حقوق کودکان حلقه مفقوده کلانشهر کرج/ خلاءزیادی در بحث شهر مناسب کودک داریم/ 2 برابر شدن جمعیت دانش آموزی پیگیری وتحقق شعارها را ضروری می سازد

ویژگی های لازم برای پرورش کودکان

یک روانشناس کودک می گوید: دوران کودکی با انرژی زیاد، بازیگوشی، رشد خلاقیت و پرورش ذهن و اخلاق همراه است و این ویژگی ها می طلبد تا محیط رشد و پرورش کودک متناسب با نیازهای جسمی و روحی کودک طراحی و برنامه ریزی شود.

«عطیه سرخوش» می افزاید: احساس امنیت جسمی، فکری و روحی در پرورش کودکان نقش بالایی دارد و برای داشتن افرادی سالم در جامعه و آینده باید ساختار شهری برای رفت و آمد کودکان، اقدامات و امکانات فرهنگی، آموزش های لازم، امنیت اجتماعی و بسیاری موارد دیگرمورد توجه تامین باشد.

سرخوش می گوید: پرداختن به این مسئله مهم مربوط به یک نهاد خاص نیست و برای فراهم کردن زمینه مناسب و داشتن شهر دوستدار کودک، همه دستگاه های فرهنگی، اجتماعی، شهری، آموزشی و حتی رسانه ها نقش و مسئولیت دارند.

تحول با سرعت شهرنشینی باعث پیامدهایی شده است

مدیر کل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری البرز با بیان اینکه تحول شهرنشینی و مدنیت در کرج با سرعت و شتابان بوده می گوید: در بعضی از ویژگی ها از قاعده خارج شدیم که پیامدهایی به دنبال دارد.

«عیسی قبادی» می افزاید: یکی از این پیامدها شهر دوستدار کودک است که باید به آن پرداخته می شد اما در هیچ یک از قواعد کالبدی شهر در نظر گرفته نشده است. شهر باید در زمان ساخت و توسعه متناسب با نیازها و شرایط کودکان طراحی و ساخته می شد اما این امر محقق نشده است.

قبادی با تاکید بر اینکه شرایط و امکانات شهر به عنوان مجموعه ای از اطلاعات علمی، فرهنگی و آموزشی به کودک منتقل می شود می گوید: نباید از تاثیر بالای شهر در روح و روان و ذهن کودک غافل شویم.

قبادی اظهار می کند: کودکان حلقه پیوند امروز و فردای جامعه هستند که هویت و فرهنگ ما را به آینده منتقل می کنند پس جامعه پذیری کودک نقش مهمی در رشد شخصیت و ایفای نقش اودر آینده دارد.

وی با تاکید بر اینکه حقوق کودکان باید در همه پایه ریزی های جامعه دیده شود می افزاید: شرایط شهر باید طوری باشد که کودک احساس داشتن هویت، امنیت، تعلق خاطر و احساس لذت کند.

خلاءزیادی در بحث شهر مناسب کودک داریم

مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری می گوید: نه فقط در شهر کرج بلکه در همه شهرها خلاء زیادی در این زمینه داریم و متاسفانه در توسعه شهر برای کودک وحتی آدم های پیاده طراحی نشده است.

قبادی با بیان اینکه حتی در مدارس به خواسته ها و نیازهای کودکان توجه چندانی نشده و طراحی و ساخت متناسب با حقوق کودکان نیست می گوید: نقص های زیادی در این زمینه داریم که نیاز است معماران شهری و فرهنگی جامعه به سمت پیشرفت و جبران این نقائص حرکت کنند.

وی بیان می کند: کودکان ما برای تردد در شهر با مشکل و عدم ایمنی مواجه هستند، باید کوچه وخیابان ها آماده، چراغ های هشداردهنده تهیه و فرهنگ رانندگان طوری شود که با دیدن کودکان با دقت و توجه کافی حقوق آنها را رعایت کنند.

قبادی می گوید: در گذشته کوچه وخیابان ها به هم ارتباط داشت و محله ها برای بازی و ارتباط کودکان با یکدیگر مناسب و در نتیجه شادابی آنها بیشتر بود اما اکنون در طراحی ها کوچه ها از یکدیگر جدا و ساختار طوری است که امنیت برای بازی آنها وجود ندارد و کودکان در آپارتمان های کوچک رشد می کنند.

وی با تاکید بر اینکه کودکان باید با طبیعت همنشین ودمخور باشند می گوید: با ایجاد فضاهای طبیعی در شهر، نقاشی ها و تصاویر طبیعی و ایده های خلاقانه مدیران شهری باید این خلا را برای کودکان جبران کرد. برای توسعه پایدار، انسان باید طبیعت را بشناسد و از آن برخوردار باشد.

قبادی می گوید:ایجاد مزرعه کودکان، مکانی برای بازی، ورزش، پرورش خلاقیت و... از ملزومات شهر دوستدار کودک است که در این حوزه کمترین سرمایه گذاری را داشتیم. گرچه پارک های محلی در مناطق ایجاد شده اما برای تبدیل شهر به شهردوستدار کرج با شاخص های لازم باید برنامه ریزی دقیق و مطالعه شده ای انجام شود.

وی می افزاید: امروزه شرایط شهر و فضای کالبدی به کودک تحمیل می شود که این امر به آنها آسیب می زند و باید با شناخت شاخص ها و برنامه ریزی مناسب در این راه اقدام کنیم.

2 برابر شدن جمعیت دانش آموزی پیگیری وتحقق شعارها را ضروری می سازد

مدیر کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان البرز می گوید: برای تبدیل کرج به «شهر دوستدار کودک» کارهای نظری انجام شده اما برای تحقق آن باید نقد و مناسب سازی انجام شود و تحت مدیریت و نظارت یک مسئول و مقام بالادستی گفتمان ها به عمل تبدیل شود.

«محمود مروج» اظهار می کند: برخلاف توقف رشد جمعیت دانش آموزی در شهرهای دیگر، رشد کودک ودانش آموزی کرج 2 برابر شده که این امر پیگیری شعارها ونظریه ها و عملی کردن آنها را ضروری می سازد.

مروج با بیان اینکه اولین بعد شهر مناسب کودک داشتن امنیت جسمی و روحی و احساس امنیت در کودکان است می افزاید: اگرچه بعد از انقلاب زیرساخت هایی انجام شده اما باید بپذیریم صنعتی شدن وتراکم جمعیت در کرج شرایط را در مسائلی مانند رفت و آمد برای کودکان سخت کرده است.

مروج تاکید می کند: مدارس، مکان های آموزشی و هر مکانی که متعلق ومربوط به کودکان است باید در نقاط امنی باشد. کنار اتوبان یا در مسیرهای پرتردد بودن آنها امنیت جسمی کودکان را تهدید می کند.

وی با اشاره به اینکه شهرهای بزرگ آلودگی صوتی زیادی دارند می افزاید: محیط های پرسروصدا و پرتنش در ذهن و روحیه کودکان تاثیر زیادی دارد.

مروج با تاکید بر اینکه مولفه های اخلاقی، جسمی و روحی به هم مرتبط است می افزاید: برای برقراری امنیت باید متناسب سازی انجام شود.

هیچ سیاستی بدون مشارکت مردم پیش نمی رود

مدیر کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان البرز اظهار می کند: برای داشتن «شهر دوستدار کودک»نباید آن را دولتی بدانیم، هیچ سیاستی بدون مشارکت مردم پیش نمی رود. تبدیل کرج به شهر دوستدار کودک باید به عنوان یکمطالبه عمومی باشد و همه نهادهای مرتبط و مردم به آن اهمیت داده وعمل کنند.

مروج با بیان اینکه خانواده اولین اجتماع حضور کودک است می گوید: استحکام و ثبات خانواده اولین قدم برای احساس امنیت اخلاقی و روحی کودکان است و آگاهی پدر ومادر در زمینه های مختلف تربیت و پرورش کودکان نقش مهمی در تامین احساس امنیت آنها دارد.

وی اضافه می کند: نظام اداری نیز با درنظر گرفتن اینکه کارمندان پدر یا مادر یک خانواده هستند باید بر اساس این واقعیت سیاست گذاری کند. مسیرهای طولانی رفت و آمد کارمندان، ماندن در ترافیک و... باعث انتقال خستگی والدین به خانه و فرزندان می شود که شادابی ونشاط را از خانواده ها کم می کند.

مروج در مورد فعالیت کانون پرورشی فکری استان می گوید: علاوه بر اینکه نهاد ما متعلق ومربوط به کودکان و کاملا فرهنگی است همه شیوه های خود را متناسب با شرایط کودکان تنظیم می کنیم.

کرج نیازمند افزایش مراکز فرهنگی و هنری است

وی با اشاره به اینکه قبل از انقلاب در کرج فقط یک کانون پرورشی فکری در کرج وجود داشت می افزاید: اکنون 6 مرکز در کرج داریم اما با توجه به افزایش جمعیت دانش آموزی باید تعداد قابل توجهی به این مراکز اضافه شود.

مروج با بیان اینکه تعدادی مرکز درحال ساخت داریم می گوید: طبق قراردادی که با شهرداری در مورد ساخت یک مرکز داریم اگر تا تابستان تکمیل شود گشایش بزرگی در این زمینه خواهد بود.

مدیر کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان البرز اضافه می کند: با توجه به نیاز استان به افزایش و گسترش مراکز فرهنگی و هنری سند توسعه تهیه وبه مدیرعامل کانون پرورشی فکری کودکان ارائه کردیم. اما در کنار کمبودها همه همکاران برای پر کردن این خلاء ها علاوه بر فعالیت در مراکز فرهنگی وهنری خارج از فعالیت های معمول تلاش بی وقفه ای دارند.

تعداد مراکز فرهنگی و آموزشی کرج با توجه به رشد جمعیت کم است

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی البرز با بیان اینکه در شهر کرج افراد با سنین مختلف، از کودکان تا کهنسالان زندگی می کنند می گوید: باید متناسب با موقعیت سنی افراد در شهر فضاهایی فراهم شود تا با حضور در آن از زندگی وبودن در شهر لذت ببرند.

«ناصر مقدم» می گوید: تدابیر مختلفی برای گذران اوقات، تفریح و سرگرمی افراد اندیشیده شده و اماکن مختلفی مانند سینما، پارک، فرهنگسرا و... به این منظور ایجاد شده است، اما این فضاها عمومی هستند و نیاز است برخی نکات و امکانات به منظور استفاده تخصصی کودکان طراحی و ساخته شود.

مقدم اظهار می کند: اگر بخواهیم کودکان خود را برای زندگی و آینده بهتر آماده کنیم باید از کودکی فرصت ها و شرایط مناسبی برای آنها فراهم کنیم. کودکان با حضور در مکان های فرهنگی،ورزشی، تفریحی و مانند اینها علاوه بر سرگرمی چیزهای زیادی یاد می گیرند.

وی با اشاره به اینکه اکنون پارک، مراکز آموزشی و فرهنگسرا برای پرورش کودکان وجود دارد می افزاید: اما تعداد این مراکز و اماکن به نسبت رشد جمعیت کم است و بیشتر افراد کم درآمد و اقشار پایین از آنها بی بهره هستند و بچه ها در خانه و آپارتمان ها رشد و پرورش دارند.

مقدم می گوید: در برخی کلانشهر مانند تبریز، تهران و اصفهان شرایط تا حدودی مناسب تر است اما در کرج این امر محقق نشده و امکانات متناسب با نیازها و جمعیت کودکان شهر وجود ندارد.

مدیر کل فرهنگ و ارشاد البرز اظهار می کند: مسئولان امر به ویژه شهرداری که متولی اصلی طراحی و معماری شهری است باید فضا و امکانات مناسبی را برای بازی، ورزش و تفریح کودکان ایجاد کند و با همکاری نهادهای مربوطه با برگزاری کلاس های مختلف، مسابقات، بازی های محلی ، بومی و... برای همه اقشار جامعه فراهم کند وشرایط برگزاری طوری باشد که افراد کم توان اقتصادی از این امکانات بی بهره نمانند.

مقدم می گوید: در کرج واحدهای اقتصادی فراوان، خیران و شرکت هایی که توان مالی خوبی دارند وجود دارد که می توانند در تبدیل کرج به یک شهر دوستدار کودک با شرایط و امکانات مناسب مسئولان را یاری کنند و چه بهتر که برای آینده فرزندان و ساخت شهری سالم، اخلاقی و پیشرفته سرمایه گذاری کرد.

هیچ شهری در ایران در حوزه دوستدار کودک به ثبت یونیسف نرسیده است

رئیس اداره مطالعات اجتماعی سازمان فرهنگی شهرداری کرج می گوید: هر شهر هنگامی به معنای واقعی به اهداف شهر مطلوب می رسد که خواسته‌ها و نیازهای همه شهروندان با توجه به اقتضای سنی افراد مختلف از کودک گرفته تا سالمندان در برنامه ریزی های شهری مورد توجه قرار گیرد.

«رامین حیدری» می افزاید: در سال‌های اخیر در زمینه شهرهای دوستدار کودک تحقیقات متنوعی در دنیا و ایران انجام ‌شده است، با این وجود به دلیل عدم گسترش و اجرای شاخص‌های مورد انتظار تاکنون هیچ یک از شهرهای ایران در حوزه دوستدار کودک توسط سازمان یونیسف ثبت نشده است.

حیدری با بیان اینکه در شهر دوستدار کودک، نحوه مدیریت و حکمرانی خوب مستلزم تخصیص فرصت به کودکان برای تصمیم‌گیری است می افزاید: اساساً شهر دوستدار کودک به دنبال ضمانت بر همه حقوق کودکان است.

وی با اشاره به اینکه کودکان عامل پیوند نسل‌های گذشته و آینده در هر جامعه محسوب می‌شوند می گوید: انتقال سنت‌ها، فرهنگ‌ها، اعتقادات، باورها و پیشینه‌های هویت‌بخش و در صورت لزوم اصلاح محیط اجتماعی نیز در هر جامعه از طریق کودکان انجام می شود. در واقع کودکان نقش مهمی در سلامت جامعه و نسل آینده دارند پس توجه به مسائل و مشکلات آن‌ها و برطرف کردن نیازهای کمی و کیفی آن‌ها یکی از ضرورت‌های مهم هر جامعه و شهر به شمار می رود.

حیدری اظهار می کند: معاونت اجتماعی سازمان فرهنگی، اجتماعی شهرداری کرج با تصویب بیش از 30 برنامه عملیاتی و بیش از 140 مورد پروژه پیشنهادی در بودجه سال 97 گام مهمی در حوزه سلامت، سازمان های مردم نهاد و مطالعات مرتبط با آسیب های اجتماعی برداشته و برنامه های شایسته ای انجام شده و بخشی هم در حال اجراست. یکی از برنامه هایی که طبق برنامه ریزی ها مقرر است قبل از پایان سال انجام شود برگزاری همایش«اتاق های مادر و کودک» است.

وی می گوید: با همکاری معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری، معاونت اجتماعی نیروی انتظامی مطالعاتی با موضوعات شناخت وضعیت کلانشهر کرج با محوریت انواع آسیب های اجتماعی انجام دادیم و نقشه های موضوعی پراکنش جمعیت، وضعیت طلاق، وضعیت اعتیاد، وضعیت تکدی گری، مناطق بحران خیز و حاشیه نشین در مناطق 12 گانه به وسیله سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد تحلیل قرار گرفته و خروجی خوبی داشته که برای برنامه ریزی و تصمیم گیری های آتی موثر است.

حیدری می افزاید: دی ماه امسال اولین همایش ملی شهر دوستدار کودک با حضور نمایندگان شهرداری همه استان ها در اصفهان برگزار شد که در این همایش اصفهان به عنوان پایلوت در کشور معرفی و مقرر شد به ثبت سازمان یونیسف برسد. امیدواریم این اتفاق و تشکیل دبیرخانه و کمیته تخصصی این حوزه قدمی موثر برای اقدام همه شهرها در این زمینه باشد.