ظریف: نمی پذیریم کسی برای ما تعیین تکلیف کند و نسخه بپیچد/اشتون به زودی به تهران می آید

گروه سیاسی«تیتریک» ؛ محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان بعد از پایان مذاکرات وین درباره گام پایانی توافقنامه ژنو در جمع خبرنگاران ایرانی حاضر شد و به سوالات آنها پاسخ گفت.

وی درابتدا با  اشاره به مذاکرات وین گفت: براساس برنامه اقدام مشترک توافق کردیم با هدف ادامه برنامه صلح آمیز هسته ای ایران و ایجاد اطمینان از ماهیت صلح آمیز آن این مذاکرات را ادامه دهیم. مرحله اول که یک مرحله موقتی است الان اجرایی است و طرفین تعهداتشان را با روش های پیش بینی شده در برنامه اقدام مشترک و بعد در تفاهم هایی که بعدا انجام شد، انجام می دهند و بر همان مبنا قرار بود از این جلسه وارد برنامه نهایی شویم و گفت وگوی نهایی که طبق برنامه حداکثر ظرف یک سال از تاریخ اجرایی شدن مرحله اول می تواند مذاکرات ادامه یابد و توافق نهایی شود و به اجرا گذاشته شود که فکر کنم اول بهمن 93 است.

ظریف درباره 29 تیرماه اضافه کرد: 29 تیر مرحله اول است که دو تا شش ماه است ولی طبق توافق تا یک سال فرصت است. اما قصد ما این است که در کوتاهترین فرصت به نتیجه برسیم که طبق توافق شش ماه اول است که تا پایان تیرماه به پایان می رسد.

رئیس دستگاه دیپلماسی اضافه کرد: برای اینکه کار را از مبنای صحیحی شروع کنیم طرفین دیدگا های خود را در مورد موضوعاتی که باید مطرح شود بیان کردند.قبل از اینکه این کار صورت گیرد بنده و خانم اشتون چارچوب ها و اصولی که باید مورد توافق قرار گیرد در جلسه اصلی روز سه شنبه صبح مطرح کردیم و بعد دوستان ما در جلساتی که در سطح معاونان و مدیران سیاسی ایران و 1+5 برگزار شد هم در جلسات دوجانبه در حاشیه اجلاس و هم در جلسات رسمی هفت جانبه، بحث های مهمی مطرح شد در مورد اینکه چه موضوعاتی می تواند در دستور کار باشد و چه موضوعاتی نمی تواند در دستور کار باشد.

ظریف ادامه داد: تبادل نظرهایی در این زمینه صورت گرفت دیدگاه ها مطرح شد در برخی موارد تفاهم هست و در برخی موارد ممکن است دیدگاه ها تفاوت هایی داشته باشند. اما تفاهم کردیم در حوزه هایی که بیشتر در مورد آن تفاهم وجود دارد کار ادامه پیدا می کند. دیدگاه های ما کاملا مشخص است، البته دیدگاه عمومی این است که تنها موضوعی که در این مذاکرات درباره آن بحث می شود موضوع هسته ای است.

رئیس دستگاه دیپلماسی گفت: هیچ موضوعی غیر از موضوع هسته ای در این مذاکرات مورد بحث قرار نمی گیرد. این را همه ما درباره آن تفاهم داریم و چارچوب بحث را نیز برنامه اقدام مشترک روشن کرده و بر این اساس گفت گو خواهیم کرد. قرار شد برای چند دور آینده برنامه ریزی کنیم. فعلا تاریخ جلسات سطح سیاسی تا آخر اردیبهشت و خرداد را توافق کردیم که قرار شد در یک ماه پایانی برنامه هایمان را خالی بگذاریم که به میزان مورد نیاز جلسه برگزار شود، ولی تا خرداد توافق کردیم پنج تا شش جلسه در سطح سیاسی و کارشناسی را برگزار کنیم که اولین جلسه در حاشیه اجلاس آتی شورای حکام در وین بین کارشناسان ما برگزار می شود و تفاهم کردیم موضوعاتی در آن جلسات بحث شود و سپس نشست دوم در سطح سیاسی است که در پایان سال جاری شمسی 26 تا 29 اسفند ماه در وین برگزار خواهد شد.

ظریف افزود: در گفت وگوهای اولیه و در گفت وگوی نهایی تأکید کردیم که همه طرف ها باید مراقبت کنند و در اقدامات و اظهاراتی اقدامی را صورت ندهند که بی اعتمادی مردم ایران را تشدید کنند و از این فرصت تاریخی و بی نظیر که مردم ایران در انتخابات و 22 بهمن فراهم کردند برای جلب اعتماد مردم ایران استفاده کنند و از اظهاراتی که تحت فشار گروه های فشار مطرح می شود و برای مذاکرات مفید نیست بپرهیزند.

وزیر خارجه با بیان اینکه فضای مذاکرات بسیار جدی بود، یادآور شد: همه کسانی که در مذاکرات حضور داشتند معتقد بودند که برای اولین جلسه شاید قدری مثبت تر از آن بود که پیش بینی می شد.

*نمی پذیریم کسی برای ما تعیین تکلیف کند و نسخه بپیچد

ظریف افزود: یک نکته که ما همواره تاکید کردیم این است که ما نمی‌پذیریم که کسی برای ما تعیین تکلیف کند و برای ما نسخه بپیچد. کاملا مشهود بود که این پیش نیاز موفقیت در مذاکرات توسط سایر طرف ها لااقل زمانی که دور میز مذاکره با ایران نشسته اند، مراعات می شود. امیدواریم وقتی هیاتها به پایتخت‌ها برمی‌گردند همان روشی که دور میز مذاکرات داشتند همان روش را ادامه دهند.

رئیس دستگاه دیپلماسی دولت یازدهم ادامه داد: در زمان مذاکره هیچ کس این امکان را نداشته و در آینده هم نخواهد داشت که با نمایندگان شما جز با زبان احترام و تکریم صبحت کند. هیچ کس این امکان را نداشته و نخواهد داشت که به ما موضوعی را تحمیل کند. در همه بحث‌ها حتی در حوزه های دشوار مواضعمان را با صراحت بیان کردیم و احساس شد که مجموعا تلاش می‌شود با دید انتخاب‌های متفاوت و نه با یک دید جزمی و تأکید بر فقط یک راه با موضوع برخورد شود.

وزیر خارجه خاطرنشان کرد: البته ما هنوز در ابتدای راه هستیم و فعلا مشغول بحث درباره چارچوب مذاکرات هستیم و نیاز است که به جزئیات بپردازیم و جزییات در برخی موارد بسیار فنی خواهد بود و موضوعات ریز حقوقی مطرح خواهد بود و حتما راه پر فراز و نشیبی را در پیش داریم. بیش از هر چیز به یکدلی، همراهی و حمایت همه اقشار مردم و نخبگان جامعه نیازمندیم و حتی از آن بیشتر به دعای خیر.

ظریف افزود: چارچوب ما براساس توافق ژنو است و این نکته را نیز توافق کردند که تنها موضوعات مربوط به برنامه هسته‌ای ایران در این گفت وگوها قابل مذاکره است. اگر الان قرار بود راجع به همه جزییات به توافق برسیم مذاکره تمام می شد. حتما نیاز است راجع به جزییات بیشتر بحث کنیم.

وی درباره مواردی که درباره آن تفاهم وجود ندارد نیز گفت: ما راجع به هیچ چیز جز برنامه صلح آمیز هسته ای ایران و ایجاد اطمینان از اینکه این برنامه همواره صلح آمیز خواهد ماند بحث دیگری نداریم و بحث ما هم بر این متمرکز است و تمام اسنادی که مورد توجه ما در این مذاکرات است صرفا روی برنامه هسته ای متمرکز است و موضوع دیگری را در برنمی گیرد. مسائل دفاعی ما خارج از این مذاکرات است و توانمندی های علمی نیز خارج از این مذاکرات است.

ظریف اضافه کرد: از نظر ما این صریح است از نظر سایر مذاکره کنندگان ممکن است دیدگاه هایی باشد ولی همه قبول دارند که موضوع مذاکره توانمندی دفاعی ایران نیست. این موضع مشترک است ولی ممکن است در تعاریف اختلافاتی نیز وجود داشته باشد اما ما موضع خود را به صراحت گفته‌ایم.

رئیس دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: موضوع مذاکرات منحصر به توانمندی های هسته ای ایران است و این توانمندی ها باید همیشه صلح آمیز باقی بماند.

*هیچ سایتی را تعطیل نمی کنیم

وی در پاسخ به این سوال که گفته می شود باید برخی از سایت های ما تعطیل شود؟ تاکید کرد: در این جلسه چنین بحثی مطرح نشده ولی ما رسما اعلام کردیم که برنامه ما ادامه خواهد داشت و ما هیچ سایتی را تعطیل نمی‌کنیم و رسما اعلام کردیم که هیچ کس نباید برای مردم ایران نسخه بپیچد یا راه حل تعیین کند.

ظریف با بیان اینکه ما هیچ چیزی برای پنهان کردن نداریم، خاطرنشان کرد: برنامه ما کاملا صلح آمیز است. اما نحوه اطمینان از صلح‌آمیز بودن برنامه ما از طریق بستن سایت‌ها میسر نیست. زمانی دنیا می تواند نسبت به این برنامه مطمئن باشد که باید به صورت علنی، شفاف و براساس نظارت های مقررات بین‌المللی صلح‌آمیز بودن آن مشخص شود.

وی تصریح کرد: تعطیلی هیچ چیز در کار نیست.

*توافق کردیم در میان راه طرفین همدیگر را متعجب نکنند و حرف های جدید نزنند

ظریف در پاسخ به این سوال که آیا بحث چارچوب مذاکرات تمام شده است و یا اینکه در آینده موضوعاتی را مطرح کنند و اینکه آیا مکتوب خواهد شد؟ تصریح کرد: فعلا چیزی مکتوب نشده چه به صورت Paper چه به صورت Nonpaper. نه مطلب مکتوب غیررسمی داریم نه مطلب مکتوب رسمی. اما موضوعات را طرفین در جلسه دو روز گذشته مطرح کردند و توافق کردیم که در میان راه طرفین همدیگر را متعجب نکنند و حرف‌های جدیدی نزنند.

وی همچنین گفت: اقداماتی که طی دو ماه گذشته از سوی آمریکا مشاهده کردیم کمکی به اعتماد نکرده و چه بسا اعتماد را بیشتر خدشه دار کرده است. این موضوع را در همه سطوح برخورد و تعامل بر این نکته تأکید می کنیم و در این زمینه هم تأکید کردیم. امیدواریم رسیدن به یک راه حل بیش از کسب و جلب حمایت برخی از گروه های فشار مورد نظر طرف های نظر ما باشد.

وزیر خارجه در پاسخ به این سوال که آیا درباره کاهش سانتریفیوژها و سوخت 5 درصد در این مذاکرات بحثی شد؟ گفت: اگر راجع به همه اینها تصمیم گیری شده بود جلسات تمام شده بود. فقط راجع به موضوعات بحث شد و راجع به مواردی که گفتید هنوز وارد بحث هم نشدیم. روش های مختلفی وجود دارد که از صلح آمیز بودن برنامه غنی سازی ایران اطیمنان حاصل شود.فقط یک روش وجود ندارد و ما قرار است همه این روش ها را بررسی کنیم و قرار است این کار از جلسه آینده در سطح کارشناسی صورت گیرد. از جلسه آینده قرار شد روی بحث تحریم ها و هسته ای تمرکز کنیم. ضمن اینکه براساس برنامه اقدام مشترک بحث دیگری داریم که بحث همکاری های هسته ای است.

*برگزاری جلسه تکنیکی در خصوص همکاری های هسته ای

وی اضافه کرد: ما از این جلسه در حوزه همکاری های هسته ای یک جلسه تکنیکی داشتیم و در جلسه بعدی فنی راجع به این موضوع و بحث های هسته ای مثل غنی سازی صحبت خواهیم کرد و سپس در جلسه رسمی که خواهیم داشت هم درباره تحریم ها و هم موضوع هسته ای صحبت می کنیم و کم کم موضوعات را همزمان به پیش می بریم که تا انشاءالله ببینم زمینه های رسیدن به یک تفاهم کامل فراهم می شود یا خیر.

وزیر خارجه ادامه داد: همه موضوعات مربوط به برنامه هسته‌ای را همزمان بررسی می‌کنیم وقتی به مرحله نهایی برسیم این موضوعات حتما زمانبندی خواهد داشت ولی در قالب یک مجموعه.

*تحریم ها ناکارآمد و غیرقانونی است

رئیس دستگاه دیپلماسی در خصوص اقدام آمریکایی ها در افزودن نام افراد و شرکت ها به لیست تحریم ها علیه کشورمان، گفت: درباره یک رشته موضوعاتی در برنامه اقدام مشترک تفاهم کردیم و روی یکسری موضوعات تفاهم نکردیم.

ظریف تاکید کرد: معتقدیم اقداماتی که توسط آمریکا صورت گرفته فضای مذاکرات را تحت تاثیر منفی قرار داده و به بی اعتمادی دامن زده است. برنامه هسته ای ما هم ادامه دارد و موضوعاتی در برنامه اقدام مشترک است که به آن اشاره شده است و موضوعاتی در این برنامه است که در مرحله اول مورد توجه قرار نگرفته و توافقی درباره آن صورت نگرفته است.

رئیس دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: آمریکا باید این واقعیت را بپذیرد که این تحریم‌ها هم ناکارآمد است و هم غیرقانونی و هیچ تاثیری بر اراده مردم ایران نداشته است، ولی برخی موضوعاتی است که در بحث هسته ای ژنو به آن نپرداخته ایم و موضوع مرحله اول نبوده ضمن اینکه اقدامات خلاف جهت اطمینان است.

*برنامه دفاعی ما موضوع هیچ مذاکره ای نیست/ دنبال سلاح نیستیم که دنبال کلاهک باشیم

وی در خصوص بحث طرح مسائل دفاعی ایران در مذاکرات، گفت: آنچه مهم است این است که برنامه دفاعی ما موضوع هیچ گونه مذاکره‌ای نیست. ما از این بحث قرار است به این نتیجه برسیم که ایران به دنبال سلاح هسته‌ای نیست. ما که به این نتیجه رسیدم، فتوای مقام معظم رهبری را داریم و سلاح هسته ای را در جهت منافع استراتژیک خود نمی دانیم و آن را مخل امنیت خود می دانیم.

ظریف تصریح کرد: موضوع سالبه به انتفاء موضوع است ما دنبال سلاح هسته ای نیستیم که به دنبال کلاهک هسته ای باشیم.

رئیس دستگاه دیپلماسی در خصوص تشکیل کارگروه ها بین ایران و 1+5 عنوان کرد: جلسات فنی شکلی از کارگروه هاست ولی برای اینکه بتوانیم همزمان چندین کارگروه را تشکیل دهیم قرار شد اجازه دهیم تا جلسه آینده ببینم بحث به چه شکل پیش می رود.

ظریف در پاسخ به این سوال که آیا شاهد اراده طرف مقابل بودید؟ گفت: باید اراده را در عمل ببینم پشت میز مذاکره همه با نمایندگان جمهوری اسلامی ایران با عزت و احترام صبحت می کنند ندیدم پشت میز مذاکره نه درسطح بنده ونه دوستان کسی به شکلی حتی با تحکم صحبت کند. فضای مذاکرات فضایی است که احترام متقابل درباره نمایندگان ایران به چشم می خورد.

متاسفانه در بیرون فضای مذاکرات این وضعیت را مشاهده نمی کنیم. باید آنچه که در فضای مذاکره می بینیم در فضای بیرونی منعکس شود که بتوانیم این کار را بهتر به پیش ببریم.

*تصمیم گیری درباره پروتکل الحاقی بر عهده مجلس

وی در پاسخ به سوال دیگری گفت: تأکید کردیم مجلس باید درباره پروتکل الحاقی تصمیم بگیرد ولی می تواند موضوع مذاکره باشد.در برنامه اقدام مشترک به موضوع پروتکل الحاقی اشاره شده ولی تصریح شده تصمیم گیری در اختیار مجلس است.

*معتقد به اشاعه کذب نیستم

ظریف با اشاره به اظهاراتی که در داخل و خارج بیان می شود، گفت: دلیل نمی شود هر حرفی که مربوط و نامربوط کسی در خارج بیان کرد ما مجبور شویم فورا به آن واکنش نشان دهیم.

رئیس دستگاه دیپلماسی اضافه کرد: اینها روش های مختلفی است که همیشه وجود داشته و گروه های مختلف برای تاثیرگذاری بر روند سیاست سازی حرف هایی می زنند و بسیاری از این حرف ها نامربوط است. دوستان ما که این حرف های نامربوط را با آب و تاب فراوان منتشر می کنند در واقع به آن حرف های نامربوط موقعیت می دهند.

وی گفت: برخی وقت ها ما این حرف های نامربوط را هیچ جا نمی بینیم جز در رسانه های داخلی. برخی وقت ها در یک سایت غیرمعروف که باید با هزار تا ذره بین پیدا کنی یک آدم نامربوطی یک حرف نامربوطی زده که ماشاءالله آنچنان در سایت های داخلی انعکاس پیدا می کند و بعد هم می خواهند ما به این حرف ها جواب دهیم. این حرف ها قابلیت طرح ندارد چه برسد به جواب دادن.

رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه من معتقد به اشاعه کذب و حرف مفت نیستم، خاطرنشان کرد: من را سر شوق نیاورید که مواردی که بیان شده چیست. مواردی که وجود خارجی ندارد مطرح می کنند ترجمه غلط مطرح می کنند و برخی نیز یک آدم غیر معروف یک حرف بی معنی زده تیتر اول می شود.

وی گفت: در آمریکا روش این است که زمانی می خواهد سیاست سازی شود همه کنشگران غیردولتی که خیلی از آنها از منابع صهیونیستی تغذیه می شوند دیدگاه های خود را منتشر می کنند که 99.9 درصد این دیدگاه ها را کسی در داخل آمریکا نمی بیند ولی ما یک حوزه وبگردی درست کردیم که هر چه بدتر از آن نیست را پیدا می کنیم و با تیتر بزرگ می زنیم. این کار به برخی حرف های نامربوط فضای ارائه می دهد.

وزیر خارجه اضافه کرد: یک بار در قم بودم که دوستان از من پرسیدند نظر شما درباره حضور نمایندگان رژیم صهیونیستی در مذاکرات چیست که من صریح اعلام کردم نمایندگان این رژیم هیچ جایی در مذاکرات ندارند. بعد که دنبال اصل خبر گشتم دیدم هیچ جایی به زبان انگلیسی چنین چیزی نیست یکی از سایت های ما به نقل از یک سایت نامربوط عبری این حرف را عنوان کرده و اظهارات من روی سایت های انگلیسی رفت.

ظریف خاطرنشان کرد: از خبرگزاری ها و دوستان تقاضا دارم. این حرف ها در دنیا جایگاهی ندارد اینقدر به آن بها ندهید و مطرح نکنید.

رئیس دستگاه دیپلماسی عنوان کرد: هر لاطائلاتی که هر کس در آمریکا مطرح کرد دلیلی ندارد که ما در داخل مجبور شویم جواب دهیم.

وی گفت: روش هایی که برای رسیدن به اینکه برنامه ایران غیر نظامی باقی خواهد ماند وجود دارد، یک روش نیست که فلان سایت در آمریکا نوشته است. روش های مختلف هست آنها هم یک روش در این جلسات مطرح نکردند. روش هایی که مطرح می شود روشهایی نیست که شما در سایت ها می خوانید.

ظریف ادامه داد: یک گروه صهیونیستی برای تاثیرگذاری بر مذاکرات حرف هایی می زنند ما آن را تکرار نکنیم.

خبرنگاری از ظریف پرسید که در مذاکرات چقدر پیشرفت حاصل شد؟ که وی گفت: پیشرفت ما در حدی بود که برای جلسه اول توقع داشتیم. در جلسه اول توقع داشتیم که راجع به موضوعاتی که قرار است راجع به آن صحبت کنیم بحث شروع شود و همین کار را کردیم و انشاءالله راجع به روش های رسیدن به توافق هم تفاهماتی صورت گرفته است. کار پیش می رود، کار دشواری است و اگر خدا بخواهد به نتیجه خواهیم رسید.

*نشست فنی به ریاست بعیدی نژاد

وی در پاسخ به سوال خبرنگار فارس مبنی بر اینکه آیا نشست فنی که قرار است قبل از دور بعدی مذاکرات وین برگزار شود بعیدی نژاد ریاست هیات ایرانی را برعهده دارد و کارشناسان سازمان انرژی اتمی نیز حضور دارند؟ گفت: بله، کارشناسان سازمان انرژی اتمی در همه نشست های فنی هستند. حسب مورد که بحث های ما غیر از موضوع هسته ای به مسائل تحریم، بانکی بکشد کارشناسان دیگر از دستگاه های دیگر نیز حضور می یابند.

*اشتون مسافر تهران

ظریف در پاسخ به پرسش دیگر خبرنگار فارس در خصوص سفر کاترین اشتون به تهران عنوان کرد: قرار است ایشان به تهران سفر کند ولی در نشست وین چون ایشان از طرف 1+5 صحبت می کرد آن سفر که در قالب مسئولیت ایشان به عنوان مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپاست اشاره نکردند ولی در آینده نزدیک میزبان ایشان قبل از نشست بعدی وین و قبل از نوروز خواهیم بود.