شرح دعای روز بیست و هفتم ماه رمضان/ توصیه حضرت یعقوب به یوسف
شرح دعا
اللهم ارزقنی فیه فضل لیله القدر
فضیلت شب قدر
خداوند متعال در قرآن میفرماید: ”لیلهالقدر خیر من الف شهر”(قدر ،۳) یعنی ”شب قدر از هزار ماه بهتر و والاتر است” چرا که در شب قدر قرآن نازل گردید ”انا انزلناه فی لیله القدر”(قدر ،۱) یعنی ”ما قرآن را در شب قدر نازل کردیم” و در این شب سرنوشت انسانها رقم میخورد و فرشتگان در این شب به زمین تنزل میکنند ”تنزل الملائکه والروح فیها باذن ربهم من کل امر”(قدر ،۴) یعنی ”ملائکه و روح به اذن ذات اقدس پروردگار از (برای) هر امر و فرمانی در (این شب) نازل میگردند” و این شب تا صبحگاه سلامت و رحمت است ”سلام هی حتی مطلع الفجر”(قدر ،۶) ”این شب تا صبحگاه رحمت و تحیت و سلامت است” که ما نیز در این روز از خداوند خواستاریم آن فضیلتی را که شب قدر دارد و با توجه به آیات بالا بیان گردید نصیب ما گرداند.
اگر دارویی که برای بیمار تجویز می شود نباشد مشابه و بدل آن را بیمار می خورانند خداوند نیز در غالب اعمال و طاعات بدلی مقرر فرمود . نمونه هایی از بدل قرار گرفتن:
۱- اسم اعظم : اسم اعظم دارای اسرار است پنهان ، به افراد ویژه ای تعلیم داده می شود .به همین خاطر به پیامبران تعدادی از اسماء اعظم ؛به خصوص حروف آن داده شده است . به ائمه اطهار علیهم السلام از میان هفتاد و سه حرف اسم اعظم ،هفتاد و دو حرف را داده است و فقط یک حرف داده نشده است ولی در عوض نامهای دیگر خداوند به آنان داده شد که او را از روی خضوع و خشوع و با توجه به مبداء و انقطاع بکلی از خلق بگوید و به اجابت می رسد .
۲- عتق رقبه : آزاد کردن بنده یکی از عبادات مطلوب است . امروز که در جهان ما بنده نیست لکن این کارها را بکند:
۱-ناخن گرفتن و چیدن شارب در روز جمعه.
۲-خواندن نماز عصر به جماعت.
۳-ثواب خوشحال کردن فرزندان دختر و پسر.
۴-ثواب لعن بر قاتلان امام حسین علیه السلام.
۳- حج بیت الله الحرام: اگر کسی به حج دسترسی نداردعِدل و بدل او را انجام دهد . بدل او نماز جماعت است . همچنین نظر نمودن به صورت والدین ،زیارت قبر والدین در روز جمعه.
۴- جهاد در راه خدا: این جهاد نیز بدل دارد . بدل آن عبارتنداز :
۱- کسب حلال .
۲- خدمت به خانواده.
۳- ناله ی مریض به هنگام مریضی.
۴- زیارت امام حسین علیه السلام از دور و نزدیک.
۵-شب قدر : خداوند برای شب قدر هم بدل مقرر فرموده است و آن عبارتنداز: نماز عشاء به جماعت خواندن،ثواب دعای جوشن کبیر ، خواندن سوره قدر .
و صیر اموری فیه من العسر الی الیسر
منظور از (من العسر الی الیسر) چه میباشد؟
منظور از ”من العسر الی الیسر” ”از سختی به سوی آسایش و راحتی” میتواند همان وعده خداوند باشد که دو بار در یک سوره مکرر میفرماید: ”إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْرًا”(انشراح ،۶) یعنی ”به درستی که همراه هر سختی آسانی میباشد” یعنی انسان هنگامی که سختی بر کار او باشد به حتم در کنار آن آسایش و راحتی خواهد داشت و منظور از راحت بودن عسر و سختی کار شاید صبری باشد که خداوند در تحمل آن کار به انسان میدهد تا به آن راحتی و آسایش دست یابد، چرا که خداوند نیز برای بندگانش سختی نمیخواهد بلکه آسایش و راحتی را برای آنان میخواهد .چنانچه در قرآن میفرماید: ”یُرِیدُ اللّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَلاَ یُرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ”(بقره ،۱۸۵) یعنی ”خداوند برای شما آسانی و آسایش میخواهد و برای شما سختی و مشقت نمیخواهد” چرا که خداوند به انسانها به خاطر ضعیف بودنشان در خلقت تخفیف دهد چنانچه میفرماید: ”یُرِیدُ اللَّهُ أَنْ یُخَفِّفَ عَنْکُمْ وَخُلِقَ الْإِنْسَانُ ضَعِیفًا”(نساء ،۲۸) یعنی ”خداوند میخواهد بر شما آسان گیرد”
اقبل معاذیری و حط عنی اذنب و العذر یا رئوفا بعباده الصالحین
خداوند برای انسانها آسایش و راحتی میخواهد و سختی و مشقت نمیخواهد پس باید یقین داشته باشیم که اولاً خداوند عذرهای ما را میپذیرد، اما باید این نکته را رعایت کرد و آن این است که هنگامی که از روی جهالت و نادانی گناهی را انجام دادیم سریعاً به سوی خداوند بازگشته و به درگاهش توبه کنیم ”ثم یتوبون من قریب”؛ ”سپس به زودی توبه کنند” که اگر این عمل را انجام دهیم خداوند نیز توبه ما را پذیرفته و گناهان ما را میآمرزد ”فاولئک یتوب الله علیهم” ؛ ”پس خداوند توبه آنان را میپذیرد” و باید این را بدانیم که هیچ کس جز خداوند نمیتواند گناهان ما را بیامرزد ”وَمَن یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ اللّهُ”(آل عمران ،۱۳۵) یعنی ”و چه کسی غیر از خداوند گناهان ما را میآمرزد” و ثانیاً هنگامی که خداوند عذر بنده خویش را بپذیرد به یقین گناه او را میآمرزد چرا که وقتی بنده به درگاه خداوند تضرع نموده و بگوید ”رب انی ظلمت نفسی فاغفرلی” یعنی ”خدایا من به خودم ظلم کردم پس مرا ببخش” خداوند نیز در جواب او میفرماید: تو را آمرزیدم که ما نیز در این روز از خداوند خواستاریم که به حق آن نظر رحمتی که بر بندگان صالح خود دارد عذر ما را پذیرفته و گناهانمان را بیامرزد.
توصیه حضرت یعقوب به یوسف :
یعقوب در زمان جدایی از یوسف گفت : تو را به چهار خصلت نصیحت می کنم:
۱- در هیچ حال خدا را فراموش نکن.
۲- مرا در هیچ حال فراموش نکن. چون فرزند نباید والدین را فراموش کند .
۳- وقتی کار تو مشکل شد ،زمانه بر تو سخت شد از خداوند یاری بخواه.
۴- بسیار این ذکر را بگو : خدا ما بس است و او خوب وکیلی است(حسبنا الله و نعم الوکیل)
نماز شب بیست و هشتم
شش رکعت در هر رکعت حمد و صد مرتبه آیهالکرسى و صد مرتبه توحید و صد مرتبه کَوْثَرْ و بعد از نماز صـد مـرتبه صلوات بر محمّد و آل محمّد