ورود آمریکا به بازار نفت مانند حضور "گاو وحشی در مغازه چینی فروشی" است/عربستان حاضر نیست مقابل آمریکا قرار بگیرد

 گروه سیاسی «تیتریک»؛  مسعود درخشان استاد برجسته اقتصاد اظهار داشت: قیمت نفت خام را عرضه و تقاضا تعیین می کند و کسانی هستند که بر عوامل موثر بر تعیین قیمت نفت خام اثرگذار هستند .

وی با بیان اینکه در طول تاریخ روند کاهشی قیمت نفت ادامه دار بوده است، اظهار داشت: در سال 1998 به دلیل مازاد عرضه، قیمت نفت خام به 8 دلار افت کرد. کشورها مجبور به افزایش عرضه شدند چون باید بودجه دولت تامین می شد.  پس اینگونه شدت افت قیمت بیشتر می شود و روند کاهشی می گیرد.

درخشان عوامل موثر بر کاهش قیمت نفت خام را در دو دسته عوامل طرف عرضه و عوامل موثر در طرف تقاضا مورد بررسی قرار داد و عوامل موثر در افزایش انتظارات عرضه را به پنج عامل تقسیم کرد و گفت: اولین عاملی که در انتظار افزایش عرضه در آینده موثر بوده است،  افزایش برداشت نفت رستی(shale oil) از 800 هزار بشکه در روز در 2013 به 3.5 میلیون بشکه در  2014 بوده است.

در همین زمینه وی تأکید کرد: در آینده نیز با پیشرفت تکنولوژی این برداشت افزایش خواهد یافت. روسیه، کانادا و ونزوئلا ذخایر بسیار زیادی دارند. عامل اثرگذار دیگر در افزایش عرضه، افزایش 700 هزار بشکه در روز در کشور لیبی بوده است و انتظار می رود برداشت نفت به 1.5 میلیون بشکه در روز برسد. ورود گسترده عراق در بازار فروش نفت با پیش بینی 17 میلیون بشکه در روز در سال 2020 هم در انتظارات عرضه اثر زیادی داشته است. و در نهایت انتظار می رود موانع قانونی صادرات نفت خام از آمریکا رفع شود و آمریکا هم صادرات نفت خام را شروع بکند.

این استاد برجسته دانشگاه در مورد نقش عربستان در کاهش قیمت نفت خام بیان کرد: عربستان دو گام اساسی در کاهش قیمت نفت خام انجام داد. عربستان در سپتامبر امسال 107 هزار بشکه به برداشت خود افزود . چه بسا این سیاست را استمرار بدهد. گام دیگر عربستان این است که عربستان به بهانه حفظ سهم خود در آسیا در  قیمت فروش نفت به آسیا به تحویل ماه های آتی تخفیف داده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در مورد عوامل موثر بر کاهش قیمت نفت خام در طرف تقاضا اضافه کرد: آمار های منتشر شده در اوایل سپتامبر مربوط به کاهش تولیدات صنعتی در ژاپن بوده است که با این روند کاهشی تولیدات تقاضای نفت خام این کشورها نیز کاهش خواهد یافت. پیش بینی های تقاضای جهانی نفت در سال 2014 برای سومین بار در IMF و برای دومین بار توسط IEA کاهش تقاضای نفت را نشان می دهد.

وی تصریح کرد: به طور کلی افزایش عرضه به میزان 1.5 میلیون بشکه (800 هزار بشکه در آمریکا و 700هزار بشکه نفت در لیبی) و از طرفی هم تقاضای مورد انتظار کاهش یافته است. هر دو در کاهش قیمت نفت خام موثر بوده است.

درخشان در تبیبن نقش هزینه نفت رستی در قیمت نفت خام افزود: هزینه بهره برداری نفت رستی به لحاظ فنی و زیست محیطی بسیار بالاست و نزدیک شدن قیمت نقت خام به مرز هزینه تولید تفت رستی خط قرمز آمریکاست. پس قیمت نفت خام باید به مقداری باشد که هزینه برداشت نفت رسی در آمریکا قابل توجیه باشد تا هم نقش آمریکا در بازار نفتی کاهش نیابد و هم شرکت های خصوصی که در زمینه برداشت نفت رستی در این کشور فعالیت می کنند متضرر نشوند. به دلیل عدم دسترسی به آمار دقیق هزینه تولید نفت رستی در آمریکا بر اساس گزارش های موجود، هم اکنون هزینه تولید نفت رستی به 70 دلار می رسد. پس کاهش قیمت نفت باید به مقداری باشد تا هم برداشت نفت رستی مقرون به صرفه شود و هم کشورهای رقیب آمریکا در تولید نفت رستی وارد نشوند.

در ادامه با بیان اینکه کاهش قیمت نفت خام برای آمریکا آثار مثبتی داشته است افزود: با کاهش قیمت نفت از نظر اقتصادی به روسیه فشار وارد شده است و این عامل برای تعاملات سیاسی روسیه به نفع آمریکا خواهد بود. با توجه به اینکه واردات روزانه 17 میلیون بشکه در روز نیاز کشور آمریکا می باشد در هزینه های واردات این کشور کاهش زیادی اتفاق خواهد افتاد. از طرف دیگر همدستان این کشور از جمله ژاپن و آلمان هم با این کاهش قیمت از بحران خارج خواهند شد.

وی در مورد عملکرد خنثی از سوی اوپک در جلوگیری از کاهش قیمت نفت در اجلاس اخیر ادامه داد: عربستان همیشه نگران این است که تولیدات نفت رستی مقرون به صرفه شود و از طرفی هم حاضر نیست در مقابل آمریکا قرار بگیرد پس از قیمت نفت حدود 80 دلار حمایت خواهد کرد تا فقط آمریکا بتواند نفت غیر متعارف تولید کند. لیبی و عراق تنها انگیزه افزایش برداشت دارند و هیچ دغدغه کاهش قیمت نفت خام ندارد، تنها کشوری که دغدقه قیمت دارد ایران است.

وی که در حاشیه سخنرانی در دانشگاه امام صادق صحبت می‌کرد،  با بیان اینکه پیش بینی می شود که تحریم نفتی ایران ادامه خواهد داشت، گفت: نتیجه نهایی این که آمریکا از یک طرف باید قیمت نفت خام را پایین بیاورد تا به روسیه لطمه وارد شود و از طرفی هم قیمت نفت خام نباید از قیمت نفت رستی کمتر شود تا به صنعت داخلی تولید نفت غیر متعارف آمریکا صدمه وارد نشود.

اگر تحریم نفتی ایران لغو شود حجم بالای صادرات نفت ایران باعث کاهش قیمت نفت خام خواهد شد و از طرف دیگر باید نفت عراق هم افزایش تولید داشته باشد پس به منظور کنترل انتظارات عرضه نفت خام، تحریم نفتی ایران را ادامه خواهد داد.

وی در ادامه ورود آمریکا به بازار جهانی را به عنوان یک خطر مهم خاطر نشان کرد و گفت: شرایط چنان شده است که آمریکا وارد بازار جهانی نفت شده است. سیاست مدارانی که در هرجا وارد شده‌اند ماجراجویی می کنند پس از بازار نفتی برای ماجراجویی سیاسی و نظامی استفاده خواهد کرد.

وی بیان کرد: این حکومت مثل "گاو وحشی در مغازه چینی فروشی" با هر حرکت خود بسیار صدمه وارد خواهد کرد . آمریکا داعیه مدیریت بر بازار جهانی نفت دارد. باید از این به بعد به بازار نفت با یک نگاه متفاوت توجه شود.