سفره خالی جنوب البرز و مهمانان ناخوانده‌ای که در انتظار پذیرایی‌اند
همچنین به گفته برخی از کارشناسان یکی از مهم ترین دلایلی که مهاجران کرج را به تهران ترجیح می دهند پایین بودن نرخ مسکن، زمین و سایر امکانات در مقایسه با تهران است. همانطور که شاهد هستیم همین امر در سالیان اخیر باعث شده است افرادی که در تهران به کار ساخت و ساز اشتغال دارند هنگام بروز مشکل و کمبود سرمایه به کرج روی آورند و در این خطه کار خود را ادامه دهند. این مسئله موجب از بین رفتن زمین های مزروعی و باغ های میوه بسیاری در استان البرز شده است.
نگاهی به سابقه جمعیتی و چگونگی توسعه فیزیکی شهر کرج
در این ارتباط و پیش از پرداختن به موضوع و دغدغه اصلی گزارش (توجه به نفوذ جمعیت به جنوب شهرستان کرج و استان البرز) بیهوده نخواهد بود که نگاهی هرچند اجمالی به سابقه جمعیتی و چگونگی توسعه فیزیکی شهر کرج بیندازیم تا چشم‌اندازی ژرفتر را در این باره بدست بیاوریم.
در خصوص جمعیت و سابقه آن در شهر کرج و چگونگی توسعه فیزیکی این کلانشهر با نگاهی به کتاب «مجموعه مقالات کرج شناسی» درخواهیم یافت که کرج در سال های قبل از 1300 مانند مناطق همجوار خود دهستانی نسبتاً حاصلخیز بوده است که به علت جریان رودخانه کرج و مرغوبیت زمین‌های اطراف آن بیشتر عملکرد زراعی داشته است و از این سال به بعد همواره بر جمعیت آن افزوده شده است و جالب است که بدانیم شهر کرج در سرشماری سال 1335 بالغ بر 14هزار و 526 نفر جمعیت را در خود جای داده بود و در سرشماری عمومی سال 1345 جمعیت آن به 58 هزار 609 نفر افزایش یافت.
در همین رابطه بررسی تحولات جمعیتی شهر کرج نشان می‌دهد که جمعیت آن در سرشماری سال 1355 به 197 هزار و 370 نفر با رشدی برابر با04/ 12 درصد طی ده سال افزایش یافته بود که در سطح نقاط شهری کشور رشد چشمگیری را ارائه می‌نماید. همچنین در سال1365 این جمعیت به 589هزار 954 و در سال 1375 به 940هزار 968 نفر و تا سال 1380 جمعیت آن به بیش از یک میلیون و400 هزار نفر افزایش یافته است.
طبق این برآورد شهر کرج در سال 1335 سی و دومین و در سال 55 هفدهمین و در سال 65 سیزدهمین و سال 75 ششمین شهر پر جمعیت کشور بوده است.
همچنین در خصوص توسعه فیزیکی شهر کرج نیز قابل ذکر است که کرج تا سال 1300 مانند مناطق دیگر کشور رشد طبیعی داشته است اما از اوایل قرن حاضر با احداث کارخانه شیمیایی کرج (1297) موسسه آموزشی و تحقیقاتی مانند مدرسه فلاحت یا دانشکده کشاورزی و احداث جاده آسفالته تهران – کرج – چالوس (1312) و همچنین اصلاح و احداث جاده های تهران به شهرهای انزلی، تبریز، همدان و باختران و کرج به یک تقاطع مهم ارتباطی تبدیل شد و همین امر نیز جذب جمعیت افزونتر را برای این شهر را بسیار آسانتر کرد.
هشدار در خصوص نفوذ جمعیت مهاجران به جنوب کرج و البرز
همانطور که مشخص است سه عامل اساسی که شامل نزدیکی به پایتخت، احداث کارخانه های متعدد و آب وهوای مساعد از مهمترین گزینه‌هایی هستند که در طی سالیان گذشته همواره بر جمعیت و توسعه فیزیک شهری کلانشهر کرج افزوده اند؛ اما در همین خصوص توجه به نگرانی یکی از نمایندگان مجلس در رابطه با افزایش جمعیت مهاجر به شهر کرج و نفوذ این جمعیت به قسمت جنوب شهرستان کرج و استان البرز نیز بسیار حائز اهمیت است و زاویه و نگاه جدیدی را منعکس می‌کند.
محمدجواد کولیوند در گفتگو با خبرنگار مهر از افزایش روزافزون جمعیت در شهر کرج و ورود این مهم به جنوب استان خبر می‌دهد و و بی‌برنامه‌گی امروز دراین مورد را برای آینده مشکل آفرین ارزیابی می‌کند.
در راستای دغدغه مطروحه نماینده شهرهای کرج، اشتهارد و آسارا در خصوص چرایی سیل جمعیت و افزایش این مهم در جنوب استان از وی پرسیدم؛ این نماینده مجلس شورای اسلامی در این خصوص پاسخ می‌دهد: علت این امر به شرایط جغرافیایی منطقه و قرارگیری و گستره شهری کرج برمی‌گردد.
کولیوند به توضیحاتش اضافه می‌کند: همانطور که مشخص است شمال شهر کرج به کوهستان منتهی می‌شود و ساخت و ساز منازل مسکونی هم تا دامنه این کوه‌ها پیش‌رفته است و در نتیجه دیگر در شمال شهر جایی نمی‌ماند که گنجایش این افزایش جمعیت شهری و مهاجران جدید را داشته باشد.
کولیوند اضافه می کند: در نتیجه با برآوردی هرچند ساده مشخص می‌شود که سیر و حرکت جمعیتی به سمت جنوب شهرستان کرج و استان البرز یعنی شهرهایی نظیر محمدشهر، مشکین‌دشت، اشتهارد خواهد بود در حالی که متأسفانه نقاط و شهرهای مذکور دارای کمترین امکانات برای اسکان جمعیت جدید و مهاجران جدید‌الورود هستند.
این مسئول در همین ارتباط می‌افزاید: در واقع این یک هشدار است و مارا بر آن می‌دارد که از هم‌اکنون باید به فکر جنوب استان و شهرستان باشیم. یعنی با تزریق امکانات بیشتر از مشکلات امروز و آینده بکاهیم و پاسخگوی مطالبات پیرامون جمعیت و افزایش آن در آینده باشیم هرچند که همین امروز نیز شاهد آن هستیم که روند افزایش جمعیت مطالبات خاص خود و البته مردم جنوب شهر را داشته است که مطالبه امکاناتی نظیر ایجاد مراکز درمانی مجهز، تجهیز و تعریض و ایجاد راه‌‌های مواصلاتی جدید و حل مشکلات حوزه حمل و نقل، امکانات اداری و فرهنگی و ورزشی و الی آخر.
به گفته کولیوند افزایش مهاجرت بی رویه یکی از مشکلات سیستم شهری کرج است و این امر به علت ساختار و ویژگی های گروههای مهاجر موجب بروز پدیده هایی نظیر حاشیه نشینی محلات فقیر و پیدایش مسائلی چون بالابودن میزان تخلفات و جرم و جنایت شده است.
مختصری از مطالبات فراوان مردمی در محدوده جنوب استان البرز
در همین خصوص مطالعه نیازمندی‌های اصلی و اولیه جنوب استان نشان می‌دهد که استقرار ادارات، بانکها و دستگاه های خدمات رسان، افزایش سرانه درمانی و ایجاد درمانگاه و بیمارستان، ایجاد و توسعه فاضلای شهری و حل مشکلات در این بخش، گسترش و تقویت اماکن مذهبی و توسعه فضاها و اماکن فرهنگی در سطح شهرها، افزایش سرانه آموزشی با توجه به رشد جمعیت دانش آموزی، ارتقای سطح امنیتی شهرها و افزایش تعداد مراکز پلیس، جذب سرمایه گذار و تعریف پروژه های کشوری و استانی، تقویت حوزه حمل و نقل و جاده‌ای، توجه به زیباسازی و مبلمان شهری در طرح های مختلف شهری، مقابله با ساخت و سازهای غیر مجاز و نظارت هرچه بیشتر در ایمنی و مقاوم سازی ساختمان ها از خواسته های مردمی در شهرهای جنوب استان البرز است.
در پایان لازم به یادآوری است که همانطور که در خلال گزارش آوردیم، شهر کرج به علت موقعیت خاص خود و مجاورت با ابرشهر تهران همواره به عنوان یک کلانشهر مهم و مهاجرپذیر در سطح کشور مطرح بوده است که می‌طلبد بواسطه همین مهاجرپذیری و طبیعتاً افزایش جمعیت امکانات متناسب با آن نیز در این شهر و به خصوص جنوب آن تزریق شود تا در نتیجه آن به مساعدت مسئولان و مردم و البته به فضل الهی سفره خالی از امکانات جنوب شهر کرج و استان البرز هر روز پُرتر و سرشارتر از گذشته دارای امکانات شود تا در کنار این سفره پُر از امکانات زندگی سالم تر و هدفمندتری نیز جریان یابد.
گزارش: سعید پورمند
