چراغانی طبیعی آسمان/ مهمانان ناخوانده‌ای که زمین را نورانی می‌کنند
این مهمانان سرزده در آسمان بنابر شرایط مختلفی در آسمان پدیدار می‌شوند و گاه به سطح زمین می‌رسند بنابراین صرفا بارش شهابی و وجود شهاب‌سنگ نمی‌تواند خطری را برای ساکنان زمین در پی داشته باشد بلکه باید منشأ آن مشخص شود، اما باید دید واقعا شهاب‌سنگ چیست و چرا گاهی در جو شاهد پدیدار شدن این اجرام آسمانی هستیم که زیبایی طبیعی به آسمان می‌بخشند.
شهاب‌سنگ چیست؟
شهاب‌سنگ‌ها قطعاتی از سیارک‌ها یا ستاره‌های دنباله‌دار هستند که به دور خورشید گردش می‌کردند، زمانی که شهاب‌سنگ‌ها با جو زمین تماس پیدا می‌کنند، شعله‌ور شده و مشابه یک ستاره دنباله‌دار در آسمان ظاهر می‌شوند و پس از آن به سطح زمین برخورد می‌کنند؛ هر روزه میلیون‌ها شهاب با جو زمین برخورد دارند و بر اساس تحقیقات انجام شده هر سال از میان شهاب‌سنگ‌هایی که به سطح زمین می‌رسند تنها حدود ۵ عدد برای انجام بررسی‌های بیشتر به دانشمندان می‌رسند.
شهاب‌سنگ‌ها با توجه به اینکه عناصر تشکیل دهنده متفاوتی دارند در رنگ‌های مختلف ظاهر می‌شوند چرا که فرآیند یونیزاسیون مولکول‌ها در این اجرام آسمانی رخ می‌دهد.
شهاب‌سنگ‌ها با سرعت‌های مختلفی دور خورشید گردش دارند و بیشترین سرعت مشاهده شده برای این اجرام آسمانی حدود ۴۳ کیلومتر در ثانیه است و بر اساس اطلاعات رادارها، شبانه ۱۲ هزار شهاب در ابعاد یک ذره غبار به زمین می‌رسند.
به طور کلی شهاب‌سنگ‌ها در ۲ دسته تقسیم‌بندی می‌شوند که دسته اول شهاب‌سنگ‌هایی هستند که قبل از سقوط قابل رصد بوده و دسته دیگر شهاب‌سنگ‌هایی هستند که پس از برخورد با جو زمین قابل مشاهده‌اند و تاکنون حدود ۴ هزار شهاب‌سنگ دسته اول و هزار شهاب‌سنگ از دسته دوم جمع‌آوری شده‌اند.
شهاب سنگ ها از بعد ساختار تشکیل دهنده به ۲ دسته گروه سنگی_فلزی (سیدرولیتها) وگروه آهنی (سیدریتها) تقسیم بندی می‌شوند که گروه اول فراوانی حدود ۱-۲ درصد رابه خود اختصاص داده اند و گروه دوم با چگالی‌های متفاوت و جدا از هم شهاب سنگ فلزی را تشکیل می‌دهند و حدود ۵-۶ درصد فراوانی دارد.
بارش‌های شهابی را بیشتر بشناسید
بارش‌های شهابی یکی از جذاب‌ترین پدیده‌های موجود در نجوم محسوب می‌شوند که در مدتی تقریبا کوتاه آسمان را نورانی می‌کنند؛ این پدیده زمانی رخ می‌دهد که تعداد زیادی شهاب در مدت زمانی کوتاه در آسمان مشاهده شوند و هر سال حدود ۳۰ بارش شهابی برای زمینیان قابل رؤیت است هرچند شهاب‌سنگ‌ها از دوران باستان وجود داشتند، اما از سال ۱۸۳۳ این اجرام را جزو اجزای منظومه شمسی به شمار آوردند.
با توجه به اینکه بخش عمده‌ای از زمین با آب پوشیده شده است، اغلب شهاب‌ها در اقیانوس‌ها سقوط می‌کنند و طبق آمار‌های علمی، هر ساله ۱۱۰ هزار تن ماده جامد بر اثر سقوط شهاب‌سنگ‌ها به زمین می‌رسند.
شهاب‌سنگ‌ها در زمان‌هایی پیش‌بینی شده و منظم در طول سال قابل رصد هستند که برخی از مهم‌ترین و معروف‌ترین آن‌ها را معرفی می‌کنیم.
از جمله معروف ترین بارش ها شامل بارش شهابی اسدی (۲۶ آبان)، بارش شهابی جباری (۳۰ مهر)، بارش شهابی جوزائی (۲۳ آذر)، بارش شهابی برساوشی (۲۰ مرداد)، بارش شهابی ثوری شمالی (۲۲ آبان)، بارش شهابی شلیاقی (۲ اردیبهشت)، بارش شهابی دب اصغری (۲ دی)، بارش شهابی ربعی (۱۳ دی)و بارش شهابی اتا دلوی (۱۵ اردیبهشت) است.
مبنای نام‌گذاری بارش‌های شهابی از طریق کانون بارش نام‌گذاری می‌شوند به این ترتیب که حرف (ی) به آخر نام صورت فلکی کانون بارش اضافه می‌شود و اگر در صورت فلکی خاصی بیش از یک بارش را شاهد باشیم برای نام‌گذاری نزدیک‌ترین ستاره درخشان به کانون مورد توجه قرار می‌گیرد مانند اتا دلوی.
شهاب با شهاب سنگ چه تفاوتی دارد؟
شهاب سنگ‌ها نسبت به شهاب‌هایی که در یک شب معمولی ببینیم، کلوخه‌های بزرگتری هستند و درصد فراوانی کمتری دارد و شهاب سنگ ها به جهت آنکه بسیار بزرگتراز شهاب ها هستند می‌توانند درست از میان جو زمین عبور کرده و به سطح زمین برسند اما ممکن است پیش از رسیدن به سطح زمین منفجر و مواد از هم پاشیده آن‌ها در یک منطقه وسیع پراکنده شود.
بزرگترین شهاب سنگ‌ها یکی در آفریقای جنوبی به وزن ۶ تن و شهاب سنگی دیگر در گرینلند به وزن ۳۶ تن کشف شد همچنین دهانه آتشفشانی حاصل از سقوط شهاب سنگ در آریزونا را نتیجه سقوط شهاب سنگی به وزن ۵۰ هزار تن می‌دانند علاوه بر آن شهاب سنگی در سال ۱۹۰۸ میلادی (۱۲۸۶ شمسی) در سیبری سقوط کرد و نتیجه آن انفجار عظیمی بود؛ با وجود این ممکن است بارش شهابی یا شهاب سنگ ها مشابه ستاره دنباله دار کوچک باشند یا گاه آثار تخریبی بالا داشته باشندعلاوه بر آن یکی از دلایل درباره انقراض دایناسورها هم برخورد شهاب‌سنگ با کره زمین بوده است که این موضوع از دیدگاه دانشممندان در حال بررسی است.
منبع:باشگاه خبرنگاران جوان
انتهای پیام/
