"پایبندی به جامعه ملی" و "دینداری" دو عامل بازدارنده مهاجرت نخبگان از کشور/ اجرای طرح های کلان ساختاری در دانشگاه های کارآفرین مهمترین مانع فرار مغزها است

محمد شمسی زاده ادامه داد: دانشجویان که بخش مهمی از نیروی جوان جامعه را تشکیل می دهند، پس از کسب مهارتهای تخصصی، در آینده ای نزدیک به بازارکار خواهند پیوست ولی تعدادی از آنها به عزیمت به خارج از کشور گرایش دارند.

وی افزود: پدیده مهاجرت نیروی متخصص، خاص کشورهای در حال توسعه نیست، بلکه کشورهای توسعه یافته نیز با آن مواجه هستند.

این مدرس دانشگاه تصریح کرد: هدررفتن هزینه آموزش، تضعیف رشد دانش، کاهش قابلیت جامعه برای کاربرد اندوخته های علمی در جهت حل مسایل و مشکلات، کاهش اندیشه های نو خلاقانه، تضعیف موجودی سرمایه اجتماعی و تنزل توسعه اقتصادی از جمله پیامدهای منفی مهاجرت است که کشورهای در حال توسعه با آن مواجه هستند.

وی ادامه داد: البته در برابر این آثار منفی، گاهی به برخی پیامدهای مثبت، مانند افزایش سرمایه انسانی افراد مهاجر، امکان بازگشت افراد مهاجر و انتقال تجربیات ایشان به داخل، احتمال بازگشت پول به کشور توسط آن ها، کاهش بار تکفل دولت برای ایجاد اشتغال و محدود شدن امکان تنش ها و مخالفت های سیاسی حاصل از بیکاری اشاره کرد.

شمسی زاده تاکید کرد: مهمترین دلایل عمده مهاجرت نخبگان ایرانی، آزادی با معنی خاص، درآمد مکفی و فرصت های علمی و فرهنگی بوده است و در مقابل عمده ترین دلیل نخبگانی که در ایران مانده اند، وطن پرستی است.

این استاد دانشگاه افزود: به منظور کنترل روند مهاجرت مغزها، نه تنها لازم است مشکلات و تنگناهای اقتصادی با استفاده از برنامه ریزی همه جانبه، کاهش یابد و فرصت های شغلی برای جذب دانش آموختگان دانشگاه ها فراهم آید، و شایسته است در مورد آشفتگی های سیاسی-اجتماعی که موجب نارضایتی می شود و تعلق خاطر به اجتماع ملی را کاهش می دهد، اصلاحاتی صورت گیرد.

وی با بیان اینکه اشتغال و داشتن آینده شغلی مناسب یکی دیگر از دلایل مهمی است که مغزها گرایش به مهاجرت دارند، گفت: اگر دانشگاه ها از همان بدو ورود دانشجو، دانشجو را کارآفرین یا زمینه اشتغال دانشجو را فراهم آورند و دانشجو احساس رضایت خاطر از شغل و آینده شغلی خود داشته باشد هیچ گاه به مهاجرت فکر نمی کند.

شمسی زاده خاطر نشان کرد: وقتی کار پژوهشی دانشجو در ایران ارزشی ندارد، پژوهشگر ناچار است برای اینکه نتیجه زحمات خود را ببیند به خارج سفر کند زیرا در کشورهای پیشرفته به شدت به پژوهشگر بهاء می دهند و با فراهم کردن تمامی شرایط فقط از توانایی پزوهشگر استفاده می کنند در صورتی که در ایران نه تنها پژوهشگر تمام بار زحمات را به دوش می کشد در آخر نه تنها دیده نمی شود بلکه سرخورده نیز می شوند.

این مدرش دانشگاه در خاتمه خاطر نشان کرد: به طور کلی دو متغیر "پایبندی به جامعه ملی" و "دینداری" به عنوان عامل بازدارنده و "نگرش انتقادی نسبت به شرایط کنونی و آتی جامعه" به عنوان عوامل ترغیب کننده گرایش به مهاجرت محسوب می شود بنابراین برنامه ریزی اصولی برای مهار و کنترل مهاجرت دانش آموختگان، صرفا در چارچوب طرح های کلان ساختاری قابل اجرا است.

الهه ملاحسینی-تیتریک

انتهای پیام/