نوروز در مهدیشهر / از دختر ورمز تا افسانه عجوک و بجوک
گروه فرهنگی "تیتریک"؛ نوروز هزار ساله در راه است و آرام آرام حال وهوای گوشه گوشه ایران زیبا رنگ بهار به خود می گیرد و مردم نجیب وسرافراز ایران اسلامی در هر کوی و برزن با آیین و آداب و رسوم خاص خود به استقبال بهار می روند.
و نوروز برای ما ایرانیان نمادی سرشار از فرهنگی غنی با پشتوانه های عظیم فکری و عقیدتی است که موجب می شود دنیا ایرانیان را با پیشینه ای چندین هزار ساله و آداب و سننی تاریخی بشناسد .
و اما نوروز در دیار وخطه کویر نشینان قومس نیز جلوه های جذابی دارد و
در هرگوشه از این جزیزه ، قومیت ها این آئین باستانی را به شیوه خاص خود
برگزار کرده که دانستن و شناختن آن خالی از لطف نیست و می تواند استان
سمنان را به مقصدی برای گردشگران تبدیل کند.
مهدیشهر که محلی ها آن را به سنگسر می شناسند، در شمال غربی سمنان واقع
شده و از شهرهای مهم گردشگری در استان سمنان است و این شهر با قدمتی تاریخی
و جاذبه های توریستی طرفداران زیادی به خصوص در فصل تابستان دارد، بد نیست
در ادامه با بخشی از آداب ورسوم مردم این دیار و همچنین جاذبه های گردشگری
آن آشنا شوید.
نوروز خوانی
یدالله حاجعلیان مردم شناس و پژوهشگر فرهنگ سنگسری در گفتگو با خبرنگار
مرآت در رابطه با آداب و رسوم مردم مهدیشهر گفت: فرهنگ مهدیشهر و عشایر
ایل سنگسر همانند سایر نقاط ایران آداب و رسوم و ویژگی های خاص خود را
دارد.
حاجعلیان با اشاره به رسم نوروزخوانی در این خطه از دیارمان عنوان کرد: این آیین که در گذشته رواج داشته است، اکنون نیز برخی از فرهنگ دوستان مهدیشهری به احیای آن اقدام کرده و توسط برخی ها در مهدیشهر اجرا می شود.
وی در ادامه اذعان کرد: آیین نوروز خوانی از اول اونه مُ سنگسری برابر با ۱۰ اسفند ماه خورشیدی آغاز می شود و نوجوانان در گروهای ۱۰ الی ۱۵ نفری در کوچه پس کوچه های شهر گشته و به در خانه ها که می رسیدند ابتدا از صاحب خانه اجازه می گرفتند و سپس یک نفر اشعاری را به زبان سنگسری خوانده و دیگران او را همراهی می کردند.خانه تکانی
این مردم شناس خانه تکانی را شامل رفت و روب خانه، شستن فرش ها و قالی
ها، سفید کردن ظروف مسی و دیوارهایی که یک سال غبار گرفته و تیره شده اند،
دانست و بیان کرد: زمان های قدیم در مهدیشهر اعتقاد براین بود که در گوشه
وکنار خانه شیطان بند و یا عنکبوت لانه کرده و باید با رفت وروب آن را تمیز
کرد و اگر بدرستی این کار صورت نمی گرفت مرد خانواده از همسرش دلچرکین می
شد.
وی در رابطه با دیگر آیین سنتی ایل عشایر سنگسر عنوان کرد: مردم مهدیشهر نیز مانند سایر نقاط ایران مراسم چهارشنهبه سوری را انجام داده و در غروب آخرین سال اهل هر خانه یا محله چند تل آتش افروخته و با شادی از روی آن می‌پرند. در هنگاه پریدن از روی آتش چنین می‌گویند: سرخی تو از من/ زردی من از تو زردی من از تو/ سرخی تو از من
دختر ورمزی
این مردم شناس در رابطه با برخی آیین های سنتی در مهدیشهر در هنگام سال
نحویل و آغاز سال نو بیان کرد: براساس تقویم محلی اهالی سنگسر(مهدیشهر)
اولین روز از سال جدید و نیز اولین روز از ماه‌های دوازده گانه آن ورمز
نام دارد، و مرسوم است که در روز ورمز دختری به عنوان شگون انتخاب شده و
ظرفی از آب را به نیت روشنایی و خوش یمنی در صبح روز ورمز به خانه ای که
دعوت می شود برده و با سنگریزه های که داخل ظرف آب به تعداد نفرات و اعضای
خانواده ریخته برای سلامتی انها دعا کرده و آب را در اطراف خانه ریخته از
صاحبخانه هدیه‌ای دریافت می‌کند.
حاجعلیان با اعتقاد به رسم سنتی قدم گذاشتن در اغازین لحظات سال نو نیز افزود: تا زمانیکه دختر ورمزی وارد خانه نشود کسی نباید وارد خانه به قصد عید دینی شود و آب ریختن پشت درب خانه به معنای ورود دختر رورمزی است و پس از آن خویشاوندان دیگر می توانند وارد خانه شوند.
اسطوره عجوک و بجوک
حاجعلیان در رابطه با اسطوره ها افسانه های قدیمی مردم این دیار نیز
گفت: داستان ایام عجوک بجوک (روزهای عجیب و غریب) نگاه اسطوره‌ای به
تغییرات ناگهانی آب و هوا در ایام پایانی سال است. در تقویم سنگسری (تقویم
۳۶۰ روزه باستانی) از یکم تا بیست و هشتم اسفند شامل ایامی است که به ترتیب
هفت روز آهمن، هفت روز بهمن، هفت روز عجوک و هفت روز بجوک نامیده می شود.
ایامی که آب و هوا متغیر است و لحظه‌ای آفتاب و لحظه‌ای برف و بارانی است.
منبع: مرآت
انتهای پیام/
