ماسک چگونه صنعت مُد را فتح کرد؟

کریستوس لینتری، انسان‌شناس پزشکی دانشگاه سنت اندروز اسکاتلند در گفتگو با نشریه نیویورک تایمز ماسک صورت را نشانه‌ای از چیزی می‌داند که «در عین پنهان کردن ارتباط برقرار می‌کند.» نشانه‌ای که می‌تواند در اعتراضات نماد همبستگی، در برخی نقاط جهان بخشی جدایی ناپذیر از صنعت مد و پوشاک و در دوران‌های اپیدمی نماد مقابله و پیشگیری از بیماری باشد.

کادر پزشکی مقابله با ویروس کرونا - آسوشیترپرس

تاریخچه ماسک حفاظتی یا ماسک پزشکی

جان ال اسنوپر در کتاب تاریخچه ماسک جراحی با عنوان «اسطوره‌ها، ماسک‌ها و زنان و مردان پشت آن» می‌نویسد که ماسک در اواخر قرن نوزدهم ظاهر شد وکاربرد آن برای پزشکانی بود که می‌خواستند از آلوده شدن خود به باکتری‌ها حین انجام عمل جراحی جلوگیری کنند.

کریستوس لینتری می‌گوید که استفاده از ماسک پزشکی در چین و در سال ۱۹۱۰ توسط برای جلوگیری از انتشار نوعی طاعون استفاده و به مظهر مدرنیته پزشکی در این کشور بدل شد.

هشت سال پس از آن زمانی استفاده گسترده و عمومی از آن به عنوان راهی برای پیشگیری از ابتلا به آنفولانزای اسپانیایی توصیه شد، به یک پدیده جهانی تبدیل شد.

آنفولانزای اسپانیایی - آسوشیتدپرس

به گفته آقای لینتری با اینکه پس از جنگ جهانی اول استفاده از ماسک فروکش کرد، اما همچنان در چین محبوب ماند؛ جایی که استفاده از ماسک «نشانه‌ای از اهمیت به بهداشت عمومی و آگاهی شهروندی» بود.

استفاده از ماسک از سال ۲۰۰۲ همزمان با شیوع سارس در چین، هنگ کنگ و بسیاری از کشور‌ها آسیای شرقی و جنوب شرقی مرسوم و نوعی «وظیفه‌شناسی مدنی» محسوب می‌شد.

آلودگی هوا و محیط زیست و استفاده از ماسک

با آلوده‌تر شدن هوای شهر‌ها و مشکلاتی نظیر وارونگی هوا و ریزگردها، استفاده از ماسک خصوصا در کشور‌های آسیای شرقی و جنوب شرقی نظیر چین، ژاپن و کره جنوبی معنایی دیگر یافت.

شهروندان شهر‌های بزرگ در این کشور‌ها در اکثر روز‌های سال ماسک بر صورت دارند و به همین دلیل این وسیله به بخشی از پوشاک و صنعت مد آن‌ها تبدیل شده است.

دسامبر سال ۲۰۱۵ در چین؛ استفاده از ماسک به دلیل آلودگی هواآسوشیتدپرس Andy Wong

استفاده معترضان از ماسک

از زورو، قهرمان کتاب جانستون مک‌کالی تا ابرقهرمانان فیلم‌های هالیوود از ماسک برای مخفی کردن هویت خود استفاده می‌کردند. با مجهز شدن دولت‌ها به دوربین‌های امنیتی و تهیه عکس و فیلم از معترضان و شناسایی و بازداشت آنها، اینروز‌ها معترضان در کشور‌های مختلف صورت خود را با ماسک یا پارچه می‌پوشانند. با بالا گرفتن اعتراضات هنگ کنگ، دولت محلی این منطقه خودمختار در جنوب چین در ماه اکتبر قانون منع پوشش صورت در راهپیمایی‌ها را احیا کرد.

اعتراضات هنگ کنگ به قانون استرداد متهمان به چینآسوشیتدپرس Ng Han Guan

ماسک در صنعت مد و پوشاک

از ماسک‌های جراحی و تخصصی تا دست‌دوز و خانگی، ماسک صورت شاید از این پس و برای مدتی طولانی به بخشی از پوشاک روزانه ما تبدیل شود. کمبود ماسک‌های تخصصی و نیاز ضروری کادر درمانی به آن باعث شده تا بسیاری از افراد خودشان دست به کار شوند و در خانه برای خود ماسک صورت درست کنند. از سوی دیگر دولت‌ها هم به دلیل همین کمبود به مردم توصیه می‌کنند که خودشان با وسائلی که در خانه دارند ماسک درست کنند.

این داستان به ابتکار خانگی محدود نشده و تولیدی‌های کوچک و بزرگ پوشاک وارد عرصه تولید ماسک شده‌اند. برخی تولیدات دیگر خود را متوقف کرده و برای کمک به کادر درمانی ماسک جراحی و پارچه‌ای تولید می‌کنند و برخی دیگر ماسک را وارد بازار مد و لباس کرده و ماسک‌هایی با طراحی‌های خاص و رنگارنگ تولید می‌کنند.

از سوی دیگر در کشور‌هایی مانند چین تولیدی‌های ماسک‌های آلودگی هوا و ماسک‌های دوچرخه سواری و ورزشی نیز با افزودن فیلتر به محصولات خود آن‌ها را برای مقابله با ویروس کرونا (بیماری کووید ۱۹) به بازار عرضه می‌کنند.

اگر نگاهی به اپلیکیشن‌ها و سایت‌های خرید آنلاین چینی بیندازید، در اولین نگاه متوجه می‌شوید که محبوب‌ترین و پربیننده‌ترین محصولات آن‌ها ماسک‌هایی رنگارنگ، مبتکرانه با طراحی‌های جالب و حتی عجیب هستند.

چگونه در خانه ماسک درست کنیم؟

این روز‌ها این سوال بار‌ها و بار‌ها در شبکه‌های اجتماعی مطرح و در گوگل جستجو شده است. به همین خاطر بسیاری از چهره‌های شبکه‌های اجتماعی روش آموزش دوخت ماسک را با مخاطبان خود در میان گذاشتند.

از سوی دیگر مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ایالات متحده نیز روش اصولی دوخت ماسک در خانه را منتشر کرده است.

مواد لازم برای تهیه ماسک ساده در خانه:

۱. دو قطعه پارچه مستطیلی ۱۵ در ۲۰ سانتی‌متری. این پارچه را می‌توانید از تیشرت‌های نخی یا ملحفه ببرید، اما دقت کنید که بافت آن درشت یا خیلی نازک نباشد.

۲. دو قطعه پانزده سانتیمتری کش یا ۴ قطعه نوار پارچه‌ای به اندازه دور سر

۳. قیچی سوزن و نخ یا ماشین چرخ خیاطی

روش تهیه ماسک:

۱. دو قطعه مستطیلی ۱۵ در ۲۰ سانتی‌متری از یک پارچه نخی یا کتان را برش بزنید.

۲. یکی از پارچه را از وسط برش بزنید تا اگر خواستید بتوانید یک لایه فیلتر را از طریق آن وارد ماسک کنید. اگر تمایلی به استفاده از فیلتر ندارید این مرحله را انجام ندهید.

۳. این دو قطعه را روی پارچه کامل قرار داده و از چهار طرف بدوزید. دقت کنید که پارچه‌ها اگر نقش دارند سمت نقش‌دار آن‌ها به روی هم باشد و پس از دوختن آن را پشت و رو کنید.

۴. عرض پارچه‌ها به اندازه یک و نیم سانتیمتر تا بزنید و لبه آن را با نخ و سوزن یا چرخ خیاطی بدوزید، البته به نحوی که از آن بتوان کش را عبور داد.

۵. کش را به یک سنجاق قفلی وصل کرده و از سجاف دوخته شده عبور دهید. دو کش هر سمت را به هم گره بزنید و آن را در پشت گوش‌ها ببرید.

۷. می‌توانید به جای این کار قطعه پارچه‌های به هم دوخته شده را از کناره‌ها با کوک زدن و کشیدن نخ مقداری چین دهید، یا پیلی بدهید و بعد چهار نوار پارچه‌ای را به اندازه دور سر خود ببرید و به چهار طرف ماسک بدوزید و آن‌ها را در پشت سر خود گره بزنید.

این ماسک را باید هر روز پیش از استفاده مجدد با اب گرم بشوئید.