تصویب توافق هسته ای در شورای امنیت ایجاد کننده رویه جدید در عرصه حقوق بین الملل بود
درخصوص توافق برجام توضیحاتی ارائه و نکات مثبت و منفی آنرا بر شمارید :
- ابتدا لازم است به این نکته اشاره کنم که نفس شکل گیری این توافق خود دارای اهمیت بسیاری می باشد . اینکه جمهوری اسلامی ایران توانسته قدرتهای بزرگ جهانی را بر سر موضوعی خاص دور یک میز بمنظور مذاکره جمع نماید نشان از حسن نیت ایران در مذاکرات و توانمندی دیپلمات های ایرانی دارد .البته امضاء برجام به معنی پایان کار نیست و تازه شروع کار می باشد . نگاه تاریخی ایرانیان برکشورهای غربی هماره مبتنی بر شک و تردید بوده است و تا زمانی که تعهدات برجام انجام نشود نمی توان خوشبین بود نمونه متاخراین عدم انجام تعهدات ، توافقنامه سعدآباد می باشد که در دوران اصلاحات و با حضور وزیران خارجه کشورهای اروپایی امضاء شد و در مقابل تعلیق موقت غنی سازی هسته ای و اجرای موقت پروتکل الحاقی ،کشورهای اروپایی و ایالات متحده متعهد به انجام اقداماتی شدند لیکن عدم اجرای تعهدات طرفین غربی منجر به نابودی آن توافق و پیشرفت بیشتر ایران در زمینه انرژی هسته گردید .
به طور کلی برجام شامل تعهداتی است که هر دو طرف توافق بر عهده گرفته اند و طبیعی هم هست که ما برای رسیدن به یکسری از اهداف اقداماتی را به عنوان تعهد پذیرفته باشیم .نکته اما در این می باشد که حداقل تعهدات ما با طرف مقابل به نحوی برابر باشد و همچنین خطوط قرمز تصریح شده توسط مقام معظم رهبری تیز رعایت شده باشد .
بر همین اساس اگر بخواهیم به صورت خلاصه نکات مثبت و منفی برجام را برشماریم به این موارد می رسیم .
نکات منفی :
۱- به مدت ۱۵ سال حق غنی سازی بیشتر از ۳۰۶۷ نخواهیم داشت این به معنی آن است که حتی برای تامین سوخت نیروگاه بوشهر که ۵ درصد می باشد ما مشکل خواهیم داشت .
۲- تحریم های بانکی و نفتی وضع شده توسط ایالات متحده در سه حوزه هسته ای ، حقوق بشری و تروریسم قراردارند که در توافق تنها رفع تحریم های مرتبط با هسته ای پیش بینی شده است این بدان معنی است که ایالات متحده می توان به راحتی با دستاویز قرار دادن بهانه ها و اتهامات بی اساس همیشگی خود در زمینه حقوق بشر و تروریسم این تحریم ها را احیا نماید .
۳- در حالی که تاکید بر لغو تمامی تحریم ها از سوی رهبری و مقامات ارشد نظام بوده است ، در برجام مشاهده می شود که فقط تحریم های سازمان ملل و برخی تحریم های اتحادیه اروپا شامل این درخواست ایران می شوند(terminate ) و برخی تحریم های اتحادیه اروپا تعلیق(suspend ) و تحریم های هسته ای ایالات متحده متوقف (cease)خواهد شد .
نکات مثبت :
- پذیرش حق غنی سازی اورانیوم در ایران که در قطعنامه شورای امنیت تصریح شده است .
- شکل گیری رویه ای جدید در عرصه حقوق بین الملل در زمینه قظعنامه های شورای امنیت که ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل تصویب شده اند . لازم به ذکر است که تاکنون هرکشوری که با قطعنامه های شورای امنیت تحت فصل هفتم تحریم شده است یکی از این سه حالت برایش اتفاق افتاده است یا آن قطعنامه کاملاً و موبه مو اجرا شده است مانند لیبی ، یا به تغییر رژیم منتج شده است مانند رژیم آپارتاید آفریقای جنوبی و یا به جمله نظامی منتهی شده است به مانند یوگسلاوی . حال ماشاهد این هستیم که با تلاش دیپلماتهای کشورمان و پافشاری بر حقوق حقه ملت و با مذاکره می توان رویه جدید در عرصه جهانی ایجاد نمود .
- لغو و تعلیق تحریم ها ی هسته ای و به تبع آن سرمایه گذاری های احتمالی و سهولت در تجارت در نهایت می تواند به توسعه کشور کمک نماید .
- عادی سازی روابط با غرب باعث افزایش قدرت منطقه ای ایران می شود ایرانی که با توجه به ساختارهای موجودر منطقه خاورمیانه نماد امنیت و قدرت در منطقه می باشد و این همان چیزی است که دشمنان نظام از جمله رژیم صهیونیستی و آل سعود ترس آنرا دارند و با این توافق مخالف هستند.
علت سفر وزیر خارجه فرانسه با توجه به موضع گیری های آن کشور در طول مذاکرات را بیان فرمایید و و نظرتان در مورد حاشیه های این سفر چیست ؟
- تمام کشورهای غربی از جمله فرانسه بر اهمیت بازار اقتصادی ایران و پتانسیل های موجود در این بازار واقف هستند . بر همین اساس می بینید که در این یکسال گذشته هیئت های مختلف اقتصادی از این کشور ها وارد ایران شده اند و آمادگی خود را برای فعالیت و سرمایه گذاری در دوران پس از تحریم اعلام نموده ا ند . فرانسه نیز از این قافله عقب نمی باشد لیکن به دلیل مواضع سرسخت این کشور در طول مذاکرات که به نحوی سعی در تامین منافع رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی را داشت فابیوس سعی کرد تا با این سفر کدورتهای گذشته را برطرف نماید و به نظر می رسد دقیقا به همین علت باشد که آنان تنها با یک هیئت سیاسی به ایران آمدند.ابتدا روابط سیاسی و کدورتها بر طرف شود و سپس درخصوص مسایل اقتصادی به گفتگو بپردازیم .
- در خصوص خونهای آلوده نکته این می باشد که این خونها علاوه بر فرانسه و ایران در کشورهای دیگری از جمله آلمان ، آرژانتین و عربستان نیز استفاده شده است هرچند نمی توان از گناه مسببان آن گذشت و می توان با رجوع به محاکم قضایی حداقل در جهت دریافت غرامت آسیب دیدگان اقدام نمود .
- در روابط کشورها همیشه فراز و فرودهایی ممکن است بوجود آید لیکن مهم منافع ملی است که باید تامین شود با نگاهی به گذشته و مواضع دولتها در زمان های مختلف می توان تصمیمات درستی اتخاذ نمود . به عنوان مثال صنعت خودروسازی فرانسه زمانی جز شرکای اول ایران بود که به علت تحریم ها نسبت به قطع رابطه با صنایع داخلی اقدام نمودند و موضع گیری ها ی دولت این کشور در طول مذاکرات می تواند به دولتمردان ما کمک کند تا در جهت افزایش منافع کشو اقدام نمایند .
به نظر شما تصویب قطعنامه شورای امنیت چه تاثیری بر روند اجرایی شدن برجام دارد ؟
- همانگونه که ذکر کردم تصویب این قطعنامه خود ایجاد کننده رویه جدید در عرصه حقوق بین الملل می باشد . ضمن اینکه با تصویب آن قطعنامه های دیگری که بر علیه جمهوری اسلامی ایرانی و تحت فصل هفتم منظور ملل متحد تصویب شده بود را ملغی می کند که اهمیت فراوانی دارد . و از سوی چون هر ۵ کشور عضو دایم شورای امنیت که در گفتگو ها حضور داشتند به آن رای داده اند عملاً مهر تاکیدی است بر اجرایی شدن برجام.
در خصوص اظهارنظرهای متناقض مقامات غربی در خصوص متن برجام توضیح بفرمایید :
- اینکه هر کشوری در یک معاهده ، توافق و حتی یک قرارداد سعی می کند محتوای آنرا به نفع خود تفسیر کند امری طبیعی است البته در بعضی موارد دیده شده که این مواضع خوراک داخلی دارد به عنوان مثال رئیس جمهور ایالات متحده هنگامی که در آیپک سخنرانی دارد از یک نوع گفتمان استفاده می کند که در گفتگو با رسان های خاورمیانه از آن استفاده نمی کند.
امیرحسین الهامی در پایان این گفت و گو یادآور شد: به طور کلی نکته اصلی این می باشد که با یک دیپلماسی قوی ما برداشت ها ی خود را از برجام که در حقیقت خواسته ها و خطوط قرمز نظام می باشد را بر طرف مقابل تحمیل کنیم تا منافع حداکثری ایران تامین گردد .