سندرم بینایی ناشی از کامپیوتر؛ علائم و راه‌های پیشگیری از آن
حدود ۶۰ میلیون نفر در تمام دنیا دچار سندرم بینایی ناشی از کامپیوتر هستند. اگر بدون رعایت موارد لازم جهت مراقبت از چشم‌های‌مان همچنان به این فشار‌ها ادامه دهیم، ناچارا دچار عوارض و بیماری‌های چشمی خواهیم شد.
سندرم بینایی ناشی از کامپیوتر چیست؟
سندرم بینایی ناشی از کامپیوتر عبارتی است که برای توضیح تمام مشکلات بینایی که در نتیجه‌ی استفاده‌ی طولانی مدت از کامپیوتر روی می‌دهند به کار برده می‌شود. سندرم بینایی ناشی از کامپیوتر به طور معمول، فشار دیجیتالی بر چشم است. محققان عقیده دارند تقریبا ۵۰ تا ۹۰ درصد افرادی که با کامپیوتر کار می‌کنند، دست کم یکی دو علامت از این سندرم را دارند.
اما این فقط افراد بزرگسال نیستند که دچار سندرم بینایی ناشی از کامپیوتر می‌شوند. بلکه بچه‌ها نیز ساعت‌های طولانی به مانیتور‌ها خیره می‌شوند، مخصوصا اینکه نور صفحه و وضعیت بدنی‌شان نیز ایراد‌های زیادی دارد.
کامپیوتر چگونه بر بینایی اثر می‌گذارد؟
سندرم بینایی ناشی از کامپیوتر (CVS) چیزی شبیه سندرم تونل کارپال و سایر آسیب‌های حرکتی (تکرار شونده) است که بیشتر افراد در محل کار دچارشان می‌شوند. سندرم بینایی ناشی از کامپیوتر به دلیل حرکت مکرر چشم در یک جهت برای مدت طولانی به وجود می‌آید.
وقتی شما مدام به کامپیوتر نگاه می‌کنید، چشم‌های‌تان هم مجبورند مدام تمرکز کنند و این تمرکز کردن پیوسته تکرار می‌شود. چشم‌ها به طور مداوم به چپ و راست و این طرف و آن طرف نگاه می‌کنند و بین مانیتور و چیز‌های دیگری که باید بخوانید و بنویسید در گردش‌اند. ضمنا چشم‌های‌تان نسبت به تصاویر مدام در حال تغییر روی اسکرین کامپیوتر واکنش نشان می‌دهند. هر چند چنین کار‌هایی ممکن است ساده به نظر برسند، اما این عضلات چشم‌های‌تان هستند که باید کار و تلاش زیادی انجام دهند.
چه چیزی سبب سندرم بینایی ناشی از کامپیوتر می‌شود؟
برخی از دلایل شایع سندرم بینایی ناشی از کامپیوتر شامل موارد زیر می‌شوند:
- استفاده نکردن از عینک مطالعه یا عینک ضد تابش خیره کننده به طور مرتب
- بالا رفتن سن
- خیره شدن به صفحات دیجیتال
- وضعیت نادرست چشم یا بدن در برابر مانیتور
- افرادی که دچار سندرم بینایی ناشی از کامپیوتر هستند، علائم و نشانه‌های زیر را دارند:
- تاری دید یا دو بینی
- خستگی چشم
- مگس پران
- احساس سوزش در چشم‌ها
- خشکی چشم
- قرمزی و آبریزی چشم
- حساس شدن چشم
- سر درد
- کمر درد و گردن درد
سندرم بینایی ناشی از کامپیوتر چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک متخصص چشم می‌تواند با معاینه‌ی چشم‌های‌تان تشخیص دهد دچار سندرم بینایی ناشی از کامپیوتر هستید. ضمنا پزشک‌تان ممکن است سوال‌هایی در مورد علائمی که دارید و هر روز چقدر مقابل کامپیوتر می‌نشینید بپرسد تا تشخیص دقیق را بدهد. بعد از تشخیص سندرم بینایی ناشی از کامپیوتر، پزشک از شما می‌خواهد تغییراتی ساده‌ای در شیوه‌ی کار کردن‌تان با کامپیوتر ایجاد کنید. موارد زیر از راهکار‌های مناسب درمان سندرم بینایی ناشی از کامپیوتر هستند:
سندرم بینایی ناشی از کامپیوتر چگونه درمان می‌شود؟
بعد از اینکه تشخیص داده شد دچار سندرم بینایی ناشی از کامپیوتر هستید، حتما باید برای چکاپ‌های منظم به چشم پزشک مراجعه کنید تا بینایی‌تان بیشتر از این آسیب نبیند. تجویز پزشک‌تان ممکن است عینک یا لنز‌های تماسی بسته به نیازتان باشد. احتمالا عینکی برای هنگام کار با کامپیوتر نیز برای‌تان تجویز می‌شود. همچنین ممکن است لنز بیفوکال یا تینت دار (قدری رنگ شفاف در داخل ماده آن قرار داده شده باشد) برای شما تجویز شود.
چند تغییر ساده در زمان کار با کامپیوتر که به درمان سندرم بینایی ناشی از کامپیوتر کمک می‌کند:
- هر گونه نورپردازی در محل کارتان که می‌تواند به صفحه‌ی اسکرین‌تان بتابد تغییر دهید. ضمنا اگر نوری که از پنجره‌ای نزدیک به اسکرین می‌تابد مزاحم است، می‌توانید جای کامپیوتر خود را تغییر دهید.
- نور مانیتور را تا جایی که ممکن است کم کنید.
- میز کارتان را جوری تنظیم کنید که مانیتور، کمی پایین‌تر از چشم‌های‌تان باشد و فاصله‌ی لازم از چشم‌های‌تان را نیز داشته باشد.
- هر ۲۰ دقیقه از جای‌تان بلند شوید و ۲۰ ثانیه به چیزی که ۲۰ قدم از شما فاصله دارد نگاه کنید (قانون ۲۰، ۲۰، ۲۰)
- سایز فونت‌ها را تغییر دهید تا مجبور نباشید به چشم‌های‌تان زیاد فشار وارد کنید.
تمام این نکات و تغییرات ساده می‌توانند در بلند مدت به خوبی نتیجه بدهند.
توصیه‌هایی برای پیشگیری از سندرم بینایی ناشی از کامپیوتر
- نیازی نیست استفاده از کامپیوتر را به طور کل فراموش کنید تا دچار سندرم بینایی ناشی از کامپیوتر نشوید، بلکه با چند تغییر در نحوه‌ی استفاده از آن می‌توانید کار چشم‌تان را سبُک‌تر و ساده‌تر کنید.
- برای مانیتور کامپیوتر، موبالی و یا تبلت‌تان از فیلتر ضد تابش استفاده کنید.
- قانون ۲۰، ۲۰، ۲۰ را که در بالا گفتیم فراموش نکنید.
- حین کار با کامپیوتر هر ۱۵ دقیقه به چشمانتان استراحت دهید و بیش از دو ساعت به طور پیوسته با کامپیوتر کار نکنید.
- اگر چشم‌های‌تان معمولا خشک می‌شوند، از اشک مصنوعی استفاده کنید.
- در اتاق‌تان، نزدیک به میز کارتان یک دستگاه رطوبت ساز قرار دهید تا دچار خشکی چشم نشوید.
- نور اطراف‌تان باید به اندازه‌ی کافی روشن باشد تا نور حاصل از اسکرین به چشم‌تان فشار وارد نکند.
- اگر عادت دارید مدام از لنز استفاده کنید، حین کار با کامپیوتر هرازگاهی لنز‌ها را کنار بگذارید و از عینک استفاده کنید تا چشم‌های‌تان استراحت کنند.
- به طور مرتب برای معاینه‌ی چشم‌های‌تان به چشم پزشک مراجعه کنید.
- رژیم غذایی سالمی داشته باشید که سرشار از انواع املاح و ویتامین‌ها باشد.
- تمرین‌های مربوط به چشم را انجام دهید، مانند آرام پلک زدن، چرخاندن چشم‌ها در جهت حرکت عقربه‌های ساعت، و یا بعضی وقت‌ها به دوردست‌ها نگاه کردن.
- جوری که مقابل کامپیوتر می‌نشینید و فاصله‌ای که از آن می‌گیرید نیز نقش بسیار مهمی در درمان سندرم بینایی ناشی از کامپیوتر دارد.
فُرم مناسب بدن در مقابل کامپیوتر چگونه باید باشد؟
- نزدیک به کیبورد بنشینید و آن را دقیقا جلوی بدن‌تان قرار دهید.
- ارتفاعی که کیبوردتان در آن قرار می‌گیرد باید اندازه‌ای باشد که شانه‌های‌تان راحت باشند و مچ دست های‌تان و دست‌های‌تان موازی با کیبورد باشند.
- مچ دست‌تان باید تکیه گاه داشته باشد و آویزان و رها نباشد.
- به اندازه‌ی طول بازوی‌تان باید از اسکرین فاصله داشته باشید.
- اسکرین را کمی پایین‌تر از سطح چشم‌های‌تان قرار دهید.
- مرکز اسکرین باید دست کم ۱۰ تا ۱۵ درجه زیر سطح چشم‌های‌تان باشد.
- وقتی که استراحت می‌کنید از اسکرین‌های دیجیتال استفاده نکنید.
شما به راحتی ممکن است طی مشغله‌های روزانه‌تان، مراقبت از چشم‌های‌تان را فراموش کنید، اما کمی توجه کافیست تا کمک زیادی به سلامت چشم‌های‌تان بکنید.
چقدر طول می‌کشد تا سندرم بینایی ناشی از کامپیوتر برطرف شود؟
سندرم بینایی ناشی از کامپیوتر یک عارضه‌ی موقتی است که ممکن است از چند دقیقه تا چند روز طول بکشد. اگر یه علائم‌تان توجه نکنید و درمان را شروع نکنید، می‌تواند سبب آسیب‌های بیشتری به چشم‌های‌تان بشود.
آیا سندرم بینایی ناشی از کامپیوتر دائمی است؟
سندرم بینایی ناشی از کامپیوتر هیچ اثر بلند مدتی به جا نمی‌گذارد و معمولا موقتی است.
چگونه می‌توان استرس چشم‌ها را برطرف کرد؟
برای ریلکس و آرام کردن چشم‌ها از استرس‌های مداوم، هر بیست دقیقه به آن‌ها استراحت بدهید و به دور دست نگاه کنید. همچنین می‌توانید چند ثانیه، کف انتهای کف دست‌های‌تان را روی چشم‌های‌تان قرار دهید.
