چقدر تا ختم غائله کرونا فاصله داریم؟

چنین واکنشی به یک بیماری در تاریخ سابقه نداشته، اما این وضع کی به پایان می‌رسد و ما کی می‌توانیم به زندگی عادی برگردیم؟ بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا، معتقد است که این کشور می‌تواند ظرف ۱۲ هفته آتی ورق را برگرداند و ویروس کرونا را پی کارش بفرستد.

اما حتی اگر تعداد مبتلایان نیز در سه ماه آینده کاهش پیدا کند، ما همچنان با پایان ماجرا فاصله زیادی خواهیم داشت. ختم این غائله مدت زیادی طول خواهد کشید، شاید حتی سال‌ها. مشخص است که استراتژی فعلی تعطیلی بخش‌های بزرگی از جامعه نمی‌تواند در درازمدت ادامه پیدا کند. آسیب اجتماعی و اقتصادی چنین کاری مصیبت‌بار خواهد بود. کشور‌ها به استراتژی برون‌رفت نیاز دارند، راهی برای برداشتن محدودیت‌ها و بازگشت به روال عادی. اما ویروس کرونا قرار نیست ناپدید شود.

سرفه یکی از علائم بیماری کرونای ۲۰۱۹ است.

برداشتن محدودیت‌هایی که باعث کاهش شیوع این ویروس شده به معنی افزایش مجدد مبتلایان خواهد بود. مارک وولهاس، پروفسور همه‌گیرشناسی بیماری‌های مسری در دانشگاه ادینبرا، می‌گوید: تعیین این استراتژی برون‌رفت و یافتن راهکاری برای بیرون رفتن از وضع فعلی کار مشکلی است. فقط هم مشکل بریتانیا نیست، هیچ کشوری استراتژی برون‌رفت ندارد. ما با یک چالش عظیم علمی و اجتماعی سر و کار داریم.

برای خروج از این آشفته‌بازار سه راه بیشتر وجود ندارد:

هر سه راه به کاهش توانایی شیوع این ویروس ختم می‌شود.

واکسن - حداقل ۱۲ تا ۱۸ ماه دیگر

واکسن قرار است ما را در برابر بیماری مصون کند تا مبتلا نشویم.

اگر حدود ۶۰ درصد افراد جامعه را واکسینه کنید، امکان شیوع مجدد ویروس را کاهش می‌دهید. به این کار ایمنی گله‌ای (جمعی) می‌گویند. در هفته‌ای که گذشت، محققان اجازه پیدا کردند قوانین لزوم آزمایش حیوانی دارو در قدم اول را نادیده بگیرند و یکی از این واکسن‌های آزمایشی را در آمریکا به یک داوطلب تزریق کنند.

روند کشف واکسن برای این ویروس با سرعتی بی‌سابقه پیش می‌رود، اما هیچ تضمینی برای موفقیت آن وجود ندارد و ایمن‌سازی باید در ابعاد جهانی صورت بگیرد. تخمین زده می‌شود که حتی اگر همه چیز به خوبی پیش برود، هنوز ۱۲ تا ۱۸ ماه با نخستین واکسن فاصله داریم. تحمل محدودیت‌های بی‌سابقه اجتماعی در زمان صلح برای چنین زمان درازی کار سختی است.

پروفسور وولهاس به بی‌بی‌سی گفت: بهتر است منتظر نشستن برای واکسن را استراتژی حساب نکنیم. این کار استراتژی نیست.

مصونیت طبیعی - حداقل دو سال دیگر

استراتژی کوتاه‌مدت بریتانیا این است که تا حد امکان موارد ابتلا را کاهش دهد و مانع سرریز شدن ظرفیت بیمارستان‌ها شود، اگر ظرفیت بخش‌های مراقبت ویژه تکمیل شود، مرگ نیز افزایش پیدا می‌کند.

وقتی روند ابتلا کاهش پیدا کرد، دولت ممکن است بعضی از محدودیت‌ها را لغو کند، البته تا وقتی که ابتلا دوباره افزایش پیدا کند و چاره‌ای جز اعمال محدودیت مجدد وجود نداشته باشد. زمان این اتفاق مشخص نیست. دکتر پاتریک والانس، مشاور علمی ارشد دولت بریتانیا می‌گوید تعیین زمان قطعی برای این روند ممکن نیست.

چنین کاری ممکن است ناخواسته به ایمنی گله‌ای منجر شود، چرا که مرتب بر تعداد افراد مبتلا افزوده خواهد شد. اما به گفته پروفسور نیل فرگوسن، استاد امپریال کالج لندن، چنین روندی ممکن است سال‌ها طول بکشد: ما داریم از مهار سرایت در ابعادی صحبت می‌کنیم که فقط اگر بخت با ما یاری کند، تعداد محدودی به این بیماری مبتلا خواهند شد. اگر این کار را دو سال ادامه دهیم، شاید نهایتا درصد کافی از جمعیت به این بیماری مبتلا شوند و میزانی از مصونیت در اجتماع شکل بگیرد. .

اما پرسشی که وجود دارد این است که آیا این مصونیت ادامه پیدا خواهد کرد؟ ویروس‌های کرونای دیگری که عوارضی، چون سرماخوردگی عادی دارند، واکنش ضعیفی در سیستم ایمنی بدن ایجاد می‌کنند و مردم شاید بار‌ها در زندگی به آن‌ها مبتلا شوند.

آلترناتیو - نبود پایانی مشخص

پروفسور وودهاس می‌گوید: گزینه سوم ایجاد تغییرات رفتاری دائمی است تا بتوانیم روند انتقال را کند کنیم.  در چنین شرایطی بعضی از تمهیدات فعلی شاید باقی بمانند یا تمهیداتی برای آزمایش گسترده افراد و قرنطینه بیماران اندیشیده شود. اما به گفته پروفسور وودهاس، ما بار اول نیز سعی کردیم موارد ابتلا را زود کشف کنیم و تماس‌های آن‌ها را ردگیری کنیم. اما جواب نداد.  ساخت دارو‌هایی که با موفقیت بیماری کرونای ۲۰۱۹ را درمان کنند می‌تواند به استراتژی‌های دیگر کمک کند.

تجویز سریع این دارو‌ها در پی بروز علائم می‌تواند مانع انتقال ویروس به دیگران شود. راه دیگر درمان بیماران در بخش‌های عمومی بیمارستان‌ها است تا فشار از روی بخش‌های مراقبت ویژه برداشته شود. این کار به کشور‌ها کمک می‌کند ظرفیت درمانی خود را افزایش دهند و اعمال محدودیت‌های مجدد را به تعویق بیاندازند. از پروفسور کریس ویتی، مشاور پزشکی ارشد دولت بریتانیا، درباره استراتژی برون‌رفت پرسیدم. پاسخ داد:

مشخص است که در درازمدت واکسن یکی از راه‌های برون‌رفت از این وضع است و امید همه ما این است که در کوتاهترین زمان ممکن چیزی پیدا شود. علم در نهایت پاسخی پیدا خواهد کرد.