وظیفه سیاستمداران بر دوش جام جهانی
معلوم نیست قرار است کجا برسیم ؟ آنقدر می دویم که دیگر نمی دانیم چرا می دویم ؟
امروزه، همه وقت کم می آورند. ترافیک کاری، ترافیک اداری، ترافیک خیابان ها و مهمتر از همه ترافیک ذهنی افراد به قدری آزار دهنده شده است که گاهی آدم ها دنبال یک راه فرار هستند. اما نتیجه ای ندارد و بطور اجتناب ناپذیردوباره به اول خط می رسند. فراغت و آسودگی از زندگی انسان ها رخت بر بسته است. کم تحرکی و عدم فعالیت بدنی بیماری های گوناگونی را برای انسان ها به دنبال آورده است . ورزش را هم فقط از صفحه ی تلویزیون و به عنوان سرگرمی پی گیری می کنیم . همه شعار می دهیم که عقل سالم، در بدن سالم است. و در مورد اهمیت ورزش قلم فرسایی کرده و کنگره برگزار می کنیم. البته مسوولین نیز به اهمیت آن تاکید می ورزند. اما برای ورزش جوانان کشور، برنامه ی مدونی نداریم هر چند وزارت ورزش و جوانان تاسیس کرده ایم. مدیریت ورزش و برنامه ریزی های ورزشی نیز در کشور به صورت علمی پیش نمی رود، آنگاه انتظار داریم در میادین ورزشی بین المللی، المپیک و بویژه در جام جهانی حرفی برای گفتن داشته باشیم و مسوولین ورزش کشور بتوانند مصاحبه های افتخار آمیز انجام دهند.
نظام آموزشی تک محصولی و غفلت از ورزش
متاسفانه باید گفت: نظام آموزشی رسمی کشور اعم از مدارس و دانشگاهها، اهمیت عمده را به آموزشهای تئوریک و تقویت قوه ی حافظه می دهند و فرزندان این ملت را در بهترین سالهای زندگی شان اسیر کنکور و تست زدن های بی حاصل می کنند. لذا جوانان ما فرصتی برای تخلیه انرژی و ابراز شادی پیدا نمی کنند، چون قرار است فقط قله های کنکور را فتح کنند.کسی اهمیت نمی دهد که غفلت از ورزش جوانان کشور موجب بروز آسیب های جدی در میانسالی ، حتی بیماری های روحی و افسردگی در سنین پیری می شود. مطالعات علمی خاصی نیز در خصوص آسیب های حاصل از ادامه ی روند کنونی صورت نمی پذیرد تا معلوم شود که غفلت کردن از امر ورزش در جامعه، و عدم برنامه ریزی جدی برای ورزش مدارس و دانشگاهها ، چگونه خسارات جبران ناپذیری را بر پیکر اجتماع وارد می کند؟
صاحب نظران اذعان دارندکه انسان، برای زندگی موفق، نیازمند پرورش همه ابعاد وجودی خود است. ساختار وجودی انسان ترکیبی از سه بعدجسم، ا ندیشه و روح است. لذا هرسه جنبه وجودی اش نیازمند پرورش و تربیت است. پرورش تک بعدی افراد، خسارات جبران ناپذیری بر پیکر اجتماع وارد می کند. می توان گفت: سلامت جسم،سلامت اندیشه و سلامت روح، سه عنصر اساسی، برای کمال انسان هستند. سلامت جسم از طریق ورزش ،تربیت بدنی و تغذیه اصولی به دست می آید. تربیت عقل و اندیشه نیزدر پرتو آموزشهای صحیح در خانه و مدرسه ودانشگاه حاصل می شود. تربیت روح نیز که موجب نشاط زندگی شده و زندگی را مملو از شور و سرمستی کند با پرورش عواطف لطیف انسانی که امانتی الهی هستند حاصل می شود.
انسان سالم، اولین شرط توسعه
ورزش ، سلامت جسمانی و بهداشت تغذیه، اولین گام در زندگی موفق است. تا جاییکه می توان گفت: انسان سالم، پیش شرط توسعه است. و بر اساس تعالیم دینی یکی از ملاک های انسان کامل، سلامت جسمانی است. در قرآن کریم نیز سلامت جسم به عنوان یکی از شرایط احراز سمت های مدیریتی نامیده شده است ( و زاده بسطه فی العلم و الجسم – بقره ۲۴۷ ) .
انسان غیر سالم و بیمار، غیر از رنج و زحمتی که خود دچار آن است وعلاوه برهزینه هایی که برای درمان بیماری اش متحمل می شود، عملا نیروی کار جامعه را نیز معطل می کند . جسم انسان به تغذیه صحیح، بهداشت و ورزیدگی نیاز دارد.تغذیه بی رویه، بدون رعایت بهداشت و تحرک جسمانی، عاملی مضر برای سلامتی انسان است . برای تامین سلامتی بدن و رشد جسمانی نمی توان مثل گذشته عمل کرد تا هرکس با دلخواه خود به هر طریقی که می خواهد، ورزشی را انجام دهد. در دنیای امروز ورزش، یک علم است و رشته های تخصصی در کنار پدیده ی ورزش به وجود آمده اند. لذا مدیریت امر ورزش باید کاملا عالمانه و با متد های دانشگاهی پیش برود. مدارس در ایران به دلیل گرفتاری در نظام آموزشی حافظه محور، در خصوص ارائه اطلاعات کافی در مورد تغذیه صحیح، رعایت اصول بهداشتی، شناسایی و تقویت استعدادهای ورزشی دانش آموزان برنامه ای ندارند. ساعات ورزش معمولا به بطالت می گذردو یا به جای آن دروس دیگر اجرا می شود .درنیمی از سال تحصیلی نیز به دلیل برودت هوا در مناطق سردسیری و یا به علت حرارت بیش از حد در مناطق کویری و گرمسیری و عدم سالن های کافی و امکانات ورزشی، ساعات ورزش برگزار نمی شود .آنگاه انتظار داریم تیم های جوانان ،امید و ملی در میادین جهانی بدرخشند. ازطرفی هزینه های هنگفتی برای حضور تیم های ملی در عرصه رقابتهای جهانی صرف می شود ولی نتایج آنگونه نیست که بتوان بدان امید بست. همچنین هزینه های زیادی در فصل نقل و انتقال بازیکنان فوتبال صرف می شود تا رضایت نسبی تماشاگران به دست آید، غافل از اینکه این هزینه ها باید از دوره مدرسه شروع شود و در دانشگاه ادامه یابد تا جوانان کشور با سلامت و شادابی کامل، مراحل رشد خود راطی کنند و در نتیجه بتوان دهها باشگاه برتر و هزاران نفر آماده ی حضور در تیم های ملی ومسابقات جهانی را شاهد بود.
ورزش، پیام آور صلح جهانی و زبان نانوشته ی بین المللی
ورزش،یک زبان نانوشته ی بین المللی است. همه ی ملتها می توانند با فرهنگی متحد و قابل فهم، مسابقات ورزشی رادر میدانهای جام جهانی یا المپیک به نمایش بگذارند. شاید بسیاری از کشورها که نامشان در نقشه های جغرافیایی، زیرپونز، پنهان می ماند تنها فرصت بروز و ظهورشان ،همین میادین ورزشی جهانی باشد. همزمان با برگزاری مسابقات نیز توجه سایر ملتها به این کشور ها و مردمشان جلب می شود. این کشور ها می توانند با فرهنگ خوبی که در جریان برگزاری مسابقات از خود نشان می دهند علاوه بر معرفی خودشان، موجب جلب توریست به کشور خود بوده و در نتیجه، در به حرکت درآوردن چرخهای اقتصادی کشورشان موفق شوند.
همچنین ورزش در سطح بین المللی ،پیام آور صلح وتفاهم در بین ملتهاست.انسانها یاد می گیرند که می توان با انواع فرهنگها و نژادها ومذاهب ، در کنارهم، جهانی عاری از جنگ وخشونت به وجودآورد. واین هدف ، فقط از طریق احترام به عقاید، فرهنگ و حقوق اجتماعی دیگران امکان پذیر است. و موثرترین روش برای صلح و وحدت جهانی، کنار گذاشتن انحصارطلبی، مبارزه باخودبرتری بینی و دوری از خصلت استکباری است.
آری،ملتها از طریق حضور در میادین ورزشی،می توانند بیاموزندکه چگونه یکدیگر را دوست داشته باشند و خودرا چون دندانه های شانه با هم برابر ببینند؟ آنها می آموزند که چگونه حقوق همدیگر را رعایت کرده و از طریق حاکمیت قانون و گفتگوی خردمندانه، مسائل جهانی را حل کنند؟ وبدون اینکه نیاز به سلاحهای پیشرفته داشته باشند یا بخواهند از سلاحهای کشتار جمعی استفاده کنندو به بمب شیمیایی یا اتمی مجهز باشند، زندگی مسالمت آمیزی را درسطح جهان با رعایت احترام به حقوق همه ملتها و ادیان پدیدآورند؟
هویت ملی، همبستگی جهانی و تقویت ارزشهای جهانی در جام جهانی
دو عنصری که در مسابقات ورزشی بین المللی وجهانی خود را نشان می دهد اولی تقویت هویت ملی اقوام مختلف ،ودیگری احساس همبستگی جهانی است. به عبارت دیگر در پرتو رویدادهای ورزشی جهانی، هم احساس غرور ملتها حفظ می شود و هم اتحاد جهانی برای صلحی پایدار تضمین می شود. اما مهمتر از این دو ویژگی، نقش ورزش بخصوص جام جهانی در آفریدن ارزشهای جهانی است. ملتهای جهان برای رسیدن به صلحی پایدارو برخورداری از رفاه مطلوب نیازمند تفاهم بین المللی هستند. این وظیفه ای است که سیاستمداران در طول تاریخ از انجام آن عاجز بوده اند و یا عمدا نخواسته اند آنرا به وجود آورند. اما پدیده ای مثل جام جهانی می تواند در سطحی وسیع و گسترده، روح ملتها را آماده ی یک تفاهم بین المللی برای ساختن جهانی عاری از جنگ و خشونت کند . برماست که از طریق آماده کردن جوانان در همه سطوح و همه رشته های ورزشی بتوانیم حضوری پر رنگ در مسابقات جهانی داشته و پیام آورصلح، دوستی، تمدن و فرهنگ دیرپای ایرانیان در سراسر جهان باشیم.
ورزش و ارزش های اخلاقی
ورزش می تواند سهم بسزایی در نهادینه کردن بسیاری از ارزشهای اخلاقی مثل انسان دوستی، جوانمردی، نوع دوستی، گذشت، همزیستی مسالمت آمیز، همدلی و… ایفا کند. اینکه گاهی سلامت اخلاق در میادین ورزشی مورد نقد قرار می گیرد، نیازمند ریشه یابی است . و باید پرسید آیا اساسا در خصوص فضاسازی اخلاقی در میادین ورزشی سرمایه گذاری شده است؟ آیا کسانیکه بعد از طی مراحل گوناگون رقابتهای ورزشی به عنوان منتخبین تیم های ملی برگزیده می شوند، مورد آموزش های لازم قرار گرفته اند؟ یا اینکه صرفا به دلیل توانایی های فردی شان در یکی از رشته های ورزشی ، به تیم ملی دعوت شده اند؟ بدون سرمایه گذاری و برنامه ریزی علمی نمی توان انتظار داشت که محیط های ورزشی به دور از هر نوع بداخلاقی باشند. و مهمترین سوال این است که آیا اساسا چیزی به نام اخلاق ورزشی در جامعه ورزشی کشور، اعم از ورزشکار و تماشاگر شکل گرفته است؟ پس چگونه انتظار معجزه داریم؟
به نظر نگارنده قبل از هرچیز، نظام آموزشی کشور باید از طریق ارائه آموزشهای لازم در جهت ضرورت حفظ و گسترش بهداشت عمومی، زمینه سلامت نسل ها را تامین کرده و از طریق جدی گرفتن برنامه های ورزشی مدارس و دانشگاهها ، سلامت عمومی جامعه را تضمین کند. مدارس، به جای مجبور کردن دانش آموزان به حفظ متراژ و بلندی قله فلان کوه، یا طول رودخانه می سی سی پی ، یا تاریخ تولد و وفات سلاطین و امپراطوران ، بهتر است هر روز دو ساعت از وقت آموزشی مدارس را به تربیت بدنی و شناخت علایق ورزشی دانش آموزان اختصاص دهند . حتما هر دانش آموز در یک یا دو رشته ورزشی تبحر لازم را به دست آورد تا در آینده بازیکنان تیم ملی در خاطرات خود نگویند که اولین بازی ها و مسابقات را از زمین های خاکی اطراف شهر شروع کردیم. وبه جای آن ، بگویند عضو تیم ورزشی مدرسه ی محل تحصیلم بودم و زیر نظر مربی ورزشیِ مدرسه ام آموزش دیدم. قطعا اگر چنین اتفاقی بیفتد شاهد برخی بد اخلاقی ها در میادین ورزشی نخواهیم بود و محیط های ورزشی از سلامت کامل اخلاقی برخوردار خواهند شد و در نتیجه خانواده ها شامل پدر ومادر ، دختر و پسر در کنار هم برای تماشای مسابقات وتشویق تیم محبوبشان به میادین ورزشی خواهند آمد.
