با مهمترین اکسیر حیاتی برای سلامتی بدن آشنا شوید

در حقیقت، عسل یا انگَبین مایعی شیرین و گران رو است که از طریق زنبورعسل تولید می‌شود، زنبورها، عسل را از ترشحات شکری گیاهان و گل‌ها (شهد گل ها) یا ترشحات برخی حشرات دیگر از راه بالااوری، فعالیت آنزیمی و تبخیر آب تولید می‌کنند.

 این ماده زرین، غنی و فو‌ق‌العاده، محصول معجزه‌آسای زنبور‌های عسل است و جایگزین مناسبی برای شکر سفید به شمار می‌رود، هرچند در تمامی سال موجود است، اما باید دانست که در تابستان و پاییز به عمل می‌آید و در این موقع از سال از سایر مواقع تازه‌تر است.

عسل، اکسیری شفابخش

عسل اکسیری پرارزش است که در تمام طول تاریخ به عنوان یک غذای خوش طعم و شفابخش موردتوجه بشر قرار گرفته است، به طوری که گذشتگان آن را مظهر پاکی، خلوص و نشانه قدرت و جوانمردی می‌دانستند.

عسل از زمان‌های خیلی دور به طور طبیعی در لابه‌لای صخره‌ها و در جنگل‌ها وجود داشته، ولی انسان تقریبا از چهارهزار سال پیش به اصول کندوداری و پرورش زنبور عسل پرداخته و این ماده مغذی در طی سالیان محفوظ مانده است، علاوه بر اینکه عسل به عنوان شیرین کننده مغذی و طبیعی به شمار می‌رود، تحقیقات حاکی از این امر هستند که ترکیبات منحصر به فرد عسل از آن یک ضدمیکروب و ضد اکسیدان قوی درست می‌کنند.

این شیرین‌کننده چسبناک به طور طبیعی از طریق زنبور‌ها برای تغذیه شخصی‌شان درست می‌شود. تهیه عسل از چرخش زنبور‌ها به دور گل‌ها شروع می‌شود. آن‌ها در همین حال، شهد گل‌ها را در دهان خود جمع می‌کنند. شهد گل‌ها با آنزیم مخصوصی که در بزاق دهان زنبور وجود دارد، ترکیب شده و طی یک فرآیند شیمیایی، تبدیل به عسل می‌شود. زنبور‌ها، عسل را به داخل کندو می‌برند و آن‌را درون حفره‌ها و دیواره‌های هر شبکه از کندو ذخیره می‌کنند. ارتعاشی که از بال‌زدن‌های آن ایجاد می‌شود، کار تهویه را انجام داده و موجب می‌شود رطوبت بیش از اندازه آن از بین رفته و آماده مصرف شود.

عسل و نقش آن در علم پزشکی

اصولا ًاز عسل به عنوان ماده‌ای انرژی‌زا استفاده می‌کنند. همچنین این ماده در بهبود زخم‌ها و سایر جراحات نیز نقش مهمی را ایفا می‌کند. برای قرن‌ها عسل به عنوان یک ماده ضدعفونی کننده و همچنین گندزدا مورد استفاده قرار می‌گرفت و به صورت موضعی بر روی زخم‌ها، سوزش‌ها و جراحات استعمال می‌شد.

مصرف روزانه یک قاشق عسل، گردش خون در رگ‌ها را تسریع می‌بخشد و موجب تولید آنتی‌اکسیدان‌های خاصی در بدن انسان می‌شود.

خواص غذایی و درمانی عسل طبیعی

پیامبر مکرم اسلام، حضرت محمد (ص) فرموده اند: "خوردن عسل، استعمال بوی خوش، سوارکاری و نگاه کردن به سبزه نشاط آور است." به عقیده ابو علی سینا نیز، "عسل، خوراکی است که جوانی را جاویدان می‌سازد، حافظه را نیرو می‌بخشد و گذشته را در خاطر زنده می‌کند، اندیشه را پاک می‌سازد، زبان را می‌گشاید و درد را ریشه کن می‌کند." بنابر نوشته‌ها و منابع، مشخص می‌شود در دنیای قدیم چه از جنبه‌های غذایی و چه از حیثیت دارویی این ماده اعتبار و برتری چشمگیری به تمام معجون‌های خوراکی داشته است، حتی امروزه هم عده زیادی معتقدند، عسل طبیعی یک غذای کامل است که خواص درمانی زیادی دارد و بی تردید، نه تنها از آن به عنوان ماده قندی، بلکه به عنوان معالج بسیاری از بیماری‌ها استفاده می‌کنند.

 طبق بعضی از منابع علمی عسل طبیعی در بهبود بیماری‌های قلبی و گوارشی و ... کمک کرده و یک غذای مفید برای کودکان دو سال به بالا به حساب می‌آید که در رشد آن‌ها تأثیر به سزایی دارد، همچنین مصرف آن در کودکان و کهنسالان به علت هضم و جذب سریع حائز اهمیت است. عسل طبیعی برای معالجه زخم‌های سطحی، زخم معده و برای ساختن بسیاری از دارو‌ها خصوصاً شربت سینه نیز بکار می‌رود.

شکرک زدن عسل طبیعی

آنچه که در اصطلاح «شکرک زدن» می‌گویند و به خاطر وجود کلمه شکر در ذهن تقلبی بودن عسل را تداعی می‌کند، چیزی جز پدیده «بلور شدن» یا «کریستالیزاسیون» نیست.

عسل به علت درصد بالای مواد قندی که دارد در واقع یک ماده جامد است که تحت شرایط بسیار شکننده‌ای به صورت مایع قرار دارد. این ماده اشباع شده قندی (گلوکز، فروکتوز و مالتوز) باید در واقع جامد باشد، ولی به طور اتفاقی مایع است. به همین دلیل به محض اینکه شرایط مطلوب شود این تغییر فیزیکی یعنی شکرک زدن، پدیدار می‌شود.

متاسفانه این موضوع به حدی تاثیر سوء در ذهن مصرف کنندگان ایجاد کرده است که از یک طرف، مشکل بزرگی را برای تولید کننده در جریان عرضه به بازار و از طرف دیگر برای مصرف کنندگان از نظر طبیعی بودن عسل مایع به وجود آورده است. باید توجه داشت که شکرک زدن و خاصیت تبلور عسل، دلیل نبودن مرغوبیت آن نیست و بعضی افراد به غلط عسل بلوری شده را مصنوعی یا تقلبی می‌دانند.

خواص دارویی عسل

خواص اثبات شده دارویی عسل به شرح زیر است: خواص ضد باکتری و آنتی بیوتیکی و همچنین خاصیت ضدالتهابی عسل از نظر عملی اثبات شده است، گلوکز و فروکتوز عسل سریعاً جذب شده و به انرژی تبدیل می‌شوند. اعمال کبد را فعال کرده و در دفع سموم از کبد مؤثر است، حرکات و ترشحات روده را بهبود می‌بخشد، عسل دارای یک اثر ملین بوده و ترشحات روده‌ها را تحریک می‌کند وهمچنین در درمان بیماری‌های قلبی، درمان بیماری‌های گوارشی، درمان ضعف اعصاب، درمان کندی حافظه، درمان بیماری‌های کبد و درمان بیماری‌های کودکان و... کاربرد دارد.

تولید بیش از ۱۴۰۰ تن عسل در استان کرمان

ابراهیم عسکرپور، کارشناس مسئول زنبور عسل سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان  گفت: سالانه بیش از هزار و ۴۰۰ تن عسل در استان کرمان تولید می‌شود.

او بیشترین میزان برداشت عسل را در شهرستان رابر و کمترین آن را در شهر‌های رفسنجان عنوان کرد.

عسکرپور تعداد کلنی‌های زنبور عسل در استان کرمان را ۲۳۰ هزار کلنی اعلام کرد و افزود: تعداد شاغلین بخش زنبور عسل حدود هزار و ۶۶۰ نفر هستند.

عسل استان کرمان یکی از مرغوب ترین عسل‌های کشور

او  تصریح کرد: برداشت عسل در مناطق کوهستانی همانند کوه لاله زار، بید خون بردسیر و گوغر بافت است و با توجه به تنوع گیاهان در مناطق مذکور، عسل استان کرمان یکی از مرغوب ترین عسل‌های کشور به شمار می رود.

عسکرپور با اشاره به اینکه کرمان، یک استان کم آب در بین استان‌های دیگر است، بیان داشت: در عین حال استان کرمان رتبه ۱۴ کشور را در تولید عسل به خود اختصاص داده است.

کارشناس مسئول زنبور عسل جهاد کشاورزی استان کرمان گفت: پارسال حدود، هزار و ۳۵۰ تن عسل در استان کرمان برداشت و روانه بازار مصرف شد.

عسکرپور با بیان اینکه تعداد کلنی‌های زنبور عسل در استان کرمان، ۲۳۰ هزار کلنی است، تصریح کرد: استان کرمان از تعداد کلنی در کشور رتبه ۱۱ را به خود اختصاص داده است.

او با اشاره به اینکه  قسمتی از عسل برداشت شده به مناطق مختلف استان مورد استفاده قرار می گیرد، گفت: این محصول به استان‌های هرمزگان، سیستان و بلوچستان و یزد نیز ارسال می‌شود.

کارشناس مسئول زنبور عسل جهاد کشاورزی استان کرمان بیان داشت: در این استان، عسل طی دو مرحله در فصل بهار و پاییز برداشت می‌شود.

عسکرپور گفت: برداشت عسل بهاره از اوایل تیرماه در این استان شروع می شود و تا نیمه مرداد ادامه دارد.

او افزود: تولید فرآورده‌های جانبی مانند ژله رویال، موم، گرده، زهره و استفاده از زنبور عسل در گرده افشانی گیاهان و تولید و بالا بردن راندمان تولید از اهداف جهاد کشاورزی است.

عسکرپور تصریح کرد: شهرستان رابر در استان کرمان در بحث تولید عسل و تعداد کلنی رتبه نخست را به خود اختصاص داده است.

او به نقش و اهمیت زنبور عسل در گرده افشانی گیاهان اشاره کرد و گفت: در دنیا از زنبور عسل به عنوان یک نهاده کشاورزی برای گرده افشانی و افزایش عملکرد گیاهان استفاده می‌شود و طبق تحقیقات ثابت شده، ۷۰ درصد گیاهان نیاز به گرده افشانی دارند و۵۰ درصد غذای انسان‌ها نتیجه گرده افشانی گیاهان از طریق حشرات از جمله زنبور عسل است.

عسکرپور افزود: سود حاصل از گرده افشانی بیش از ۱۳۰ برابر سود حاصل از فروش عسل است.

عسل و معجزات آن بر سیستم ایمنی بدن

عسل در طب سنتی از فواید فراوانی برخوردار است که بنا به گفته کارشناسان استفاده از آن، می‌تواند سیستم ایمنی بدن را مقابل ویروس‌ها تقویت کند.

زرین سرحدی نژاد، دکترای تخصصی داروسازی، گفت: در منابع معتبر طب سنتی که مورد قبول وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هستند به برخی از خصوصیات عسل مرغوب اشاره شده است؛ از جمله اینکه، سرخ رنگ، شفاف، خوشبو، غلیظ و خوش طعم باشد و بهتر است که در آن موم نباشد و زمانی با انگشت بردارند تار ببندد، که این نمونه عسل اثر دارویی بهتری دارد.

او افزود: در درجه‌ی بعد، عسلی که سفید نباتى رنگ باشد با سایر خصوصیاتی که در بالا ذکر شد از اثرات تغذیه‌ای برخوردار است و به منظور تغذیه استفاده می‌شود.

عضو هیئت علمی دانشکده طب سنتی، دانشگاه علوم پزشکی کرمان بهترین نمونه عسل را نوع بهاره آن دانست و تصریح کرد: این نوع عسل از نوع تابستانه‌ی آن قوی الاثر‌تر است و عسل زمستانه نیز نسبت به بقیه انواع عسل، کیفیت کمتری دارد.

سرحدی نژاد بیان داشت: عسل کهنه، خصوصاً عسلی که بیش از یک سال از آن گذشته باشد، بهتر است مصرف نشود، در حقیقت طبع عسل گرم و خشک است و از جمله کاربرد‌هایی که برای عسل ذکر شده، استفاده از ترکیب عسل و آب ولرم، که در درمان برخی بیماری‌های گوارشی، مجاری ادراری و دفع سنگ کلیه موثر است، همچنین غرغره با آن، برای کاهش تورم و التهاب عضلات حلق و لوزه‌ها کاربرد دارد.

متخصص داروسازی سنتی گفت: خواص ضد میکروبی و ضد ویروسی این شهد شیرین بر علیه برخی از میکروارگانیسم‌های ایجاد کننده بیماری‌های تنفسی و گوارشی بررسی و بیان شده است، بنابراین بر اساس مطالعاتی که تاکنون انجام شده، تاثیر عسل بر برخی ویروس‌ها از جمله آدنویروس‌ها که به شکل بیماری‌های تنفسی بروز می‌کنند، اثبات شده است.

عسل و مکانیسم اثر آن بر ویروس کرونا

 او افزود: در مورد تاثیر عسل بر روی ویروس کرونا مطالعه کافی انجام نشده است، با این همه با شیوع بیماری مسری کووید-۱۹ در جامعه، می‌توان به عنوان یک توصیه عمومی، استفاده از عسل را به شکل غرغره یا آشامیدن با آب گرم توصیه کرد.

سرحدی نژاد بر اساس تحقیقات اخیر، اجزای عمده عسل را فروکتوز و پس از آن گلوکز عنوان و تصریح کرد: در حقیقت عسل بسته به محل جغرافیایی تولید این محصول طبیعی، حاوی مقدار بسیار کمی از اسید آمینه‌ها نیز هست.

او بیان داشت: برخی یافته‌ها نیز نشان می‌دهد، عسل حاوی مقادیر اندک ویتامین سی (۰.۰۰۲ -۰.۱ درصد) است که به دلیل داشتن چنین موادی که در علم داروسازی به آنتی اکسیدان‌ها مشهور هستند از خواص درمانی برخوردار است.

عسل رابر و طرفداران آن

طعم متفاوت عسل شهرستان رابر(از شهرستان های کوهستانی استان کرمان) موجب شده است که از این محصول به عنوان دارویی برای درمان درد‌های مختلف استفاده شود.

عسل رابر یکی از انواع عسل هاییست که به دلیل کیفیت خوب و ویژگی بارز آن، همواره در استان کرمان و حتی استان‌های اطراف، طرفداران زیادی را به سوی خود جلب می کند.

پیش بینی برداشت ۶۸۰ تن عسل در رابر

ایمان کریم قاسمی، مدیر جهادکشاورزی شهرستان رابر با اشاره به اینکه کار برداشت عسل بهاره از ۶۸ هزار کلنی در شهرستان رابر، کرمان آغاز شده است، گفت: پیش بینی می‌شود ششصد و هشتاد تن عسل در این شهرستان برداشت شود‌.

 او افزود: امسال به دلیل بارندگی‌ها و شهد گل‌ها، عسل برداشتی در این شهرستان بیست درصد افزایش دارد.

کریم قاسمی تصریح کرد: شهرستان رابر به علت دارا بودن مناطق کوهستانی و اقلیم مناسب، مراتع آن بستر رویش گیاهان دارویی و تولید عسل با کیفیت است لذا در حال حاضر قریب به ۵۰۰ نفر بهره بردار و کندو دار عسل در این شهرستان مشغول به کارهستند.

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان رابر با اشاره به اینکه شهرستان رابر رتبه اول کشور در برداشت عسل با کیفیت، آن هم با خواص دارویی را به خود اختصاص داده است، بیان داشت: در راستای رفع موانع حرفه زنبور داری در شهرستان رابر، سرمایه گذارانی برای بسته بندی، تولید بره موم و ژل رویال زنبورعسل ورود پیدا کرده اند که از تسهیلات اشتغال روستایی تامین اعتبار شده و بزودی آغاز بکارخواهند کرد.

راه اندازی کارخانه تولید عسل در رابر

او گفت: امسال کارخانه تولید عسل در این شهرستان راه اندازی و کار خرید عسل، شروع شده است.

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان رابر بیان داشت: سالانه حدود۶۸۰ تن عسل در این شهرستان برداشت و روانه بازار مصرف می‌شود.

کریم قاسمی گفت: راه اندازی کارخانه فرآوری عسل و تولیدات زنبور عسل شامل، ژل رویال، بره موم از برنامه‌های این سازمان برای زنبوردارن است.

او  افزود: برداشت عسل در این شهرستان از اواسط تیر آغاز شده است و تا اوایل شهریور ماه، ادامه دارد.

حرف آخر ...

بزرگان دینی ما در عصرهای گذشته، با الهام از وحی الهی، بر فایده‌های مواد غذایی مختلف، از جمله عسل و کاربرد آن در درمان بیماری‌های گوناگون تأکید و بر پیروان خویش مصرف آن را توصیه کرده‌اند. برای استفاده از سخنان آن بزرگواران در زمینه شناخت غذاهای مفید و نیز رعایت اصول بهداشتی و درمانی در جامعه، پژوهش‌های فراوانی لازم است که در این مسیر، احیای طب اسلامی، امری ضروری به‌شمار می‌رود. یکی از مواد غذایی مهم عسل است که از هزاران سال پیش تاکنون مورد استفاده انسان‌ها قرار گرفته و یکی از وجوه متمایز کننده و جنبه‌های اعجازی قرآن در آن است که اشارات قرآنی در علوم مختلف،کاملاً با علوم امروزی منطبق بوده و مطمئناً در آینده نیز وجوه مختلف اعجازی قرآن با پیشرفت علوم مختلف آشکار خواهد شد. به‌طور مثال علاوه بر عسل، نام تعدادی از میوه‌های مختلف در قرآن ذکر شده و چنانچه دقت کنیم، متوجه خواهیم شد که تاکید قرآن به میوه‌های مذکور خود حامل اسرار و رموزی است که بایستی در مورد آن‌ها به کاوش علمی پرداخت. امید است بتوانیم بیش از پیش از کتاب انسان‌ساز قرآن بهره لازم را برده و از نورانیت این کتاب فضای زندگی خویش را منور کنیم.

منبع:باشگاه خبرنگاران جوان