کری، منت‌کش دیروز، امروز ناز می‌کند!
گروه سیاسی "تیتریک"، هفته گذشته بود که (دوم تیر 1394) مقام معظم رهبری در دیدار با مسؤولان نظام به بیان تاریخچه‌ی کوتاهی از مذاکرات پرداختند.
رهبر معظم انقلاب فرمودند: «این مذاکراتی که در واقع فراتر از مذاکرات ما با پنج به علاوه‌ی یک است؛ مذاکره‌ی با آمریکایی‌ها است. متقاضیِ این مذاکرات آمریکایی‌ها بودند. مربوط به زمان دولت دهم هم هست. قبل از آمدن این دولت این مذاکرات شروع شد.
آنها درخواست کردند، واسطه‌ای قرار دادند و یکی از محترمینِ منطقه، آمد اینجا با من ملاقات کرد، گفت که رئیس‌جمهور آمریکا با او تماس گرفته و از او خواهش کرده و گفته است که ما میخواهیم مسئله‌ی هسته‌ای را با ایران حلّ‌وفصل کنیم و تحریمها را هم میخواهیم برداریم.»
ایشان فرمودند: «دو نقطه‌ی اساسی در حرف او وجود داشت: یکی اینکه گفت ما ایران را به‌عنوان یک قدرت هسته‌ای خواهیم شناخت؛ دوّم اینکه گفت ما تحریمها را در ظرف شش‌ماه بتدریج برمیداریم. بیایید بنشینید مذاکره کنید، این کار انجام بگیرد. من به آن واسطه‌ی محترم گفتم که ما به آمریکایی‌ها اطمینانی نداریم، به حرف اینها اطمینانی نیست. گفت حالا امتحان کنید؛ گفتیم خیلی خب، این دفعه هم امتحان میکنیم. مذاکرات این‌جوری شروع شد.»
بعد از شنیدن تاریخچه ای از گفتگوهای ایران و آمریکا از بیان رهبر انقلاب، شاید شرح این واقعه از زبان آمریکایی نیز جالب باشد.
پایگاه اینترنتی نشریه پولیتیکو (Politico) در مقاله ای با عنوان "آیا جان کری بیش از حد مایل به توافق با ایران است؟" به شرح این واقعه از زبان آمریکایی ها پرداخته است.
پولیتیکو می نویسد: «جان کری وزیر خارجه آمریکا حتی پیش از تصدی پست وزارت خارجه آمریکا، به دنبال دستیابی به توافق هسته ای با ایران بوده، توافقی که می تواند باعث بازتعریف جایگاه او در تاریخ شود.»
این نشریه توضیح می دهد: «کری از زمانی که در نقش یک سناتور در سنای آمریکا حضور داشت به دنبال توافق هسته ای با ایران بود، بسیار پیش از آن که دیپلماسی رسمی دولت آمریکا بر محور توافق استوار گردد. کری که در سنا ریاست شورای روابط خارجی سنا را برعهده داشت، در نوامبر 2011 در پروازی محرمانه به مسقط، از سلطان قابوس پادشاه عمان درخواست کرد به شکل گیری گفتگوها میان واشنگتن و تهران کمک کند. این اقدام، صحنه را برای اولین تماس های مستقیم دولت آمریکا در موضوع هسته ای با مقامات ایرانی فراهم کرد.»
پولیتیکو همچنین می نویسد: «دراتاق های هتل کوبورگ وین، جان کری این روزها
حضور میراثی را به خوبی حس می کند که از خود بر جای خواهد گذاشت.
هر چند باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا نیز تحت فشار مشابهی برای دستیابی به دستاوردی است که به عنوان میراث ریاست جمهوری او، به ویژه در سیاست خارجی، باشد - تا آنجا که برخی منتقدین او را به کاپیتولاسیون (تسلیم و سرسپردگی) در برابر ایران متهم کرده اند - اما سرمایه گذاری خود جان کری نیز در این توافق بسیار بالاست.
منتقدین نگرانند وزیر خارجه امریکا آن چنان مشتاق یک توافق است که زیربار توافق بد خواهد رفت. نگرانی از آن است که کری به دنبال یک دستاورد تاریخی که نام وی بر روی آن حک شده باشد، تسلیم آرزوهای پوچ شده است.
از دید منتقدان جمهوریخواه، مقامات خارجی و حتی بعضی مقامات سابق دولت
اوباما، این مسئله یک مشکل بزرگ است. اشتیاق کری برای توافق این خطر را
بالا برده است که برای قبول یک توافق بد از سوی ایرانی ها گول بخورد.
این دغدغه تا حدی است که سناتور باب کورکر رئیس کمیته روابط خارج کنگره
آمریکا، مستقیماً به خود جان کری تذکر داد: «ترک کردن توافق بد هم، به همان
میزان [دستیابی به توافق]، یک میراث بزرگ است.»
در مقابل این نگرانی ها، متحدان کری و مقامات کنونی دولت آمریکا این انتقاد به کری را به سختی رد می کنند. طرفداران جان کری می گویند منتقدان وفاداری وی به منافع ملی و زیرکی سیاسی او را دست کم می گیرند.
این موضع حامیان جان کری تا جایی است که آن ها مستقیماً از بعضی مقاومت های کری در مقابل رسیدن به توافق بد با ایران سخن می گویند.
پولیتیکو به نقل از یک فرد آگاه به مذاکرات می نویسد: «کری فقط همین
امسال، دو مرتبه در مناسبت هایی که پیش از این گزارش نشده بود تهدید کرده
مذاکرات را حداقل به طور موقت خاتمه دهد.»
این فرد آگاه در این زمینه گفته است: «کری در ماه فوریه امسال، زمانی که در لندن بود و قصد سفر به ژنو برای دیدار با ظریف در صبح روز بعد را داشت، توسط مذاکره کنندگان مستقر در ژنو مطلع شد که ایرانی ها در یک نقطه تعیین کننده حاضر به تغییر موضع خود نیستند. کری سفر صبح زود خود را لغو کرد و تهدید کرد به واشنگتن بازخواهد گشت. در پی این اقدام، ایرانی ها نرم شدند و کری روز بعد برای یک جلسه پربار به ژنو سوئیس سفر کرد.
در موقعیت دیگر زمانی که گفتگوها پیش از توافق ساختاری دوم آوریل در لوزان به مانع برخورد کرده بود، در حالی که ظریف و کری تنها وزرای حاضر در ژنو بودند، کری پس از دوروز مذاکره بر سر یک موضوع خاص، کری به ستوه آمد. او طی جلسه ای که برای بعدازظهر در اتاق هتل محمدجواد ظریف هماهنگ کرد، به او هشدار داد آماده است به دیگر وزرایی که روز بعد به مقصد ژنو پرواز داشتند بگوید تا برنامه خود را لغو کنند. صبح روز بعد، ظریف انعطاف جدیدی در موضوع مطرح شده نشان داد و گفتگوها ادامه پیدا کرد.»
با وجود این نمونه ها، جان کری در طول 30 سال فعالیت سیاسی خود، همواره از سوی منتقدان بیش از نتیجه گرفتن، به حرف زدن متهم بوده است.
"دیوید وید" رئیس داخلی سابق جان کری اگر کری به کم راضی بود، تاکنون به
آن دست یافته بود. او مصمم به گرفتن [امتیاز] بیشتر است. توافقی که کار را
تمام نکند، چیزی نیست که کری هرگز شهرت خود را روی آن سرمایه گذاری کند.»
کری در سال 2004 نماینده دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا شد، اما در دستیابی به این موقعیت ناموفق ظاهر شده بود.
پولیتیکو در رمزگشایی رفتار کری می نویسد: «"دنیس راس" مشاور سابق باراک اوباما در امور خاورمیانه، "توانایی نمایش تمایل واقعی به توافق" و در عین حال، "نمایش قدرت گذران زندگی بدون آن" را کلید مذاکره مؤثر دانسته است.»
او می گوید: «ما باید نسبت به ضرب الاجل تمایل اندکی از خود نمایش دهیم و به صورت انحصاری بر مطالبات اساسی خود متمرکز شویم. اگر ایران به حدنصاب این مطالبات نرسید، کری باید پیشنهاد توقف در مذاکرات را بدهد، با قید این مطلب که مواضع ما در اثر ارزیابی مجدد موقعیت خود، ممکن است سخت تر از این بشود.»
