عواقب زیان آور اجتماعی دروغ
گروه اجتماعی « تیتریک »؛ از جمله گناهان کبیره ، بلکه قبیح ترین گناهان و خبیث ترین آنها است. صفتی است که آدمی را در دیده ها خوار و در نظرها بی موقع و بی اعتبار می سازد.دروغ گناه کبیره ایست که آثار سوء آن در همه ابعاد نمودار می گردد.چه از نظر فردی چه اقتصادی و زندگی شخصی را تحت تاثیر قرار می دهد. از محضر پیامبر اکرم (ص) پرسیدند که مومن جبان «ترسو» است؟ فرمودند: بلی، عرض کردند.بخیل است؟ فرمودند: بلی. عرض شد دروغگو است؟فرمودند: نه . (معراج السعاده، ص 479 ملا احمد نراقی.)
رسوایی
یکی از زیان های اجتماعی دروغ رسوایی است . رسوایی همیشه در انتظار دروغگو است. دروغگو هرچند زیرک باشد و اطراف و جوانب دروغ را بسنجد ، محال است دروغش کشف نشود.
یکی دیگر از زیان های اجتماعی دروغ سلب اعتمادی است که از ناحیه مردم نصیب دروغگو می شود. اعتماد مردم بهترین راه موفقیت است و بیشتر موانعی که در راه وصول به هدف ها پیدا می شود با جلب اعتماد مردم برطرف می شود. حضرت امیرالمومنین (ع) فرمود:« یَنبَغِی لِلرَّجٌلِ المٌسلِمِ أن یَجتَنِبَ مٌوَاخَاهَ الکَذَّابِ فَأِنَّهٌ یَکذِبٌ حَتَّی یَجِیءَ بِالصَّدقِ فَلَا یٌصَدَّق»کسی که خود را مسلمان می داند ، شایسته است که از سر و کار داشتن با دروغ بپرهیزد. زیرا دروغ ، کارش را به جایی می رساند که سخن راستش را کسی باور نکند.
دیگر از زیان های اجتماعی دروغ آن است که دروغگو مورد سوء ظن و بدبینی مردم قرار می گیرد ، بلکه گاه کارش از این هم بالاتر می رود و بر اثر دروغ مورد تنفر قرار می گیرد. دروغگو بر خلاف فطرت مردم قدم بر می دارد ، در نتیجه منفور می شود «الکِذبٌ بابٌ مِن اءِبوابٍ النّفاقِ»
زیانهای روانی دروغ
روان آدمی به راستی و درستی سرشته شده است ، انسانی به همان وضعیت روانی اصلی باقی مانده باشد و عوامل خارجی فطرتش را منقلب نساخته باشد، به خوبی ها آراسته و از بدی ها پیراسته خواهد بود.او راستگو و درستکار خواهد بود.
ناراحتی روانی
روان از شرع دروغ در امان نیست ، روان دروغگو از زبانش زیان ها می بیند . راستی حقیقتی است که وجود دارد و راستگو آن را دریافته و خبر می دهد.صورت ذهنی آن به طور طبیعی در مغز راستگو وجود دارد و نیازی به محافظت ندارد ولی دروغ حقیقتی نیست که عکسی از آن به طور طبیعی در مغز افتاده باشد . دروغگو بایستی نیرو به کار ببرد و بر مغز خود فشار بیاورد که موضوع خیالی خودش را که همان تصور معنای دروغ باشد فراموش نکند تا مبادا وقت دیگر آن را طور دیگری ذکر کند و دروغش آشکار شود.
فراموشی
فراموشی یکی از بیماری های روانی است که دروغگو به آن گرفتار می شود . امام ششم (ع) می فرماید: « اِنَّ مِمّا اعَانَ اللهٌ به عَلَی الکَذّابِینَ الّنِسیاَنَ » از چیزهایی که خدا به زیان دروغگو کمک کرده فراموشی است.(دروغ-تالیف علامه طبرسی نوری)
در مثل است که دروغگو کم حافظه می شود. دروغی که گفته به یادش نمی ماند و فراموشش می شود و هنگامی که خواست بار دیگر از آن سخن بگوید، جور دیگری خواهد گفت و در نتیجه دروغش کشف می شود. شاید یکی از علل فراموشی دروغگو، همان است که اشاره شد که دروغ وجود واقعی در خارج مغز ندارد.واقعیت دروغ همان جعل می باشد . از جمله مفاسد چهل گانه دروغ فراموشی است.
سوء ظن
زیان روانی دیگری که ممکن است بر اثر دروغ نصیب دروغگو شود، سوء ظن به مردم است. دیگر چیزی که ممکن است موجب سوء ظن دروغگو به دیگران گردد، عکس العمل است. او وقتی می بیند دیگران نسبت به او بدبین هستند، در او هم چنین حالتی پیدا می شود و به دیگران بد بین می شود .چاپلوسی و تغییر فطرت هم از جمله زیان های روانی دروغگویی است که مجالی برای آن نیست.
دروغ های حرامی که مردم سهل انگاری می کنند از جمله:
الف: به کسی دعوت به غذا می شود در حالیکه گرسنه است می گوید سیرم.
ب: در غائله ای می گوید خدا می داند که چنین است در حالیکه می داند که چنین نیست.
ج:شهادت دروغ
د: قسم دروغ
ح: خلف وعده کردن
خ: دروغ گفتن به خدا ، ایاک نعبد و ایاک نستعین
از جمله نکات دیگری که درباره دروغ قابل ذکر است و در آیات و اخبار به آن اشاره شده است و به جهت سهولت حفظ کردن و پیوسته در نظر حاضر بودن خلاصه ای از آن ذکر می شود:
1-دروغ فسق است:فَلا رَفَثَ و لا فُسُوقَ و دروغگو فاسق: اِن جاأَکُم فاسِقٌ بِنَبَاءٍ…فتبینوا
2-دروغ یا قول زور و با بت پرست ، در یک جا ذکر شده :فَاجتَنِبُوا الّرِجسَ مِنَ الاءَوثانِ وَ اجتَنِبُوا قَولَ الزُّرورِ
3-دروغگو ایمان ندارد.
4-دروغ را گناه نامیدند مانند خمر و قمار
5-دروغگو، مبغوض خداوند است.
6-روی دروغگو سیاه است.
7-دروغ از شراب بدتر است.
8-دروغگو بوی دهانش متعفن و گندیده است.
9-فرشته از دروغگو به مسافت یک مایل دوری می کند.
10-خدای تعالی دروغگو را لعنت می کند.(سوره نور/7-سوره آل عمران/61)
11-بوی گند دهان دروغگو به عرش می رسد.
12- حاملان عرش الهی، دروغگو را لعن می کنند.
13-دروغ، مخرب ایمان است.
14-دروغ مانع چشیدن طعم ایمان است.
15-دروغگو، تخم عداوت و کینه در سینه ها می کارد.
16-مروت دروغگو از همه خلق کمتر است.
17-به جهت یک دروغ هفتاد هزار فرشته دروغگو را لعن می کنند.
18-دروغ علامت نفاق است.
19-دروغ کلید در خانه ای است که تمام خباثت در آن است.
20-دروغ «فجور» و دروغگو «فاجر» است.
21-دروغگو رأی اش در مقام مشورت ، پسندیده نیست.
22-دروغ، زشت ترین مرض های نفسانیّه است.
23-دروغ، انگشت پیچ شیطان است.
24-دروغ، بدترین ریاهاست.
25-دروغ، مورث فقر است.
26-دروغ، از خباثت است.
27-دروغ ، فراموشی می آورد.
28-دروغ، دری است از درهای نفاق.
29-دروغگو به عذابی مخصوص در قبر معذّب است.
30-دروغ، دروغگو را از نماز شب محروم می کند ، پس از روزی رزق محروم می شود.
31-دروغ، سبب خذلان الهی است.
32-دروغ، سبب می شود که صورت انسانی از دروغگو گرفته شود.
33-دروغ، بزرگترین خباثت است.
34-دروغ، از کباثر است.
35-دروغ، از ایمان دور و مجانب اوست.
36-دروغگو از بزرگترین گناهکاران است.
37-دروغ، صاحب خود را هلاک می کند.
38-دروغ، حسن و طراوت و بهاری بودن را از صاحبش می برد.
39-دروغگو قابل برادری کردن کسی با او نیست و ارباب دین از برادری و مصاحبت با او نهی نمودند.
40-خدای تعالی او را هدایت نمی کند و راه حق را به او نشان نمی دهد. (سوره زمر)
منبع: شگفتیها و اسرار عجیب