در ۴ ماهه آخر سال ۹۲ به دامداران پرداخت کرد، ضمن اینکه وقتی دولت اجازه افزایش قیمت فراورده‌های لبنی را صادر کرد، انتظار داریم بخشی از این افزایش، نصیب دامداران شود.
فشار به دامداران، اهداف بلندمدت را به خطر می‌اندازد
ملاصالحی با بیان اینکه خود صنایع پذیرفته‌اند ۷۰ درصد قیمت تمام شده تولید محصولاتشان مربوط به شیرخام است، اظهارداشت: امسال هم صنایع انتظار دارند دولت اجازه افزایش قیمت فرآورده‌ها را به آنان بدهد اما حاضر نیستند در مقابل این امر، حتی یک ریال به دامدار پرداخت اضافه داشته باشند.
وی تصریح کرد: ما در سالهای گذشته هزینه‌های زیادی را متحمل شده‌ایم، برنامه‌ریزی کرده‌ایم و مردم هم سرمایه گذاری کرده‌اند تا میزان تولید شیر را افزایش دهیم اما با ادامه روند فعلی تولید این کالا ضربه می‌خورد و کشور دچار مشکل می‌شود.
ملاصالحی با بیان اینکه کارخانجات برای سود کوتاه مدت خود، منافع دراز مدت کشور را به خطر می‌اندازند، افزود: تنها جایی که می‌تواند با این موضوع برخورد کند سازمان حمایت است، چراکه ابزار این کار در اختیار آنان قرار دارد.
برخورد با کارخانجات متخلف
وی ادامه داد: به این سازمان بارها تکلیف شده است که با کارخانجاتی که شیرخام را ارزان می‌خرند اما فرآورده‌های خود را براساس خرید شیرخام با قیمت بالا عرضه می‌کنند، برخورد کند.
به گفته ملاصالحی، کارخانجات در محاسبه هزینه‌های تولید خود، قیمت شیرخام را ۱۴۴۰ تومان اعمال می کنند.
وی تصریح کرد: اگر قرار است صنایع شیرخام را ارزان بخرند باید قیمت فرآورده‌های لبنی را نیز متناسب با آن کاهش دهند، چرا وقتی دامدار در حال زیان است، مصرف کننده هزینه اضافی بپردازد؟ حداقل این هزینه را از مصرف کننده اخذ نکنند، اگر هم قرار است این هزینه را بگیرند باید سهم دامدار را هم بدهند.
وی با بیان اینکه جلساتی در ستاد تنظیم بازار برگزار شده و مرتب پیگیر این موضوع هستیم، گفت: متاسفانه ما هر فرمولی را پیش می‌بریم، کارخانجات با آن موافقت نمی‌کنند.
کارخانجات حق دامدار را بدهند
به گفته این مقام مسئول در وزارت جهادکشاورزی، از حدود ۹ میلیون تن شیر تولیدی کشور سالانه ۶.۵ میلیون تن آن تحویل صنایع فرآوری می‌شود.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا این امر در دو سال گذشته تاثیری بر تولید داشته است؟ با تاکید بر اینکه دامداران تاکنون مقاومت کرده‌اند، گفت: از این پس بعید نیست چنین اتفاقی رخ دهد وقتی دامدار نتواند علوفه مورد نیاز دام‌هایش را تامین کند، ناچار به حذف آن می شود.
ملاصالحی با بیان اینکه این کار نهایتا خود کارخانجات را دچار زیان می‌کند، افزود: طرح خرید تضمینی شیرخام براساس دستور وزیر ادامه دارد اما این طرح نیز بخشی از بازار را پوشش می‌دهد و قادر به پوشش کل آن نیست.
وی درباره راه‌حل موجود برای این موضوع گفت: راه حل این موضوع آن است که کارخانجات به سهم خود قانع باشند، حق دامدار را بپردازند و در حق مصرف کننده نیز اجحاف نکنند.
