نگرانی افزایش تورم تار و پود وجود اقشار ضعیف را می لرزاند/ افزایش یارانه ها بخش تولید را فلج خواهد کرد!

 گروه اقتصاد «تیتریک»؛این روزها بحث بر سر اجرای لایحه هدفمند کردن یارانه ها و درهم تنیدگی آن با زندگی روزمره مردم سوال های بسیاری را در اذهان عمومی ایجاد کرده است .
در این باره سوالی که عمدتا مطرح می شود و پاسخ به آن شاید ذهن بسیاری را نسبت به این لایحه روشن کند”نقش هدفمند کردن یارانه ها با توجه به شرایط اقتصادی امروز کشور در تغییر سطح تورم است”.
از همین رو گفتگویی با یک استاد دانشگاه آزاد کرج و کارشناس علوم اقتصادی انجام دادیم که ماحصل آن را در زیر می خوانید:

مجید ایزدیار استاد دانشگاه آزاد کرج و پژوهشگر علوم اقتصادی گفت: در هدفمندی یارانه ها ، طبقات فرودست اقتصادی جامعه ، به معنای واقعی کلمه متمتع شدند و آنها برای دهه های متمادی ، به دلیل کم مصرف بودنشان ، کمترین بهره ها را از یارانه ها می بردند ولی در این طرح ، سهم و حق خود از یارانه ها را ستاندند به گونه ای که گاه درآمد برخی خانوارهای فقیر و پرجمعیت با دریافت یارانه ها به دو الی سه برابر قبل رسید و اوضاع آنها را نسبت به قبل بهبود بخشید که البته دستاوردی مناسب -و البته غیرپایدار- در عرصه تحقق عدالت اجتماعی است.
وی افزود: اقشار پردرآمد نیز هر چند در طرح هدفمندی با افزایش هزینه هایی به مراتب بیشتر از یارانه دریافتی مواجه شدند اما توان مالی شان به حدی بالا هست که بتوانند بدون آسیب اقتصادی گذران زندگی کنند وانگهی بسیاری از این افراد ، در پروسه های اقتصادی حضور دارند و قادرند فشار مالی را به حلقه های بعدی منتقل کنند.
ایزدیار ادامه داد: بخش عمده ای از مردم که طبقه متوسط را تشکیل می دهند ، برغم دریافت یارانه های 44 هزار و 500 تومانی ، نتوانسته اند موازنه ای بین دخل و خرج شان بعد از طرح هدفمندی ایجاد کنند چه آن که یارانه دریافتی ، به هیچ وجه تکافوی هزینه های رو به رشد و قیمت های روز افزون را نمی کند به گونه ای که یارانه بسیاری از خانوارهای طبقه متوسط ، صرفاً به کار پرداخت بخشی از قبوض آب و برق و گاز و تلفن می آید و این درحالی است که غیر از قبوض مذکور ، چیزهای دیگر نیز در این مدت به شدت گران شده است ؛ هم از این روست که بسیاری از مردم می گویند که نه یارانه ها را می خواهیم و نه افزایش قیمت ها را.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: نکته حائز اهمیت دیگر این است که ایده متعادل شدن سطح عمومی قیمتها و یا معنادار شدن قیمتها به این معنی است که یارانه ها هدفمند باشند در صورتیکه یکی از 2 هدف اول کمک به قشر ناتوان و کم درآمد و دوم حمایت از تولید و صادرات را دنبال نماید ، بسیار خوب است و از مبانی علم اقتصاد است در صورتیکه دولت مایل باشد این حرفها مبنای کارش باشد، باید مبانی علم اقتصاد راقبول داشته باشد و سایر ملزومات و نیازهای آن را در نظر گرفته و تأمین نماید .
بدیهی است که نمی توان یک بخش را مدنظر گرفت و بخش دیگر را رها نمود و یا حتی انکار کرد و اگر اعتقاد داریم این بخش صحیح است و باید مبنای کار باشد ، آن بخش دیگر هم که قانون عرضه و تقاضا ، لزوم تعادل منابع و مصارف ، محدودیت منابع ، سود بانکی و انتظارات سرمایه گذاران از به کارگیری دارائیشان و تفکیک پول مردم در بانکها با پول دولت در خزانه هم ، صحیح است . این بدین معناست که حذف یارانه ها و واریز پول در یک حساب و مدیریت آن و نفی سایر الزامات علم اقتصاد مسلماً نتیجه نامطلوبی در بر خواهد داشت.
وی بیان کرد: اصلاح قیمتهای نسبی ، یکی از عوامل مهم در زمینه سازی برای رشد عرضه و تولید در جامعه می باشد ، اما تنها عامل نیست ، عامل دیگر وجود فضای کسب و کار مناسب است و افزایش قیمت برخی کالاها در شرائطی که فضای کسب و کار به دلایل مختلف از آرامش و ثبات کافی برخوردار نباشد .
برای سرمایه گذاران و سرمایه گذاری اطمینان بخش نباشد ، منجر به رشد طرف عرضه و افزایش تولید نمی گردد بلکه موجب افزایش تورم می گردد و در یک اقتصاد دولت محور موجب افزایش هزینه های دولت خواهد شد که خود نیز به تورم دامن زده و حاصل آن سوق پیدا کردن سطح تعادل تورم مورد انتظار به پله های بالاتر می باشد.
وی گفت: نگرانی افزایش تورم تار و پود وجود ایرانیان به ویژه اقشار ضعیف را می لرزاند و اجرای مرحله دوم این طرح از نظر مردم، تولیدکنندگان و کارشناسان کاهش تولید داخلی، تورم و افزایش تقاضا را به همراه دارد لذا یکی از بزرگ ‌ترین معضلاتی که شیوه اجرای هدفمندی در فاز اول به وجود آورد، تزریق یارانه نقدی در سطح جامعه بود که هم منجر به افزایش نقدینگی و بروز تورم شد و هم سهم بخش تولید را به دست فراموشی سپرد ، در شرایط اقتصادی فعلی کشور به نظر می رسد دولت باید به جای افزایش یارانه نقدی کنترل دقیقی روی تبعات منفی اجرای این طرح داشته باشد تا بتواند این پیامدهای منفی را به درستی مدیریت کند.
متاسفانه بی ‌پرده باید گفت پرداخت یارانه به صورت نقدی به خانوارها و افزایش تقاضای کل در نبود تولید کافی در داخل، خود خالق تورمی بالاست لذا حاضریم یارانه ها را پس بدهیم اما قدرت خرید گذشته را داشته باشیم.