دوشنبه ۱۰ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 2024 April 29
تیغ دو لبه محصولات تراریخته بر گردن محیط زیست
علی‌رغم مخالفت برخی از کشورها با مصرف محصولات تراریخته، رئیس سازمان محیط زیست کشورمان بر استفاده از این محصولات تأکید دارد.
گروه سبک زندگی "تیتریک"؛ عیسی کلانتری وزیر سابق جهاد کشاورزی بود که در سال ۱۳۹۶ به عنوان رئیس سازمان حفاظت محیط زیست منصوب شد، همچنین وی از سال ۹۲ دبیر ستاد و مجری طرح احیای دریاچه ارومیه بود.
از ابتدای ریاست عیسی کلانتری تغییرات و تحولات بسیاری در سازمان حفاظت محیط زیست صورت گرفت که مخالفان بسیاری در زمینه‌های مختلف علیه وی به پا خاستند و مدعی بودند که وی نابودگر محیط زیست و تنوع زیستی است.
کلانتری از ابتدای ریاستش مسائل فراوانی از جمله ورود محصولات تراریخته به کشور را در برنامه خود قرارداد که در گذشته این موضوع خط قرمز سازمان محیط زیست بود.
عقیده کلانتری درباره محصولات تراریخته این بود که هیچ تحقیقی تاکنون نشان نداده که محصولات تراریخته بر روی انسان اثر منفی گذاشته باشد که مخالفان بسیاری هم در زمینه محیط زیستی و ژنتیکی داشت.
باید توجه داشت که این فناوری نیز مانند بسیاری از فناوری‌های امروزی می‌تواند مانند تیغ دو لبه عمل کند.
در حال حاضر ۲۱۰ میلیون هکتار از اراضی دنیا زیر کشت و تولید این نوع محصولات قرار دارد. به عقیده کلانتری با توجه به شرایط کم آبی در کشور ما یکی از بهترین گزینه‌ها برای افزایش تولید کشاورزی با استفاده از آب کمتر، تولید محصولات تراریخته است.
در سال ۸۴ بین وزارت جهاد کشاورزی و سازمان محیط زیست بر سر تولید برنج تراریخته اختلافاتی ایجاد شد، این برنج توسط مرکز تحقیقات برنج کشور وابسته به وزارت کشاورزی تولید شده بود.
بر اساس طرح تولید محصولات تراریخته محققان مرکز تحقیقات برنج در شهر رشت برنجی تولید کرده بودند که نیاز به سم‌پاشی نداشت و در مقابل آفت‌ها نیز مقاوم بود و محصول بیشتری می‌داد، اما در زمان دولت هشتم برخی سازمان‌ها مانند سازمان محیط زیست خواستار توقف تولید این برنج شدند و به این ترتیب تولید و تحقیقات درخصوص محصولات تراریخته در دولت‌های نهم و دهم متوقف شد.
چرا برخی با محصولات تراریخته مخالف هستند؟
محصولات تراریخته به تولیداتی گفته می‌شود که با استفاده از پیشرفته‌ترین روش‌های علمی زیر نظر محققان و دانشمندان متخصص با قوانین بین‌المللی بهداشتی برای بهبود ارزش تغذیه بالاتر و بقایای سموم کمتر و تولید بیشتر تولید می‌شوند. محصولات تراریخته محصول پاک و سالم هستند که در بیشتر کشور‌های پیشرفته و در حال توسعه مورد توجه قرار دارند.
محصولات تراریخته حاصل دانشی است که از طریق دستکاری در ژن‌ها و مولکول‌ها تولید می‌شوند و تولید محصولات جدید و بهبود کیفیت آن‌ها را امکان‌پذیر می‌کند، این فناوری کاربرد‌های گوناگونی دارد و روش‌های زیست فناوری در علوم گیاهی برای افزایش محصولات گیاهی و تولید گونه‌های جدید گیاهی دستکاری شده به کار می‌روند.
گیاهانی مانند سویا، پنبه، برنج و گندم با روش ترانس ژنیک دستکاری شده‌اند تا محصول آن‌ها افزایش یابد، علاوه بر افزایش محصول دلایل دیگری هم برای دستکاری ژنتیکی وجود دارد از جمله اینکه گیاهان را به شوری و خشکی مقاوم می‌کنند تا آن‌ها را در زمین‌های شور و خشک پرورش دهند با استفاده از این روش گیاهان را می‌توان نسبت به عوامل زیستی نامساعد مقاوم کرد.
در سال ۸۸ بود که مجلس قانونی را تصویب کرد که به موجب آن حدود فعالیت و مدیریت امور مربوط به موجودات زنده تراریخته و محصولات آن به صورت ژنتیکی را مشخص می‌کند با اینکه هنوز محصولات تراریخته در کشور به مرحله تولید نرسیده و فقط تولید برنج تراریخته در سال ۸۳ انجام گرفت و بعد از آن نیز منع شد، اما مدتی است که انتقاد از محصولات تراریخته به اوج رسیده و هشدار‌های مختلفی نسبت به تولید آن از سوی مخالفان این نوع محصولات داده می‌شود.
یکی از مخالفان تولید واردات محصولات تراریخته، علی کریمی متخصص بیوتکنولوژی پزشکی و استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی بقیة‌الله است که در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، در واکنش به صحبت‌های عیسی کلانتری که در رابطه با محصولات تراریخته اظهار نظر کرده بود، گفت: کلانتری باید پاسخگو باشد که چرا افرادی را که در تولید و توسعه محصولات تراریخته سابقه دارند، به عنوان معاون و حامیان محصولات تراریخته را به عنوان مشاور خود منصوب کرده است و حکم تمام منتقدان تراریخته را لغو کرده؟ آیا این عمل وی سیاسی نیست؟
وی افزود: کلانتری را در رابطه با این موضوع به مناظره دعوت می‌کنم. اگر اسناد و مدارکی که اعلام می‌شود وی را قانع کند، باید بابت ورود محصولات تراریخته و اظهارات غیر علمی‌اش از مردم عذرخواهی کند.
کرمی گفت: کشور سوئیس که مالک دومین کمپانی محصولات تراریخته در جهان است حدود ۱۵ سالی است که کشت تراریخته را در کشور خود تعلیق کرده و تنها تعدادی محصولات را برای صادرات تولید می‌کند و مسئولان این کشور معتقدند که این محصولات برای محیط زیست خطرآفرین هستند.
متخصص بیوتکنولوژی پزشکی و استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله در ادامه افزود: جالب است بدانید رئیس سازمان محیط زیست را پدر محصولات تراریخته می‌دانند و دانشمندان محیط زیست نیز به وی در خصوص تولید و کشت و همچنین ورود محصولات تراریخته اخطار داده‌اند.
قره یاضی کارشناس سازمان بهداشت جهانی نیز در خصوص واردات و مصرف محصولات تراریخته گفت: کسانی که مخالف تولید محصولات تراریخته هستند، چرا با واردات میلیاردی این محصولات در سال‌های گذشته مخالفتی نکردند؟
وی افزود: واردات ذرت، سویا و برخی دیگر از اقلام کشاورزی تراریخته به کشور در دولت‌های قبل نیز وجود داشته و هیچ‌گونه کنترل و ممانعتی در قبال واردات این محصولات نبوده و در مقابل مانع از کشت محصولات تراریخته در اراضی زراعی کشور شده‌اند، اما سیاست دولت دوازدهم این است که سهم واردات و هم تولید تراریخته‌ها منوط به دریافت مجوز باشد و در عین حمایت از تولید داخلی آن‌ها جلوی واردات ارزی بدون مجوز هرگونه محصول تراریخته گرفته شود. گفتنی است کشت آزمایش تراریخته‌ها از سال‌های گذشته آغاز شده است.
به گفته عیسی کلانتری، ۱۰۰ درصد روغن‌های وارداتی تراریخته هستند. برخی موافقان تولیدات تراریخته معتقدند به نظر می‌رسد ریشه مخالفت با محصولات تراریخته اقتصادی باشد، به عبارتی وقتی مصرف سم در تراریخته‌ها کاهش می‌یابد بازار سموم از رونق می‌افتد، بنابراین شاید بخشی از مخالفت‌ها از جانب فعالان این بازار القا شود.
به گفته کرمی استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله، در بسیاری از کشور‌های اروپایی کشت و تولید و همچنین مصرف محصولات تراریخته ممنوع است. کشور روسیه واردات و کشت این محصولات را نیز ممنوع کرده و مدارک و اسنادی که محققان و دانشمندان ایرانی به مجلس شورای اسلامی ارائه داده‌اند، ممنوعیت واردات و مصرف تراریخته را اعلام کرده‌اند.
وی افزود: تاکنون مجوزی در این رابطه صادر نشده است، پس با کدام استدلال عیسی کلانتری موافق واردات محصولات تراریخته است.
متخصص بیوتکنولوژی پزشکی گفت: بر اساس اسناد و مدارک دانشمندان، محصولات تراریخته به محیط زیست آسیب وارد می‌کنند، سخنان عیسی کلانتری غیر علمی است.
با توجه به اینکه کشور‌های اروپایی، آمریکایی و برخی از کشور‌های آسیایی مخالف تولید و مصرف محصولات تراریخته هستند، اما رئیس سازمان حفاظت محیط زیست بر واردات و مصرف محصولات تراریخته پافشاری می‌کند، این در حالی است که عیسی کلانتری در سال‌های گذشته اعلام کرده بود فشار‌های بی‌رویه بر منابع کشور خطرناک‌تر از محصولات تراریخته هستند، این به معنای آن است که محصولات تراریخته نیز خطرناک هستند، اما پافشاری‌های رئیس سازمان محیط زیست برای واردات محصولات تراریخته به کشور هم جای سوال دارد.
باشگاه خبرنگاران
انتهای پیام/
خبرهای مرتبط
ارسال نظر
اخبار برگزیده
