فرصت طلایی طلا برای قاچاقچیان کشور

گروه اجتماعی «تیتر یک» /محمد دنیایی؛

اخیرا گزارش هایی حاکی از افزایش خروج طلا (هم بطور رسمی و هم بصورت قاچاق) به گوش رسیده است. بر اساس آماری که گمرک جمهوری اسلامی ایران به دست آورده است، تا اول شهریور ‌ماه امسال، حدود ۳۰۰ میلیون دلار طلا از کشور به صورت رسمی خارج شد و این میزان در شهریور‌ ماه به ۷۰۰ میلیون دلار رسید. این افزایش بیش از دو برابری خروج طلا در یک ماه به نسبت پنج ماه گذشته، نشان دهنده نامعقول و هشدا دهنده بودن این روند داشت که در پی نوسانات شدید اخیر در بازار ارز، سکه و طلا بوجود آمده بود.

بر این اساس، دولت تدبیری اندیشید و صادرات فلزات گرانبها، اعم از اینکه به صورت خام (شمش، مسکوک، قراضه و...) یا مصنوعات و زیورآلات باشد، موکول به اخذ مجوز از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نمود (خروج سكه طلا از كشور به طور كامل ممنوع، خروج طلاي ساخته فقط تا سقف 150 گرم و آن هم صرفا براي مسافران خانم). با توجه به بسته شدن مجاری قانونی خروج طلا از کشور، قاچاق آن افزایش یافت. در واقع، در گذشته که قاچاق طلا برعکس بود و طلا از خارج به داخل کشور قاچاق می‌شد، در حال حاضر، روند کاملا تغییر کرده و طلا از داخل کشور به خارج قاچاق می شود.

بنا بر گزارش ها، محموله های مختلفی از قاچاق سکه و طلا به کشورهای مختلف کشف و ضبط شده اند. بعنوان نمونه، یک محموله قاچاق طلا و جواهرات در یک فروند لنج تجاری در بندرلنگه شامل 250 کیلوگرم شمش طلا و جواهرات به همراه 358 عدد انواع سکه طلا به ارزش 250 میلیارد ریال و همچنین در حدود دو هفته پیش، محموله‌ی قاچاق شامل 216 کیلوگرم شمش طلا و یک هزار و نه صد و هفتاد و پنج عدد انواع سکه طلا، در یک فروند لنج تجاری حامل سیب زمینی صادراتی در بندرعباس کشف شدند که قاچاقچیان قصد قاچاق به امارات متحده عربی را داشتند. بعلاوه، محموله ای بالغ بر 27 کیلوگرم طلا و تعداد 301 عدد انواع سکه در شیراز نیز کشف و ضبط شد.

کارشناسان بر این عقیده اند که به دلیل ارزان بودن قیمت طلا در ایران نسبت به بازارهای جهانی، خروج غیرقانونی طلا از کشور شدت گرفته است؛ زیرا اگر بر اساس نرخ مبادله ارز طلا قیمت گذاری شود، در عمل قیمت پایین تری را نسبت به قیمت جهانی داشته که این منجر به سوداگری و سفته بازی می شود. تحلیل رفتار سفته بازانه، به ماهی گیری از آب گل آلود می ماند که تلاش برای کسب سود کوتاه مدت است و این امر سرمایه گذاری بلندمدت را تضعیف می کند.

از جمله دلایل سفته بازی و قاچاق طلا نیز این است که ارزش پول كشورهاي همسايه ايران در مقابل دلار آنچنان تغيير چشمگيري نداشته و همين موضوع سبب‌ساز مي‌شود كه برخي از افت ارزش پول كشور بگريزند و به فروش كالا در كشورهايي روي بياورند كه از لحاظ ارزش پول ملي افت خاصي نداشته‌اند. به تعبیری دیگر، قاچاقچیان طلا از این اختلاف قیمت استفاده کرده و با فروش طلا در آن سوی مرزها به ارز و تبدیل این ارزها به پول ملی در کشور، ضمن اتلاف و ضربه به اقتصاد بدلیل خارج کردن طلا بعنوان یک پول با ارزش و همچنین پشتوانه پولی، با وارد کردن ارز نیز باعث ایجاد نوسانات و التهاب در بازار ارز نیز می شود. این امر و این حباب های شکل گرفته، آرام آرام بازارهای دیگری را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. شوک روانی گرانی ارز و سکه برای عموم مردم باعث می شود که آنها احساس کنند که ارزش دارایی‌هایشان به سرعت در حال نزول است و بنابراین بر قیمت کالاها و دارایی های خود می افزایند و تورم بالا باعث کاهش رفاه و نیز قدرت خرید مردم می گردد. ضمن اینکه، این کار باعث تشویق مردم به خروج دارایی ها و سرمایه هایشان از کشور می شود و همین امر نیز خود بار دیگر تقاضا را در بازار ارز تحریک می کندو دور باطل سفته بازی ادامه می یابد.

بنابراین، انتظار می رود که مجموعه‌های دولتی و قانون گذاری، با تدابیر خاص وکار کارشناسی ، وضعیت نابسامان بازار ارز را که بن‌مایه و علت اصلی این سفته بازی ها است، بیش از پیش سامان بخشیده و در راستای کنترل قیمت ها و بازار، اقداماتی انجام دهند.