طرح کارت انرژی مشکلات بنیادی را حل نمی کند/ دولت توانایی تامین مالی مخارج خود را ندارد

گروه اقتصاد «تیتریک»؛ رضا مجیدزاده کارشناس مسائل اقتصادی در تحلیل خویش از جنبه های مثبت و منفی طرح "کارت اعتباری انرژی” در کرج گفت: زمانی که قرار بود برنامه هدفمندی یارانه ها اجرایی شود این طرح مطرح شده بود که پول نقد به مردم داده شود یا سهمیه مشخصی برای خرید یک کالای مشخص داده شود. وقتی که پول نقد به مردم داده می شود اتفاقی که به لحاظ تئوریک رخ می دهد تقاضا برای کالاهای مختلف افزایش می یابد ضمن اینکه اتفاقی که در ایران رخ داد برنامه هدفمندسازی یارانه ها نه موجب کاهش مصرف سوخت و توزیع بهتر درآمد شد و نه موجب حل کسری بودجه دولت گردید.

وی در ادامه افزود: دولت به این فکر افتاد به دنبال یارانه مشخص برای اقلام مشخص باشند و طرح کارت اعتباری انرژی از آن جمله است. طرح مذکور این حسن را دارد که مبادله پولی غیر ضروری صورت نمی گیرد و یارانه دریافتی فقط برای سوخت اختصاص  داده می شود و مهمترین نقطه ضعف طرح این است که مشخص نیست طرح مذکور دقیقا به دنبال حل چه مسئله ای است. در نهایت این طرح نمی تواند خیلی موفقیت آمیز باشد.

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: مهمترین هدفی که هدفمند سازی یارانه در این چند سال دنبال کرده است و طرح کارت انرژی نیز در این چارچوب قرار می گیرد تامین کسری بودجه دولت بود. مشکل اصلی این است که دولت توانایی تامین مالی مخارج خود را ندارد بنابراین درصدد اجرای طرح هدفمندسازی است.

مجیدزاده خاطرنشان کرد: ایران از جمله کشورهایی است که در آن مصرف انرژی به شدت بالاست اما طرح کارت انرژی قرار نیست مشکل شدت مصرف انرژی را حل کند و به آن معطوف نیست بلکه دلیلی است که تفاوتی از نظر کارکردی با طرح پرداخت نقدی ندارد و فقط از نظر اجرایی تا حدی هزینه های دولت را کم می کند و کارآمدتر است.

 
وی اظهار داشت: اما از نظر اینکه هدف را محقق کند و شدت مصرف انرژی را کاهش دهد یا تخفیف انرژی بهینه تر شود حداقل در کوتاه مدت محقق نمی کند چون مشکل اساسی تر این است که دولت به شدت با کسری بودجه مزمن مواجه است و این کسری بودجه دولت را مدام به این طرح ها سوق می دهد.

مجیدزاده افزود: تفاوت پرداخت پول نقد به مردم با اختصاص کارت انرژی در این است که کارت انرژی اثر فشار تورم ناشی از تقاضای مردم را کمتر می کند چون این بار مردم از کارت انرژی تنها می توانند برای شارژ انرژی استفاده کنند اما نمی توانند مشکلات بنیادی تر شدت مصرف انرژی یا ناکارآیی در توزیع مصرف انرژی را حل کند.

وی در پایان گفت: هر چند طرح کارت انرژی در کوتاه مدت سخت است اما شاید بهترین اقدام این باشد که دولت توجه خود را معطوف به کاهش اتلاف انرژی کند چون در بخش انرژی برای مثال در بخش برق با اتلاف خیلی گسترده مواجه هستیم و مشکل اتلافی است که به خاطر ساختار انحصاری تولید و توزیع فراورده های انرژی اتفاق افتاده است.