جیگر، محبوب ایرانیان است و بس! + تصاویر

انگار سق ذائقه ایرانی ، با این حیوان محبوب برداشته شده است که قابلیت این مسئله، وجود دارد که در کمترین زمان ممکن ، از یک موجود دوست داشتنی تنها مشتی استخوان برجای بماند و صد البته انواع غذاهای ایرانی که میتوان با جزء به جزء اعضای این حیوان چه به مدد چاشنی و چه بی چاشنی تهیه کرد.

حالا خوش خوراکترین قسمت خوردنی این جناب هم ، جگر مبارک است و یک ایرانی پاک نهاد را به ما نشان دهید که از تصور به نیش کشیدن شیش سیخ جگر ، سیخی شیش هزار معروف ، خوش خوشانش نشود و دلش نخواهد؟؟!! 

جگرهای خوش طعم و خوش عطر سیاه بیشه در جاده چالوس ، که نوستالوژی سفر شمال میلیونها هم وطن است و تمیز بودن وکثیف بودن این محصول چه در آن مکان ، چه در هر کجای دیگر ، معمولأ در درجه آخر توجه قرار می گیرد و جگر سیاه هایی که در هزاران دکه های جگر فروشی سطح شهر به مردم عرضه میشود و مورد استقبال فراوان قرار میگیرد .

جگرکی های شهر کرج ، به محض تاریک شدن هوا ، بساطشان را به راه میاندازند و نوسان دلار ؟ بنزین ؟ گرانی ؟ تحریم؟ هم تأثیر مستقیم روی این محصول دلپسند دارد ولی به صورت جالب توجه ، بدین ترتیب که به جای گران وارزان شدن هر سیخ سایز آن کوچک یا بزرگ میشود ، ارائه نان خوش قواره و سبزی ریحان هم بستگی به کرم فروشنده دارد.

نقل می کنند روزی ناصرالدین شاه از خیابانی رد می شده که بوی غذای یک دکان او را مدهوش می کند! اما چون برای شأن ملوکانه او بد بوده با آن هم خدم و حشم در آن دکان غذا بخورد حسرت خوردن آن غذا به دلش می ماند و دل سوخته به کاخ بازمی گردد.

غذایی که بویش ذائقه شاهانه را نوازش داده بود جگر گوسفند طبخ شده بود که اکنون نیز با عنوان حسرت الملوک یا جغور بغور معروف است در جای جای کشور به اشکال مختلف تهیه می شود.

کباب کوبیده وجوجه زعفرانی ، خوئک ، خوش گوشت ، چنجه و بال کبابی هم معمولأ در بند و بساط فروشندگان این صنف یا به اصطلاح جگرکی ها یافت میشود ولی هیچکدام محبوبیت جگر سیاه را ندارد و هر کسی با هرسلیقه ای اغلب راضی از پای سیخ های خالی بلند می شود.

قدیم ها که پای ایرانی جماعت به فست فودها باز نشده بود و یاد نگرفته بودیم معده هایمان را با انواع پیتزاها و برگرها پر کنیم ، شهر پر از جگرکی و کله پزی بود.

اصلأ مفهوم غذای بیرون مساوی بود با چلوکبابی ها ، جگرکی و طباخی ها که امعاء و احشاء گوسفند و گاو و گوساله را به خورد مردم می دادند.

انگار واقعا فست فودها به طور کامل جلوی سرازیر شدن غذاهای سنتی و ایرانی از جمله دل و جگر را به شکم ما گرفته اند و خیلیها هم معتقدند از لحاظ سلامت ، مواد غذایی و بهداشتی آنچه در قدیم مردم بیرون از خانه می خوردند ، از چیزی که این روزها ما می خوریم سالم تر و مفیدتر بوده.

خلاصه اینکه امروز مراجعه به جایی مثل جگرکی یا کلأ از زندگی ها حذف شده یا بیشتر جنبه تنوعی پیدا کرده، در نتیجه روز به روز جگرکی ها تعطیل می شوند یا به ساندویچی تغییر کاربری می دهند چون همیشه چوب قانون تعزیرات حکومتی و امور بهداشتی و درمانی برسر فروشندگان دکه دار برقرار است.

طبق قوانین تعزیرات بهداشتی ، کلیه تهیه کنندگان مواد غذایی نظیر آشپزان، نانوایان و مشاغل مشابه و نیز کارگران کارگاهها و کارخانجات تولید مواد غذایی و بهداشتی که با این مواد ارتباط مستقیم دارند ملزم به پوشیدن لباس سفید، کلاه و اشخاصی مانند شاغلین و فروشندگان اغذیه و ساندویچ، آبمیوه، بستنی، شیرینیجات، کله و پاچه، جگرکی و مشابه آنها علاوه بر روپوش و کلاه ملزم به استفاده از دستکش در حین کار هستند که فروشندگان جگرکی ها هیچکدام از این موارد را انجام نمیدهند و اغلب مشتریان هم دقت چندانی به این مسئله ندارند و در مقابل، افرادی هم هستند که موشکافانه ظاهر جگر، محل عرضه، نوع طبخ و بهداشت ظروف را بررسی کرده و کمتر این غذا راخارج از خانه تهیه می کنند.

سوای حال وهوای دلپذیر میل کردن چند سیخ جگر و دل و خوش گوشت در هرنوع هوایی که البته سرد و بارانیش یه چیز دیگر است ، این خواص جگر سفید ، دل و جگر سیاه است که ایرانی ها را به این سمت میکشاند و در کل ایرانی جماعت خوش خوراک است و به خاطر همین تغذیه فاخر است که وی را به قدرت بازو وسلامت و زیبایی چهره در جهان میشناسند.

جگرکی تنها مختص ایران نیست ولی همینطوری که مشاهده میکنید جگرکی چینی ها و کره ایها کجا وجگرکی های ما کجا...

در خریدن جگر سالم وتازه باید دقت زیادی شود چرا که جگر در بدن انسان و حیوان نقش فداکارانه ای دارد و هر مواد غذایی که وارد بدن می شود اگر مواد سمی داشته باشد، ابتدا جگر آن را جذب می کند تا سموم به سایر ارگان های بدن آسیب نزند ، از این جهت است که خیلی مساعد عفونی شدن و بیمار کننده بودن هم است.

تشخیص دادن یک جگر سالم کار راحتی نیست به قول خود جگرکی ها «باید این کاره باشی تا فهمی!» اما اولین راهی که با آن جگر تازه را تشخیص می دهند، رنگ آن است. البته فهمیدن این تغییر رنگ فقط کار کسی است که هر روز با جگر سر و کار دارد.

راه دوم این است که داخل جگر را با چاقو می شکافند تا ببینند داخل آن اصطلاحا رگ و ریشه نداشته باشد یا غده ای در آن نباشد. البته در کشتارگاه که گوسفند کشتار تهران از آنجا تامین می شود دامپزشک ها هر لحظه حضور دارند و جگرها را قبل از توزیع آزمایش می کنند تا سالم باشد.

اگر قصد خرید جگر داشتید مواظب باشید جگر شل و وارفته به شما ندهند. بعضی از جگرکی ها روی جگرهای مانده خون می پاشند تا تازه به نظر برسد. خودجگرکی ها وقتی جگر روزانه خود را می خرند اصطلاح جالبی دارند می گویند «جگر زلیخا به ما بده» این یعنی جگرش خوب باشه!

انگار جگرکی ها هم از افعال معکوس استفاده می کنند. اگر خواستید از قصابی ها جگر بخرید برای اینکه فکر کنند شما حرفه ای هستید و جگر مانده به شما ندهند این اصطلاح را به کار ببرید شاید گول خوردند!

جگر و چه جوری کباب کنیم که شکم رو خوش بیاد؟

پختن جگر روی آتش به مراتب از پختن آن روی زغال زاحت تر است چون به قول جگرکی ها زغال تیز است و ممکن است جگر سریع بسوزد. در کل پختن جگر کار سختی نیست فقط روی آتش بگذارید و کباب کنید. جگرکی ها چند تکنیک دارند که در کباب کردن به شما می کند مثلا اگر سیخ ها روی آتش به هم چسبید با سیخ هات چند ضربه آرام به منقل می زنند تا از هم جدا شوند و کنار جگر خام نماند. یا یک روش دیگر برای چرب و خوش طعم تر شدن جگر، در کنارش چند سیخ خوش گوشت می پزند و وقتی جگر آماده شد با سیخ های خوش گوشت چند ضربه آرام روی جگر می زنند تا چرب بشود.

در کنار جگر کبابی ریحون و فلفل سبز و جعفری می گذارند و لیمو هم که از نظر غذایی اصلا مکمل دل و جگر محسوب می شود، برخی هم روغن زیتونرا کنار جگر ترجیح می دهند. گرگانی ها و کرمانشاهی ها عادت به مخلوط خوردن دارند، یعنی وقتی به جگرکی می روند و می گویند چند سیخ مخلوط بزن! جگرکی می فهمد که مشتری اش یا کُرد است یا گرگانی و باید به هر سیخ یکی در میان جگر و خوش گوشت بزند. انگار چربی خوش گوشت، جگر را هم خوش طعم تر می کند.

خارجی ها هم جگر می خورند؟

این فقط ما نیستیم که از قدیم در ایران بساط جگر و دل قلوه و منتقل به پا می کردیم و اصطلاحا جگرخور بودیم. جالب است بدانید در خیلی از کشورهای اروپایی دل و جگر طرفداران زیادی دارد، به طور مثال در کشوری مثل اسکاتلند دسر دل و جگر گوشفند یکی از غذاهای محبوب است! این موضوع وقتی رسانه ای شد و به گوش ما رسید که مقامات بهداشتی این کشور برای حل مشکل چاقی مردمشان دست به کار شدند و فهرست بلندبالایی از غذاهای ممنوعه برای آدم های چاق تهیه کردند که درصدر این فهرست دل و جگر گوسفند به چشم می خورد.

آنها از خانواده ها و مدارس درخواست کردند غذاهای داخل این لیست را حداکثر یک بار در هفته در اختیار کودکان و نوجوانان اسکاتلندی قرار دهند. این تصمیم باعث اختلاف نظر در اسکاتلند میان کارشناسان شد چون عده زیادی معتقد بودندآن چیزی که دلیل اصلی چاقی در این کشور است فست فودها هستند نه دل و جگر!

رکورد جگرخوری چند سیخه؟

جگر سیاه منبع غنی ویتامین A است و به اندازه گوشت پروتئین دارد، ولی چربی آن از گوشت بیشتر است. آهن و ویتامین B12 زیادی دارد و در نتیجه برای مبتلایان به کم خونی بسیار مفید است، جگر سیاه به دلیل روی زیاد برای کودکان در سن رشد و زمان قد کشیدن خیلی مناسب است و علاوه بر آن حاوی ویتامین A بسیار بالایی است که در افراد بالغ هم برای چشم و پوست مفید است. جگر سفید یا همان شش (ریه) ارزش غذایی خاصی ندارد و همانند گوشت به عنوان یک منبع پروتئینی بری رشد بدن و عضلات مفید است.

طبیعی است با این همه خاصیت خیلی ها تشویق به خوردن جگر شوند. خانم میانسالی می گفت برای چند ماه به توصیه پزشکش هفته ای دو مرتبه جگر خورده و مشکل کم خونی اش به طور کامل برطرف شده است اما از طرفی زیاد خوردن جگر خیلی دل و جرات می خواهد. 

جگر اصطلاحا سنگین است و کسی که زیاد جگر می خورد باید خیلی معده فولادینی داشته باشد تا آن را هضم کند. بالاترین رکورد جگرخوری که ما پیدا کردیم 70 سیخ در یک وعده بود. پاتوق رحیم آقا همه جگرکی های شهر هستند، او جگرهایش را 15-10 سیخی سفارش می دهد و در نهایت که سیخ ها را می شمارد نزدیک 70 سیخ جگر خورده است. با این حال او می گوید نسبت به قدیم که جگرکی معروفی در دروازه غار پاتوقش بوده خیلی کمتر جگر می خورد!

حسرت الملوک؛ به همین راحتی به همین خوشمزگی

با جگر در نواحی مختلف ایران چند نوع غذا تهیه می شود که معروفترین آن جغور بغور است. جغور بغور را «حسرت الملوک» هم می نامند. نقل می کنند روزی ناصرالدین شاه از خیابانی رد می شده که بوی غذای یک دکان او را مدهوش می کند! اما چون برای شأن ملوکانه او بد بوده با آن هم خدم و حشم در آن دکان غذا بخورد حسرت خوردن آن غذا به دلش می ماند و دل سوخته به کاخ بازمی گردد. 

در برخی شهرهای ایران مثل اردبیل هم نوعی خوراک با جگر می پزند که نوعی املت بدون تخم مرغ است. به این صورت که جگر و پیاز را ابتدا تفت می دهند و بعد هم گوجه را به آن اضافه می کنند. به همین راحتی به همین خوشمزگی.

در ارزش غذایی این محصولات شکی نیست ولی باید دقت شود تا بدور از آلودگی ها و بیماری هایی که ممکن است از طریق این فرآورده ها منتقل شود، اقدام به مصرف آن شود.

اما پرسش اینجاست ارزش تغذیه ای دل و جگر و قلوه گاو یا گوسفند چه میزان است؟ آیا این قبیل فرآورده ها می توانند بیماریزا باشند؟ آیا حرارت ناشی از طبخ می تواند آلودگی های محیطی یا انگل های احتمالی این فرآورده را نابود سازد؟

از دیدگاه طب سنتی ایران جگر سیاه یا کبد ، غذائی است بسیار نیکو، به خصوص جگر بره و بزغاله و از آن بهتر جگر خروس و مرغ است که در روغن سرخ کنند ولی چون سنگین و هضمش مشکل و دفع آن دیر انجام می گردد نباید در خوردن آن از اعتدال تجاوز نمود و نبایدغذا را منحصر به آن قرار داد.

ارزش تغذیه ای جگر سیاه به دلیل داشتن ویتامینهای ب1 ، ب2 ،ب6 ،ب12 ،آ ، ب ، وبه خصوص ب این عضو سرشار از اسیدفولیک ها ، آهن و روی است.

پروتئین جگر سیاه در رده پروتئین گوشت قرمزاست ولی آهن آن ۲ تا ۳ برابر آهن گوشت گاو بوده و سرشار از چربی است. مقدار کلسترول آن تقریبا ۲ برابر گوشت قرمز کم چرب است و اگر در یک روز ۱۰۰ گرم آن مصرف شود، تقریبا ۵ / ۱ برابر بیشتر از حد مجاز، کلسترول وارد بدن شده است. یک سیخ جگر حدود ۸۰ کالری انرژی داشته و در هر ۱۰۰ گرم آن ۱۸۵ کالری و در همین میزان جگر سرخ شده ۳۳۰ کالری انرژی به همراه مقدار بیشتر کلسترول نهفته است.

این عضو حیوان را به دو صورت می توان مصرف کرد: یا با روغن و مری بپزند و یا آنکه پس از اضافه نمودن مقداری نمک و دارچین بر روی سنگ ریزه داغ کباب کنند. اگر این غذا را با سرکه و زیره آماده کنند برای اشخاص گرم مزاج نیز خوردن آن جایز است، به شرط آنکه خوب کباب شده باشد و اگر این غذا را زیاد بخورند و با به خوردن آن مداومت کنند احتمال خطر و زیان کمی دارد چه خونی که از آن حاصل می شود خون سالمی است.

عقیلی خراسانی در کتاب مخزن الادویه آورده است که : کبد دارای طبیعت گرم و تر است جرم آن غلیظ و دیر هضم است و خون متولد از آن به کندی در مجاری حرکت کرده و سریع متعفن می شود مگر آنکه با نمک و سرکه و آبکامه و دارچینی و کرویا و گشنیز خشک که بر آتش نیکو بریان نموده باشند مصرف شود ومصلح آن در گرم مزاجان سرکه و گشینز و در سردمزاجان ادویه حاره مذکوره و جوارشات مناسبه.

البته از آنجا که کبد در موجودات مرکز پاکسازی و سم زدایی بدن است، در تهیه جگر سیاه (کبد) باید بسیار دقت کرد از این جهت که جگر سیاه انتخابی کاملا سالم و فاقد بیماری باشد.

جگر سفید یا شش، ریه هم غذایی است که هضم آن به کندی صورت می گیرد، ریه یا جگر سفید دام مسوول تنفس و تبادل اکسیژن و دی اکسیدکربن است. پروتئین و چربی آن کمتر از جگر سیاه و گوشت قرمز است، ولی کلسترول آن تقریبا برابر جگر سیاه و بیشتر از گوشت گاو کم چرب است.

آب پز آن، خوب نیست ولی کباب آن کم ضرر است و البته که شش بره و بزغاله از سایر انواع ریه بهتر است و برای بیماران تبدار خوردن آن جایز است و همچنین برای بیمارانی که از خوردن گوشت ممنوع می باشند و هوس خوردن گوشت دارنداجازه داده می شود که آن را به صورت کباب و از قسمت های اطراف و بی رگ و ریشه آن مصرف کنند.

این فرآورده در مقایسه با جگر سیاه از نظر ویتامین فقیرتر است.

قلب یا دل هم دارای مزاجی مطلقاً گرم ، خشک ، مقوی و دیر هضم است و از آنجا که مانند جگر چندان گوارا ولذت بخش نیست بهتراست که خورده نشود و اگر کسی خواست آن را تناول کند بهتر است با چربی و پیه آن و با روغن زیتون پخته شود یا به صورت کباب به ورقه های نازک بریده و در روغن و سرکه و یا روغن گردو سرخ شود.

ارزش تغذیه ای دل و قلوه به دلیل غنی بودن از ویتامینهای ب6 ،ب3 وب2 تقریبأ مشابه جگر سیاه است و این اندام در مقایسه با سایر اندام های دام پروتئین با کیفیت تری داشته وچربی وکلسترول آن کمتر است.

▪ جگر آبدار نخورید

جگر خام یا نیمه پخته (به اصطلاح آبدار) می تواند بسیاری از میکروب های بیماریزا را به بدن مصرف کننده انتقال دهد. انگل یا کرم زبانی شکل یکی از میکروب های مشترک بین دام و انسان است که بیشتر از طریق جگرهایی که حرارت لازم را نگرفته اند، وارد بدن و در ناحیه حلق انسان مستقر می شود.

زنان باردار، دختران جوان و بیماران مبتلا به کم خونی مزمن که برای افزایش آهن خون اغلب از جگرهای آبدار استفاده می کنند، بیشتر در خطر ابتلا به این انگل قرار دارند. در موارد نادر این انگل می تواند به چشم مهاجرت و موجب اختلالات بینایی شود.

مراقب آلودگی های ثانویه باشید

هر گونه تغییر در رنگ، بو، مزه و لزج شدن و تغییر قوام در بافت احشای خام دام، نشان دهنده فساد آنهاست. حرارت کافی می تواند تا حدودی آلودگی های میکروبی این قبیل فرآورده ها را کاهش دهد.

اما سموم شیمیایی، داروهای هورمونی و پسماند آفت کش ها، کودهای شمیایی و فلزات سنگین احتمالی در علوفه که به احشای دام منتقل شده از طریق حرارت نابود نخواهد شد. پس از طبخ یا کبابی شدن این فرآورده آلودگی های ثانویه ای چون ظروف و سیخ های آلوده، عدم بهداشت فرد ارائه دهنده، دست های آلوده فرد مصرف کننده، حشرات موذی و... از جمله مواردی هستند که می توانند موجب انتقال میکروب های بیماریزا به مصرف کننده شوند.

توصیه ها

جگر سیاه محل تجمع و دفع مواد زاید، سموم شیمیایی، داروهای هورمونی و... است. به همین دلیل احتمال دارد پسماند برخی از این ترکیبات در بافت چرب جگر دام اندوخته و برای سلامت مصرف کننده مضر باشد. قلوه نیز از این موضوع مستثنی نیست. بنابراین بهتر است از احشای دام های جوان تر که احتمال تجمع سموم در آن کمتر است، استفاده شود.

به دلیل آن که ویتامین A جگر بیش از حد نیازبدن است، مصرف مکرر آن می تواند با انباشت ویتامین A در کبد مصرف کننده موجب آسیب دیدگی وکاهش عملکرد این عضو شود. خوب است بدانید تجمع ویتامین A جگر در بدن زنان بارداری که مرتبا برای رشد جنین خود از این محصول استفاده می کنند، می تواند خطر نقایص مادرزادی را افزایش دهد و مصرف کننده را دچار نوعی مسمومیت سازد.

افزایش آهن جگر در مردان می تواند زمینه افزایش هموسیستئین را در بدن فراهم کرده و منجر به بروز بیماری های قلبی ـ عروقی شود. از سوی دیگر، آهن می تواند با تجمع در بافت کبد و کلیه موجب ناکارایی این ۲ عضو شود.

احشای دام سرشار از اسیداوریک و باز آلی پورین هستند که می توانند زمینه ابتلا به نقرس و اسید اوریک بالا را فراهم کنند.

دل، جگر و قلوه به دلیل چربی های اشباع و کلسترول بسیار بالا می توانند منجر به پرفشاری خون، افزایش کلسترول و نارسایی کلیوی شوند و با ایجاد پاسخ های التهابی در بدن عوارض بیماری های مفصلی و آرتریت روماتویید را ناگوارتر سازند.


جگرخور حرفه ای کیه؟


سری به جگرکی های جنوب تهران می زنیم. حوالی میدان بهمن از قدیم پاتوق جگرکی ها بوده، مغازه ای کوچک که مشتریان روی میزهای تنگ کنار هم نشسته اند و با ولع تمام لقمه های جگر را وارد دهانشان می کنند. صدای جلز ولز جگر روی زغال و بوی جگر که در تمام پیاده روی جلوی مغازه پیچیده انگار اشتهای مشتریان را باز می کند. قیمت جگر در این جگرکی هم سیخی هزار تومان است.

یک نفر پشت میز نشسته و با دست های خونی تند تند جگرها را با چاقو تکه تکه می کند. همکارش پای منقل ایستاده و جگرها را به سیخ می کشد و روی آتش می گیرد. از کسی که جگرها را خرد می کند می پرسیم شما روزی چند کیلو جگر می خرید؟

می گوید: «کمِ کم 50-40 کیلو» در ذهنم حساب می کنم پس خیلی هم درآمد بدی ندارند. می پرسم جگر را برای شما شرکت توزیع می آورد یا خودتان می خرید؟ با بی حوصلگی جواب می دهد: «نه ما هر روز خودمان جگر تازه از کشتارگاه می خریم.» باز سماجت می کنم و می پرسم کار سختی دارید نه؟ می گوید: «خیلی کار سختی است آدم را از پا می اندازد. دائم باید یا دستت کار کند یا سرپا باشی مخصوصا اگه سرت شلوغ هم بشود.»

جگرخوری در قلهک

همه جگرکی های سطح شهر تهران همان مغازه های تنگی نیستند که مگس و پشه برای خودشان در آنها پرسه می زنند. یا باید روی صندلی های پلاستیکی کثیف بشینی یا باید جگر را سرپایی به دندان بکشی. جگرکی هایی هم هستند که شما می توانید روی صندلی های خیلی شیک بنشینید و از روی منو تعداد سیخ دل و قلوه خود را سفارش بدهید و در یک محیط مدرن منتظر کباب شدن جگرها روی کباب پز باشید. یکی از این جگرکی های نسل جدید حوالی قلهک قرار دارد که از حیث بزرگی جا و تمیزی چیزی کمتر از رستورن های معروف شهر ندارد.

اگر برای جگر خوردن به این جگرکی می آیید می توانید با نان داغی که در داخل تنور همین جا پخته می شود غذای تان را میل کنید. به جز جگر می توانید جوجه کباب و بال کباب هم سفارش دهید. اگر تک نفری به این رستوران می آیید 6-5 سیخ دل و جگر برای شما بیشتر از هفت هزار تومان آب نمی خورد. از لحاظ قیمت هم شما کمتر از فست فودها پول می دهید و به قول فروشنده این رستوران، مزیت دیگه دل و جگر خوردن اینه که شما همراه آن دوغ محلی می خورید و از شر نوشابه مضر راحت هستید!

جگرفروشی سرپایی

ساعت 12-11 شب اگر به میدان رسالت تهران بیایید می توانید سرپایی کنار خیابان جگر بخورید. هر شب وقتی همه دست فروش ها بساط خود را پهن می کنندف شخصی هم بساط سیخ و منقل دل و جگر به پا می کند و بوی جگر کباب شده اش شما را به خوردن یک غذای لذیذ دعوت می کند.

 او به طور متوسط 4-3 کیلو هر شب جگر می پزد و برای چند ساعت کار از درآمدش راضی است. البته همیشه چند نفری هم کنار او ایستاده اند که یکی سیخ ها را می چرخاند و دیگری بادبزن به دست دارد. به نظر می رسد آنها دوستانش باشند که از ایستادن کنار منقل او لذت می برند.

شیوه های دیگری هم برای فروش جگر وجود دارد مثلا جگر کباب کردن عقب ماشین! اگر شب ها به حوالی خیابان 45 متری گلشهر کرج سر بزنید ماشین هایی را می بینید که صندوق عقب خود را بالا زده اند و پشت ماشین جگر کباب می کنند و دست مشتری می دهند!

عده ای هم از جگر فروشی سفره خانه های فرحزاد هم به خوبی استفاده کرده اند. خیلی از سفره خانه ها در فرحزاد جلوی در ورودی برای کسانی که کنار قلیانشان هوس دل و جگر کرده اند منقل و زغال آماده گذاشته اند.

 به طور مثال سفره خانه خیام در فرحزاد هر سیخ دل و جگر را هزار و یک سیخ بال کبابی را چهار هزار تومان می فروشد. ناصرخان صاحب این سفره خانه می گوید روزانه 6-5 کیلو بیشتر دل و جگرفروش ندارند و بیشتر درآمد آنها از قلیان و چای است و جگر خیلی طرفدار ندارد.

خواک و خوش گوشت کدومه؟

خواک (یا خوئک) در دو قسمت از بدن گاو و گوسفند وجود دارد. یکی دور حنجره است که در هر گوسفند فقط یک سیخ می شود ودیگری هم خوئک سر جگر که آن هم در هر گوسفند یک سیخ بیشتر پیدا نمی شود، البته خوئک گاو و گوساله خیلی بیشتر از یک سیخ است.

خوش گوشت همان روده گوسفند است که آن هم فقط 15-10 درصدش قابل خوردن است و روده گاو و گوساله اصلا قابل خوردن نیست، به عبارتی خوش گوشت گاو و گوساله اصلا نداریم و از روده آنها در کاربردهای صنعتی مثل تولید نخ بخیه استفاده می شود. خوش گوشت دارای چربی زیادی است و بیشتر کسانی که چربی دوست دارند حاضرند خوش گوشت بخورند. جگرکی ها می گویند بیشتر مشتریان خانم خوش گوشت سفارش می دهند. خوش گوشت با اینکه سرشار از چربی است اما مقدار زیادی از پتاسیم را تامین می کند.

دل و قلوه هم همان قلب و کلیه است که از جهت مقدار پروتئین و چربی شبیه گوشت قرمز کم چربی هستند اما قلوه هم مثل جگر سیاه دارای کلسترول زیادی است و برای کسانی که کلسترول بالایی دارند اصلا مناسب نیست. دل چربی و کلسترول کمتری دارد و سرشار از ویتامین B12، آهن و پتاسیم است.