شرمن در وین: برنامه موشکی روی میز است/ با مقام های ایران در ارتباطیم

شرمن در متن منتشر شده از سوی وزارت خارجه امریکا «مقام بلند پایه دولتی معرفی شده» اما هم از درون این متن و هم به واسطه اطلاعاتی ک» دریافت کردیم روشن است که این مقام بلند پایه دولتی وندی شرمن بوده است.

متن کامل سخنان مطرح شده در این نشست در ادامه می آید.

متن اصلی را روی وب سایت وزارت خارجه امریکا اینجا ببینید.

***

مجری جلسه: سلام به همگی. به این نخستین دور از مذاکرات جامع خوش آمدید. خوشحالم که این همه چهره های آشنا در جمع می بینم. برای آن دسته از شما که مرا نمی شناسید، من [مجری جلسه] هستم. تا لحظه ای دیگر تریبون را در اختیار [مقام بلندپایۀ دولتی] می گذارم. از این به بعد از همه به عنوان مقام بلندپایۀ دولتی یاد خواهد شد. این نشست تماماً مربوط به سابقۀ موضوع است. یک بار دیگر، خوشحالیم که چهره های جدیدی در جمع داریم، و می خواهیم مطمئن شویم که همه با قواعد کار آشنا هستند.

پس با ذکر این مختصر، تریبون را در اختیار [مقام بلندپایۀ دولتی] می گذارم.

مقام بلندپایۀ دولتی: سلام به همگی. و به مذاکرات گروه 1+5 با ایران که با هماهنگی اتحادیه اروپا صورت می گیرد خوش آمدید. می دانم که بسیاری از شما این مذاکرات را از پاییز گذشته که کار را در ژنو آغاز کردیم پوشش می دهید، و می دانم که تغییر مکان برگزاری این مذاکرات باعث تأسف آن دسته از شما شد که بارها به ژنو سفر کرده اند. اما وقتی کار به جایی می رسد اشخاص می دانند در کجا بنشینند- و مرا برای صبحانه در کجا بنشانند و اتاق 520 را به اسم من نام گذاری کرده اند، (خنده)، دیگر فکر می کنم وقت تغییر فرا رسیده باشد. و من بخشی از هفته گذشته برای آن مذاکرات بسیار دشوار سوریه در آنجا بودم. بنابراین، خوشحالم که در وین هستم.

اما می دانم که برخی از همکاران شما، اما من نه، متأسفانه امروز که فرودگاه برای مدتی تعطیل شد، در ژنو گیر کردند. ولی در هر حال خودشان را به ما خواهند رساند و خوشحالیم که همۀ شما را در این جمع خود داریم.

من می خواهم امروز عصر قدری از اهدافی که ما در این دور از مذاکرات دنبال می کنیم سخن بگویم و بعد با کمال میل به پرسش های شما پاسخ خواهم داد. روزهای بعدی هفته جاری آغاز فرایندی پیچیده، مشکل و طولانی است. وقتی آنچه در میان است تا این اندازه مهم باشد و اِشکال همیشه در جزئیات پیش می اید، باید وقت لازم را صرف کرد تا اعتماد جامعه بین الملل نسبت به نتیجه کار جلب شود. در این شرایط، کار را ظرف یک روز، یک هفته، یا حتی یک ماه نمی توان تمام کرد . ولی ما همچنان قصد داریم به گونه ای سنجیده و متمرکز حرکت کنیم تا کار را به سرانجام برسانیم.

ما نمی دانیم که آیا در پایان این شش ماه خواهیم توانست به آن توافق جامعی که در مد نظر داریم دست یابیم. همانطور که پرزیدنت اوباما گفته و من هم با او کاملاً موافقم، احتمال نرسیدن به توافق به اندازۀ احتمال دستیابی به توافق وجود دارد. ولی ما همچنین گفته ایم، و من به همان اندازه به آن معتقدم، که این مذاکرات بهترین فرصتی است که ما تا کنون داشته ایم تا این چالش بسیار عاجل را برای امنیت ملی مان از طریق دیپلماسی حل کنیم. ما قطعا می خواهیم اطمینان حاصل کنیم که گام اول تنها گام یا آخرین گام نباشد. ما باید با تکیه بر پیشرفتی که در گام اول داشتیم، به توافق نهایی، به توافق جامعی برسیم که تمامی نگرانی های ما و جامعه بین المللی را از بابت برنامه هسته ای ایران رفع کند.

باید به خاطر داشت که از ماه نوامبر که ما برنامه اقدام مشترک را در ژنو نهایی کردیم، با اتحادیه اروپا، سایر اعضای گروه 1+5 و شرکای بین المللی دیگر و البته با طرف ایرانی سخت در تلاش بوده ایم تا این فرایند را به طرق مهمی به پیش ببریم. اول اینکه از برنامه اقدام مشترک یک مجموعه تفاهم های فنی استخراج کردیم که در 20 ژانویه قوت اجرایی پیدا کردند. ایران مجموعه ای از تعهدات بسیار جدی را در ارتباط با برنامه هسته ای اش متقبل شد، و آنها تا به امروز به این تعهدات عمل کرده اند. ما هم به همین شکل متعهد شدیم که تعداد محدودی از تحریم ها را موقتاً متوقف کنیم و به تعهداتمان عمل کرده ایم.

و با به اجرا درآمدن گام نخست، ما با دوستانمان در منطقه، مثل همیشه، رایزنی داشتیم تا مطمئن شویم آنها از جزئیات فرایند و این که از اینجا به کجا می رویم اطلاع دارند و همچنین مطمئن شویم که جامعه بین الملل هم در جریان امور قرار دارد.

و همانطور که همه شما به خوبی اطلاع دارید، ما همچنین با کنگره ایالات متحده همکاری بسیار تنگاتنگی داشته ایم. کارشناسان وزارت امور خارجه و وزارت خزانه داری، هم اعضای کنگره و هم اعضای دفتر های آنها را توجیه کرده اند تا در جریان تمامی موارد مربوط به برنامه اقدام مشترک باشند و بدانند که ایران چه کرده و ما به نوبه خود چه کرده ایم. بخشی از آن بحث، البته، این بوده که نگرانی های را که در مورد تصویب تحریم های جدید در مقطع فعلی داریم رفع کنیم. و اعضای کنگره، به عقیده ما، در این بحث ها بسیار پذیرا بوده اند.

در دست آخر، کارشناسان ما از هم اکنون تعامل با همتایان خود را در اتحادیه اروپا و گروه 1+5 در بارۀ این که شکل کلی یک موافقتنامه جامع چگونه خواهد بود آغاز کرده اند. حالا ما آماده ایم که با ایران پای میز مذاکره بنشینیم و کار به مراتب مشکل تر تلاش برای رسیدن به آن توافق جامع را آغاز کنیم. یکی از موضوعاتی که البته در دور اول مورد بحث قرار خواهد گرفت، روند و آیین پیشروی این مذاکرات، و شکل و چارچوب و زمانبندی آن خواهد بود، و این که چه مقداری از بحث ها در سطح کارشناسی و چه مقداری در سطح مدیر کل سیاسی یا وزیر امور خارجه انجام خواهد گرفت.

اساساً، با آغاز مذاکره در مورد این که ما به چه چیزی به عنوان بخشی از هر گونه توافق جامع نیاز داریم، ارزش آن را دارد که شعاری را که مدتی است آن تکرار کرده ایم و با صراحت در برنامه اقدام مشترک هم نوشته شده را به خاطر داشته باشیم و آن این است که تا وقتی در مورد همه چیز توافق نشده باشد، در مورد هیچ چیز توافق نشده است. با آغاز این مذاکرات، مردم وسوسه خواهند شد که تمام توجه خود را یک یا دو مسئله معطوف و یا سعی کنند ببینند نکته های اصلی مورد اختلاف کدامند. اما همانطور که صریحاً گفته ایم، برای این که به توافق جامع برسیم، تمامی مسائل موجود باید در این مذاکرات به گونه ای حل و فصل شوند که مورد رضایت جامعه بین الملل باشد. و برخی از این مسائل به روشنی در برنامه اقدام مشترک ذکر شده اند.

همانطور که گفتم، می دانیم که این فرایند طولانی خواهد بود. پیشرفت دشوار خواهد بود و ممکن است در برخی مواقع کندتر از آنچه که ما می خواهیم باشد. بدون شک فرازها و احتمالاً فرودهایی خواهیم داشت. ولی ما در حالی آماه می شویم فردا این مذاکرات توافق جامع را آغاز کنیم، که چشممان باز است، متمرکز و مصمم هستیم. حالا خواهیم دید که به انجام چه ها چه کارهایی توفیق یابیم.

با ذکر این مقدمه، با کمال میل به پرسش های شما پاسخ می دهم.

پرسش: هفته گذشته اعلام شد که صادرات نفت ایران در حال افزایش است. و روسیه و ایران نیز احتمالاً یک معامله نفتی انجام خواهند داد. ایرانی ها امروز گفته اند که شاید مبادله ای انجام شود، روس ها در ازای نفت یک رآکتور جدید بسازند. آیا این چیزها موضع شما را در مذاکره با ایران تضعیف می کنند؟ و حالا آیا این بر جریان، تأثیری، هیچ تأثیری، بر این این فرایند باقی می گذارد؟

مقام بلندپایۀ دولتی: همیشه مسائلی هست که روی می دهنند و تأثیرهایی دارند، اما در آنچه شما الآن به آن اشاره کردید، تأثیر خاصی نمی بینم. به این معنا که در بازارهای نفت همیشه نوسان هست، در میزان نفتی که خریداری می شود همیشه نوسان هست، و این حتی در مورد سقفی که در ساختار تحریم های ما تعریف شده صادق است. بنابراین، اینها کاملاً پیش بینی شده اند، و ما به مجموع مسئله در طول زمان توجه داریم. و از وضعیت فعلی بسیار راضی هستیم.

دوم، در ارتباط با معامله نفت در ازای کالا، یا نفت در ازای احداث رآکتور دوم در بوشهر، یادآور می شوم که انعقاد چنین موافقتنامه ای طبق آن ماده بسیار پیچیده است و شاید بتوانند این کار را تا ماه اوت انجام دهند. به نظر من، خبرهای زیادی از کسانی خواهیم شنید که سعی خواهند کرد قراردادهایی تنظیم کنند، اما همانطور که از دهان رئیس جمهوری ایالات متحده، از دهان وزیر امور خارجه، از دهان من و همکارانم در وزارت خزانه داری شنیده اید، بخش های اصلی تحریم های ما همچنان برقرارند و ساختار اصلی تحریم های ما هم در بخش نفت و هم در بخش مالی همچنان برقرار است، و اگر کسی سعی کند تحریم های ما را دور بزند، ما او را پیدا خواهیم کرد.

پرسش: نظر شما در مورد اظهارات امروز آیت الله خامنه ای چیست که گفت همه اینها به نظر او یک اتلاف وقت بزرگ است، و این که او مانع این مذاکرات نخواهد شد، و اگر این مذاکرات موفق شدند، که به عقیده او غیرممکن است، عالی است، اما دشمنی همچنان ادامه خواهد داشت که احتمالاً اهمیت کمتری خواهد داشت. اما تعبیر شما از این صحبت ها چه بود؟ آیا او قصد داشت ایرانی ها را برای یک فرایند طولانی، یا برای شکست آماده کند، نظر شما چیست؟

مقام بلندپایۀ دولتی: خوب، استیو، فکر می کنم باید از خود او بپرسید که قصد او چه بوده است. (خنده.) اما فکر می کنم از سخنان امروز پرزیدنت اوباما هم خبر داشته باشید، که گفت احتمال موفقیت و شکست 50-50 است. بنابراین، به نظر من اصلاً نباید نگران انتظارات زیادی باشیم.

و در واقع من فکرکنم درست این است که با جدیت و متانت با این مذاکرات برخورد کنیم. اگر این کار آسان بود، مدت ها قبل انجام شده بود. این کار فوق العاده ای بود که توانستیم گام نخست را برداریم، تعهداتی بسپاریم که همه طرف ها به آنها عمل می کنند. حالا باید بر آنچه که فقط گام نخست و آخرین گام نیست تکیه کنیم. اما مسئله بسیار پیچیده است؛ بسیار مشکل است. همه ما متعهدیم که نهایت سعی خود را هرچه سریعتر انجام دهیم، اما این توافق جامعی بشدت بر جزئیات استوار است با تصمیمات بسیار مشکلی که همه طرف ها باید بگیرند. بنابراین، فکر می کنم رهبران در سراسر جهان انتظارات را در حد معقول نگه می دارند، محتاطانه، بسیار محتاطانه، رفتار می کنند.

پرسش: گفتید که با کنگره از نزدیک رایزنی داشته اید. و از آنجا که برنامه اقدام مشترک قرار است منقضی شود (نامفهوم) نگرانی ها در مورد افزایش فشار (نامفهوم) یا ظرف هفته (نامفهوم) ارائۀ لایحه تحریم های جدید که در آن موقع ممکن است با اکثریتی مصون از وتو تصویب شود وجود دارد چون ما در ماه نوامبر وارد انتخابات میان دوره ای می شویم؟ مسائل سیاسی داخلی به عقیده شما چه تأثیری بر فشارهایی که برای عدم (نامفهوم) به دولت شما وارد می شود خواهد داشت؟ و همکارم جان هم سؤال دارد.

مقام بلندپایۀ دولتی: همانطور که حدس می زنید، من به این پرسش متکی بر فرضی پاسخ نخواهم داد. اما این را خواهم گفت که خیلی ازافراد موضوع انتخابات میان دوره ای ما را مطرح کرده اند و پرسیده اند که آیا روند کار ما تحت فشار این انتخابات قرار خواهد گرفت؟ و پاسخ من این است، که رئیس جمهوری، وزیر امور خارجه و سیاستگذاران دولت ایالات متحده در سراسر این فرایند تصمیماتی گرفته اند که به عقیده آنها در جهت تأمین منافع امنیت ملی ایالات متحده بوده است. ما اگر چنین عقیده ای نداشتیم، تا این حد سخت تلاش نمی کردیم که به کنگره بگوییم، "لطفاً الآن تحریم های جدید را تصویب نکنید." کاری که انجام آن از لحاظ سیاسی آسان بود این بود که بگوییم، "باشد." اما این کار به عقیده رئیس جمهوری و به عقیده وزیر امور خارجه صحیح نبود.

کار صحیح این بود که به دیپلماسی فرصت داده شود. و قصد ما هم همین است، و همچنان این کار را خواهیم کرد. ما از کنگره به خاطر مدیریتی که در برقرار کردن تحریم ها داشتند متشکریم. آنها در این فرایند دیپلماتیک تأثیر مهمی داشته اند. اما چون چیزی در موقعیت خاصی کارگر شده، دلیل نمی شود که در موقعیت بعدی هم کارگر شود. و زیاد گفتگو کرده ایم، و اعضای کنگره متوجه شده اند که باید این فضا و زمان را داشته باشیم تا به دیپلماسی فرصت دهیم. و به خاطر آن انتخابها بسیار متشکرم.

پرسش: سؤال من در مورد کمیسیون مشترک است. صحبت تا اینجای کار این بوده که دو مسیر وجود دارد: مسیر آژانس بین المللی انرژی اتمی که مسائل مربوط به وجود جنبه نظامی احتمالی را بررسی می کند، و مسیر سیاسی دیپلماتیک که به پیگیری مسائل کلی تر (نامفهوم) هسته ای می پردازد. این دو مسیر ظاهراً با هم تلاقی کرده اند، و کنجکاوم بدانم که کار کمیسیون مشترک را چگونه می بینید و لطفاً نظر خود را با جزئیات هرچه بیشتر و از جمله چگونگی و سطح مشارکت آژانس بین المللی نرژی اتمی و غیره بیان کنید. و اگر ممکن است به نقش کمیسیون مشترک به طور مشخص در حل و فصل مسائل مربوط به جنبه نظامی احتمالی هم اشاره کنید.

مقام بلندپایۀ دولتی: کمیسیون مشترک قرار نیست به مسائل مربوط به جنبه نظامی احتمالی رسیدگی کند. این در گام اول از وطایف آژانس است. و آنها مشغول رسیدگی به این موضوع هستند. و در واقع، ایران هرچه بیشتر بتواند در جهت عمل به تعهداتی که در قبال آژانس دارد تلاش کند، کار برای فرایند مذاکره به منظور رسیدن به توافق جامع بهتر می شود. بنابراین، این دو با هم همکاری دارند، اما یکی نیستند. در برنامه اقدام مشترک آمده که ما هر جا که بتوانیم در حل و فصل مسائل گذشته و حال کمک خواهیم کرد، که این بیان کنندۀ جنبه های نظامی احتمالی برنامه هسته ای ایران است. ولی ما می خواهیم این کار را به عنوان خدمتی به آژانس انجام دهیم، و نمی خواهیم وظیفه ای به گردن بگیریم که متعلق به آژانس است.

کمیسیون مشترک به عنوان ساز و کاری تشکیل شد تا هرگاه که لازم شد، تا اگر مسئله ای در ارتباط با عمل به تعهدات موجود در برنامه اقدام مشترک به وجود آید یا مسئله ای مطرح شد که باید حل شود، به آنها رسیدگی کند. بنابراین، دلیل وجود کمیسیون مشترک این است. بنابراین، چنانچه ایران به تعهداتی که متقبل شده عمل نکند یا ما به تعهداتی که متقبل شده ایم عمل نکنیم، مرجعی وجود داشته باشد که حتی در حین انجام مذاکرات توافق جامع در مورد این مسائل در آنجا صحبت شود تا مسائل مربوط به عمل به تعهدات مربوط به مذاکرات جامع کشیده نشوند و در عوض ساز و کاری برای رسیدگی به آنها وجود داشته باشد. و پیش بینی شد که این کار در سطح کارشناسی انجام شود و بعد به سطح مدیران سیاسی و بعد در صورت لزوم به سطح وزیران امور خارجه خواهد رسد.

تا اینجای کار لازم نبوده که کمیسیون مشترک تشکیل جلسه دهد. چنین جلسه ای باید موضوع و محتوا داشته باشد. آژانس بین المللی انرژی اتمی گزارش های ماهانه تهیه می کند تا ما را در جریان پیشرفت امور قرار دهد. انتظار داریم که گزارش بعدی به زودی صادر شود و آنها برای راستی آزمایی و نظارت بر ساز و کارهای برنامه اقدام مشترک مسئولیت عظیمی متقبل شده اند که از این بابت از آنها بسیار ممنونیم. و بسیار ممنونیم که بسیاری از کشورهای عضو قدم پیش گذاشته اند تا بودجه مورد نیاز را در اختیار آژانس قرار دهند وآژانس بتواند کار خود را انجام دهد.

پرسش: با تشکر از برگزاری این نشست. آیا ممکن است توضیح دهید که نقشی گروه 1+5 در (نامفهوم) برای (نامفهوم) جامع چیست؟ یا آیا مسائل خارج از بحث مسئله هسته ای و از جمله موشک های بالستیک هم مطرح می شوند؟

مقام بلندپایۀ دولتی: متشکرم. به عقیده من، برنامه اقدام مشترک فهرستی از اقلام مختلفی را که بخشی از توافق جامع هستند تهیه می کند. در پاراگراف اول یا دوم، فکر می کنم در پاراگراف دوم برنامه اقدام مشترک به قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل اشاره شده است، و آن قطعنامه ها، قبل از این که بتوانیم به توافق جامع برسیم باید حل و فصل شوند. پس قطعنامه ها بخشی از کار هستند. در قطعنامه های شورای امنیت به موشک های بالستیک با قابلیت تحویل سلاح های هسته ای اشاره شده است. جمله دقیقش را نمی دانم. اگر خواستید می توانم بعداً در این کاغذهایی که در اینجا دارم پیدایش کنم. می توانیم برایتان پیدایش کنیم.

بنابراین، با توجه به اینکه باید در قالب این توافق جامع، قطعنامه های شورای امنیت به نحوی حل و فصل شوند، موارد بسیار دیگری هم در شورای امنیت مطرح است. به مسئله غنی سازی اشاره شده است. پس باید به نحوی به غنی سازی رسیدگی شود. این که این مسائل چه معنایی دارند، چگونه باید حل و فصل شوند و چگونه باید به آنها رسیدگی شود، خود بخشی از مذاکرات است.

پرسش: متشکرم. یک سؤال داشتم. در چند هفته اخیر، شکاف ها بین سخنان دولت ایالات متحده و سخنان ایران وسیع به نظر می رسند. منظورم این است که همه، از صالحی گرفته تا روحانی، همه می گویند هیچ چیز برچیده نمی شود. ولی شما می گویید که ما خواهان برچیده شدن گسترده هستیم. آیا این سخنان باعث تعجب شما است، یا آیا اساساً چیزی است که با آغاز مذاکرات و بیان مواضع انتظارش را دارید؟

مقام بلندپایۀ دولتی: خوب، دو موضوع. پیش از هرچیز، در بند قابل اجرای 9 قطعنامه 1929 آمده: " که ایران به هیچ گونه فعالیتی که به موشک های بالستیک با قابلیت پرتاب سلاح های هسته ای مربوط باشد، و از جمله پرتاب با فناوری موشک های بالستیک دست نخواهد زد، و کشورها تمامی اقدامات لازم را به عمل خواهند آورد تا از انتقال فناوری یا کمک های فنی به ایران که در ارتباط با چنین فعالیت هایی باشند جلوگیری کنند." بنابراین، اگر قرار است به تمامی قطعنامه های شورای امنیت رسیدگی شود، این مسئله باید به نحوی مورد رسیدگی قرار گیرد. همانطور که گفتم، چگونگی کار بخشی از مذاکرات است.

جِی، درباره سؤال شما در مورد سخنانی که از دو کشور شنیده می شود، ما در ابتدای مذاکرات هستیم. طرف ها اول خواسته هایی را که امیدوارند به آنها برسند بیان می کنند. و بعد می نشینند و کار را شروع می کنند.

پرسش: اگر پیشرفت قابل توجهی نباشد، برنامه اقدام مشترک برای چه مدتی قوت اجرایی خواهد داشت ؟ می توانید آن را بعد از شش ماه تمدید کنید؛ می توانید آن را بعد از یک سال تمدید کنید. بعد از یک سال چه می شود؟

مقام بلندپایۀ دولت: خوب، قصد ما این است که از این شش ماه برای مذاکره و انعقاد توافق جامع استفاده کنیم.

پرسش: منظورم این که، با توجه به این، می دانیم که شما نمی توانید جزئیات مذاکرات را به ما بدهید، چه مقدار از کار انجام شده است؟ یعنی 10 درصد، 50 درصد، 100 درصد؟

مقام بلندپایۀ دولتی: کار را فردا شروع می کنیم...

پرسش: اما تا کنون سه دور مذاکره در ژنو هم انجام شده است.

مقام بلندپایۀ دولتی: اما آن سه دور که در ژنو انجام شد

پرسش: با توجه به این، منظور این که، به نظر شما چه مقدار از کار ...

مقام بلندپایۀ دولتی: خوب، در برنامه اقدام مشترک کلیات در موضوعاتی که باید برای رسیدن به توافق جامع به آنها رسیدگی شود ذکر شده است، که این مثبت است. بنابراین، کار را از صفر شروع نمی کنیم. و یکی از بخش های بسیار مهم برنامه اقدام مشترک این است که در آن به گام نخست، کارهایی که ایران می تواند انجام دهد-، هم رسیدگی شد. توقف کامل غنی سازی 20 درصدی، انجام برخی تغییرات در برخی از تأسیسات، توقف پیشرفت برنامه، به شکلی که برای مذاکرات جامع فضا ایجاد کرد. اما همچنین اهداف کلی هم در آن ذکر شده است، این که هم ایران و هم ما در توافق جامع به دنبال چه ها هستیم.

و اگر به دو پاراگراف اول و صفحه آخر برنامه اقدام مشترک که موارد قابل رسیدگی در توافق جامع در آن فهرست شده است نگاه کنید، ما آغاز یک چهارچوب را داریم. همه آن را نداریم، اما شروع یک چهارچوب را داریم. ما از قبل از امروز جلسات کارشناسی در بین اعضای گروه 1+5 و اتحادیه اروپا داشته ایم تا کار تعیین تمامی مواردی که باید به عقیده ما به آنها پرداخته شود را آغاز کنیم تا مسائل را از ابتدای کار روشن کنیم. همه چیز را تعیین کنیم. علاقه ای نداریم که با مسائل غیرمنتظره برخورد کنیم. می خواهیم در مورد مسائل مورد علاقه و منافعمان و آنچه امید داریم به دست بیاوریم شفاف باشیم و مطمئنم که همین موضوع در مورد ایرانی ها هم صادق خواهد بود.

پرسش: دو سؤال در ارتباط با سؤال های قبلی. اول، از سخنانی که در ابتدای جلسه داشتید بر می آمد که شما برای یک دوره یک ساله، و نه شش ماهه آماده می شوید.و بعد شما البته با این مسئله مخالفت کردید. اما واقع بینانه است که در انتظار یک دوره یک ساله باشیم تا شش ماهه؟

مقام بلندپایۀ دولتی: نه، به عقیده من باید یک چهارچوب شش ماهه در نظر داشته باشیم. صریح بگویم، من می خواهم به خودمان فشار بیاورم که این کار را انجام دهیم. و همانطور که گفتم، احتمال رسیدن به توافق با سپری شدن زمان لزوماً بیشتر نمی شود. و به نظر من، همه ما باید دست به کار شویم. همه ما باید سعی کنیم که این کار را به شکلی فشرده و حساب شده انجام دهیم و نهایت تلاش خودمان را بکنیم.

پرسش: قبل از شروع این قسمت های موافقتنامه موقت رایزنی های دوجانبه زیادی بین ایالات متحده و ایران انجام شد. آیا برای این دور از مذاکرات هم آمادگی های دوجانبه در همان حد صورت گرفته است؟

مقام بلندپایۀ دولتی: در گام نخست، همانطور که همه شما می دانید، یک مسیر پشت پرده دوجانبه بود که مدتی جریان داشت و بعد در قالب مذاکرات گروه 1+5 پدیدار شد. این بار آن روند را تکرار نمی کنیم. همه چیز در گروه 1+5 باز و شفاف است. تصورم این است که همه ما، هریک از ما، تماس های دوجانیه خواهد داشت. از هنگام تنظیم برنامه اقدام مشترک، از زمانی که ظریف، ایران با کری، وزیر امور خارجه ملاقات کرد، از زمانی که آن مسیر دوجانبه را داشتیم، اوضاع تغییر کرده است. همه شما می دانید که کری، وزیر امور خارجه یک بار دیگر در مونیخ با ظریف، وزیر امور خارجه ملاقات کرد. می دانید که رئیس جمهوری ایالات متحده به پرزیدنت روحانی تلفن کرد. همه ما، وقتی لازم است مشکلات را حل کنیم، با ایرانی ها از طریق ایمیل تماس داریم. همکارانم که در اینجا که روی مسیر تحریم کار می کنند باید برای استرداد وجوه، تشکیل مجاری امدادرسانی بشردوستانه به مقدار عظیمی جزئیات رسیدگی کنند و برای انجام این کارها باید با همکاران ایرانی شان از طریق ایمیل تماس داشته باشند.

پس ما الآن در شرایط بسیار متفاوت و در دنیای بسیار متفاوتی هستیم. من اگر نگرانی یا مسئله ای داشته باشیم، می دانم که برای حل آن باید با چه کسی تماس بگیرم. بنابراین، دوران متفاوتی است. کتی آشتون، نماینده عالی اتحادیه اروپا، در کانون این مسئله خواهد بود، و ما این حرکت را هماهنگ خواهیم کرد و در این فرایند طرف گفتگوی مهمی خواهیم بود؛ و این به موازات کارهلگا اشمیت، معاون وی؛ با عباس عراقچی؛ و تمامی مدیران سیاسی و کارشناسان ما است که به طور منظم در این فرایند شرکت خواهند داشت.

پرسش: اَل پسین از صدای آمریکا. شما مایلید که این مذاکرات با چه زمان بندی و چه سرعتی انجام شوند؟ و آیا پیش بینی می کنید که مذاکرات مهمی در هفته جاری داشته باشید، و اگر اینطور است، به عقیده شما باید با چه موضوعی آغاز شود؟

مقام بلندپایۀ دولتی: آه بله، مطمئنم که در هفته جاری مذاکرات مهمی خواهیم داشت. ما سعی خواهیم کرد و مطمئنم که ایران هم سعی خواهد کرد تمامی مسائلی را که می خواهیم با توافق جامع حل و فصل شوند مشخص کنیم. ما اساساً در حال آماده کردن میز برای مذاکره هستیم. و در طول هفته احتمالاً می توانم اطلاعات بیشتری در اختیار شما بگذارم.

فکر می کنم همه شما احتمالاً اطلاع دارید که خانم آشتون قرار است با ظریف، وزیر امور خارجه شام صرف کند، که این روش معمول او است. و بعد در یک جلسه عمومی با ایران، ظریف، وزیر امور خارجه و خانم آشتون و مدیر کل سیاسی و هیئت ایران در حدود ساعت 11 فردا صبح در سازمان مل تشکیل جلسه خواهند داد که فکر می کنم همه شما در جریان آن باشید. بعد مطمئنم که در سطح مدیران سیاسی گفتگوی بسیار پرمحتوایی خواهیم داشت که با هماهنگی هلگا اشمیت و عباس عراقچی انجام می شود.

پرسش: و زمان بندی مورد نظر شما و مسائل مورد نظر شما چیست؟

مقام بلندپایۀ دولتی: به نظر من باید فرایند پر محتوا و فشرده ای داشته باشیم تا بتوانیم در مدت زمانی که امشب در اینجا در مورد آن صحبت کرده ایم به توافق جامع برسیم، و انجام این کار مستلزم کوشش بسیار سخت افراد بسیار زیادی خواهد بود.

پرسش: بله. هانا هاویانی از سرویس ایران رادیو آزاد اروپا. سؤال من در مورد سخنی است که یکی از مذاکره کنندگان ایرانی، به نام بعیدی نژاد در ارتباط با دستگاه های سانتریفیوژ شنیدیم. او اصرار می کرد که ایران از (نامفهوم) استفاده خواهد کرد وبه وضع آنها را در آینده فیصله خواهد داد. نمی دانم که این آینده چه زمانی است. اما فکر می کنم به یاد دارم که شما در یک جلسه رسیدگی مجلس سنا گفتید که ایران باید از بعضی از سانتریفیوژهایش دست بکشد. آیا ممکن است توضیح دهید تصویری که دولت ایالات متحده در ارتباط با سانتریفیوژها در مد نظر داشت واقعاً چه بود؟

مقام بلندپایۀ دولتی: خوب، این البته بخشی از مذاکرات است. و نمی دانم که شما دقیقاً به کدام جمله استناد می کنید، اما در این شش ماه، طبق برنامه اقدام مشترک، ایران تنها می تواند سانتریفیوژهای آسیب دیده را با جایگزین سانتریفیوژهای مشابه کند. بنابراین، اگر یک دستگاه IR-1آسیب دیده باشد، ایران تنها می تواند آن را با یک دستگاه IR-1جایگزین کند، نه یک دستگاهIR-2m. بنابراین، در این شش ماه کاملاً روشن است که کدام کارها مجاز است و کدام کارها مجاز نیست، و نه بیشتر. در این مدت درباره افزایش تعداد سانتریفیوژها صحبت نمی کنیم.

وقتی به مذاکرات جامع برسیم، عناصر زیادی خواهیم داشت که درباره آنها گفتگو کنیم و به جامعه بین المللی اطمینان بدهیم، و تعداد سانتریفیوژها یکی از عناصر بسیار مهم است.

پرسش: آیا موضوع این است که ایران از سانتریفیوژها دست بکشد، یا این که شما تصور دیگری دارید؟

مقام بلندپایۀ دولتی: به نظر من کارهای زیادی هست که می توانیم انجام دهیم، و تعداد سانتریفیوژها مطمئناً از مسائل بسیار مورد علاقه ما است اما من مذاکرات این موضوع را در اینجا انجام نخواهم داد.

پرسش: اگر می خواستید خیلی خوش بین باشید و ما فرض می کنیم که همه چیز طبق برنامه پیش برود، دو طرف درست عمل کنند و در مورد همه چیز به توافق برسند، سؤال من این است که ایرانی ها به چه زودی می توانند انتظار لغو تحریم ها داشته باشند؟

مقام بلند پایه دولتی: خوب، این یک نمونه کامل سؤال فرضی است. (خنده.) حتی نمی دانم پاسخ دادن به این سؤال را از کجا شروع کنم. به نظر من، در هر توافقی، برنامه اقدام مشترک نمونه خوبی است. بعضی از تحریم ها در برنامه اقدام مشترک لغو شدند. تحریم های محدودی که به آنها رسیدگی کردیم بلافاصله لغو شدند، بعضی از آنها با رویدادهایی که واقع شدند، رقیق سازی اورانیوم غنی سازی شده 20 درصدی، در ارتباط بودند.

بعضی از آنها در اول داستان پیدا شدند، بعضی از آنها در وسط داستان و بعضی در آخر داستان. استرداد وجوه در طی مدت چند ماهه صورت می گیرد، و بحث تبدیل مقداری از اورانیوم غنی شده 20 درصدی به اکسید نیز به همین ترتیب.

بنابراین، به نظر من، اگر به برنامه اقدام مشترک نگاه کنید، خواهید دید که اقدامات و تخفیف ها با یکدیگر هماهنگ شده اند و اندازه گیری می شوند. بنابراین، من مطمئنم که ما آن نوع الگو را در مد نظر خواهیم داشت. اما همه چیز قابل مذاکره است.

پرسش: آیا منظور شما این است که یک فرایند مرحله ای خواهیم داشت؟

مقام بلندپایۀ دولتی: نمی دانم. البته. همه چیز باید مذاکره شود.

پرسش: اگر اینطور باشد، پس چطور می توانید به این شکل مرحله ای جلو بروید، تخفیف های مربوط به این مراحل؟

مقام بلندپایۀ دولتی : با احترامات فائقه، دارید سیب و پرتقال را با هم مخلوط می کنید. (خنده.) در برنامه اقدام مشترک، همه چیز باید مورد توافق قرار بگیرد تا بتوانیم برنامه اقدام مشترک نهایی داشته باشیم. پس ما فقط در یک مورد چیز توافق نکردیم که بعد در بعضی تحریم ها تخفیف قایل شویم، بعد در مورد موضوع بعدی توافق کنیم، بعد در بعضی تحریم ها تخفیف قایل شویم. ما در مورد یک بسته کلی توافق کردیم. و در آن بسته کلی تخفیف هایی بود که بلافاصله اجرا شد، و تخفیف هایی بود که هنگامی اجرا شد که ایران اقدامات بیشتری صورت داد. چون ایران همه کارها را در روز اول انجام نداد؛ نمی توانند همه کارها را در روز اول انجام دهند. از آنها انتظار نداشتیم که همه کارها را در روز اول انجام دهند، بنابراین، همه کارها را در روز اول انجام ندادیم.

در توافق جامع چه اتفاقی می افتد، من نمی دانم. فقط به برنامه اقدام مشترک به عنوان الگویی اشاره می کنم که برای برنامه اقدام مشترکی کارگر شد و ممکن است برای یک توافق جامع کارگر شود. اما همه اینها قابل مذاکره است.

پرسش: لورا نورمن از وال استریت جورنال. دو سؤال دارم. شما در گذشته گفته اید، که به عنوان زنی که قبلاً مدیر شرکتی بوده، ظرف یک مدت شش ماهه برای رفتن به ایران شتاب نشان نمی دادید. آیا شما راضی هستید. آیا ایالات متحده با این مقدار تعاملی که شرکت های اروپایی با ایران دارند مشکلی ندارد؟ آیا مسئله خاصی وجود دارد؟ و سؤال مربوط به 12 ماه را دوباره مطرح می کنم، چون فکر نمی کنم به آن کاملاً پاسخ دادید. اگر بعد از 12 ماه توافقی صورت نگیرد، آیا به پایان خط می رسید؟

مقام بلندپایۀ دولتی: همانطور که کری، وزیر امور خارجه خاطر نشان ساخته، و همانطور که رئیس جمهوری به صورت ضمنی گفته است ما البته ترجیح می دهیم که کشورها قبل از اینکه با عجله به ایران بروند صبر کنند و ببینند که کار این توافق جامع به کجا می رسد. زمینه هایی هست که به خاطر این تخفیف های محدودی که در تحریم ها قایل شده ایم، کار می تواند در آنها آغاز شود، و کاملاً مشروع است که آن شرکت هایی که در مثلاً بخش جعبه ابزارهای خودرو یا پتروشیمی فعالیت می کنند بخواهند ببینند که چه کارهایی می توانند انجام دهند. آن بخش تجاری در چهارچوب حد و حدودی که در تخفیف تحریم ها ذکر شده باز است.

اما آنچه به عقیده ما برای کار خوب نیست و برای ایران خوب نیست، این از نظر ما برای مردم ایران منصفانه نیست که کشورها به ایران بروند و بگویند، "می خواهیم در صف بایستیم، تا اگر توافق جامعی باشد ما در صف اول باشیم." این انتظارات مردم را بالا می برد و تحریم ها فقط در شرایطی لغو می شوند که به توافق جامع برسیم.

و من می خواهم مطمئن شوم که مردم ایران می دانند ما می خواهیم در آن تحریم ها تخفیف قایل شویم. یکی از دلایل خوشحالی ما به خاطر برقراری مسیری برای کمک های بشردوستانه این بود که تحریم های ما هرگز علیه غذا یا دارو نبودند، اما به نظر می رسید که مردم ایران در تأمین این اقلام با مشکل مواجه هستند. دلایل زیادی برای این مسئله به نظرم می رسد. ولی ما می خواستیم هر کاری که از دستمان بر می آید را انجام دهیم تا بتوانیم دسترسی مستقیم مردم ایران به غذا و دارو و تجهیزات پزشکی را تسهیل کنیم. و بنابراین، وزارت خزانه داری ما فعالیت کرده تا مجاری بشردوستانه برقرار کند تا بانک ها که از تحریم شدن به خاطر ارائه آن نوع خدمات نترسند.

بنابراین، ما مطمئناً می خواهیم، و من به آن دسته از مردم ایران که گزارش های شما را می شوند می گویم که امیدواریم که از وضعیت تحریم خارج شوند. و آنچه برای لغو تحریم ها لازم است این است که دولت ایران به طریق بسیار ملموس، مشهود و قابل تأیید به جامعه بین الملل اطمینان دهد که به سلاح هسته ای دست پیدا نخواهند کرد.

پرسش: و مسئله 12 ماه؟

مقام بلندپایۀ دولتی: دوازده ماه. ما متعهدیم که این کار را هرچه سریعتر انجام دهیم. و فکر نمی کنم که پاسخ دادن به آن سؤال فرضی به هیچ سودمند باشد.

پرسش: سلام، تاکاشی هستم از رادیو و تلویزیون ژاپن. تا جایی که به اجرای گام های نخست مربوط است، آیا تا کنون از سرعت عمل و گستره اجرای ایران راضی بوده اید؟ و آیا این از موضوعات مورد بحث فردا خواهد بود؟

مقام بلندپایۀ دولتی: تمرکز جلسه فردا بر شروع مذاکرات توافق جامع است، نه نگاه کردن به عقب و به برنامه اقدام مشترک. همانطور که پیشتر گفتم، آژانس بین المللی انرژی اتمی با انتشار گزارش های ماهانه تأیید می کند که کار نظارت انجام شده و کارها آنطور که قرار بوده صورت می گیرند. فکر می کنم دکتر تیمبی به من گفت که بازرسی ها حالا به طور روزانه انجام می شوند. از ریچارد نفیو، که او هم روی تحریم ها کار می کند، شنیده ام که بخش هایی از کارها منظم شده است. و آدام زوبین، که از وزارت خزانه داری در اینجا حضور دارد می گوید که همه آن موارد در حال انجام شدن است. بنابراین، آقایان، بله، می توان گفت که از روند اجرای امور رضایت داریم.

پرسش: از خبرگزار فرانسه. با توجه به اینکه شش کشور گروه 1+5 تا کنون وحدت خوبی داشته اند، آیا اطمینان دارید که این وضعیت در شش ماه، 12 ماه آینده ادامه پیدا کند (نامفهوم)؟

مقام بلندپایۀ دولتی: اطمینان دارم. این بدان معنی نیست که اختلاف نظرهایی در سطح ملی نداریم. از این اختلاف نظرها راهمیشه داریم. اما در ارتباط با هدفی که در این بحث دنبال می کنیم، یعنی این که به جامعه بین الملل اطمینان دهیم که ایران در نظر ندارد به سلاح هسته ای دست یابد، و این که گام های لازم را برداشته اند تا نتوانند به سلاح هسته ای دست یابند، در این مورد وحدت کامل داریم.

پرسش: اما چگونه به آن هدف می رسید؟

مقام بلندپایۀ دولتی: خوب، اختلاف نظرهایی خواهیم داشت. اما همواره آن اختلاف نظرها را رفع و رجوع کرده ایم، و آن وحدت حرکت در رسیدن به برنامه اقدام مشترک اهمیت حیاتی داشته است. و فکر می کنم به هر عضو اتحادیه اروپا، گروه 1+5 که نگاه کنید خواهید دید که از انجام این گام اول احساس آسودگی زیادی دارد. دستیابی به این گام اول بسیار دشوار بود، و حالا می خواهیم که با تکیه به این موفقیت، دستاوردهای بیشتری داشته باشیم. و فکر نمی کنم کسی در اتحادیه اروپا، در گروه 1+5 باشد که بخواهد آن گام نخست را با دنبال نکردن دستاوردهای بیشتر تلف کند.

پرسش: سؤالی برای، فقط چیزی درباره اعتماد متقابل بین ایران و ایالات متحده بگویید. چون پارسال در ژنو توافقی صورت گرفت. و در این گام جدیدی که برای توافق جامع انجام می شود، آیا به نظر شما آن توافق قبلی باعث افزایش اعتماد متقابل بین دو کشور شده است؟ و آیا ممکن است در مورد رآکتور آب سنگین اراک هم توضیحی بدهید، و گر آنها قول بدهند آن را به رآکتور آب سبک تبدیل کنند، آیا مسئله از نظر شما حل می شود؟

مقام بلندپایۀ دولتی: ما همواره گفته ایم، و رئیس جمهوری ایالات متحده همواره گفته است، که ده ها سال بی اعتمادی بین کشورهایمان وجود دارد، و نمی توان حتی با یک گام بسیار خوب نخست یک موافقتنامه هسته ای بر آن فایق شد. بنابراین، هنوز راه درازی در پیش داریم. آیا همدیگر را شاید قدری بیشتر درک می کنیم؟ بله. آیا راه هایی برای ارتباط با یکدیگر داریم که قبلاً نداشتیم؟ بله. اما هنوز راه درازی در پیش داریم.

و بنابراین، هر توافق جامعی بر اساس راستی آزمایی، بر اساس نظارت، بر اساس شفافیت و بر اساس گامها و اقدامات ملموسی خواهد بود که انجام می شوند و مشهودند و اعلام شده اند و قابل درک هستند و باعث از بین رفتن نگرانی های جامعه بین الملل می شوند. بنابراین، کار باید بسیار مشهود، بسیار ملموس، بسیار شفاف، بسیار واقعی باشد. و این به احتمال قوی در مورد هر دو طرف صادق است.

در ارتباط با رآکتور آب سنگین، [...] امیدواریم جوابی پیدا کنیم که یک رآکتور آب سنگین نباشد، به عقیده ما چنین رآکتوری در یک برنامه هسته ای غیرنظامی کاربردی ندارد. و بنابراین، باعث خوشحالی بود که دکتر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران گفت که حاضرند در مورد تغییراتی که قابل انجام باشد گفتگو کنند. به نظر من در این مذاکرات راه درازی در پیش داریم، اما فکر می کنم همه ما باید پذیرای فکرها و راه های رفع نگرانی ها باشیم.