ظرفیت بالای البرز در صنعت زنبورداری که مغفول مانده است/ مهاجرپذیری آسیبی برای زنبورداری استان/ قابلیت خوب عسل تولیدی استان برای صادرات

یک کار آفرین البرزی که پس از 18 سال تحقیق و پژوهش موفق به پرورش ارگانیک زنبور عسل و عدم استفاده از سموم و آنتی بیوتیک ها شده است، می گوید: استان البرز یکی از استانهای فعال در پرورش زنبورعسل و تولید عسل است که دارای70 هزار کلنی زنبور عسل بوده و بیش از 230 هزار خانوار در این حوزه اشتغال به کار دارند.

«عزیز جمال پور» که کارشناس اداره کل دامپزشکی البرز هم است می گوید: به طور معمول استان البرز سالانه حدود 200 تن عسل به بازار عرضه می کرد اما در سال های اخیر تعداد زنبورها ودرنتیجه میزان تولید عسل کاهش یافته است.

جمال پور اظهار می کند: به دلیل سم پاشی باغدارها در مناطق، تلفاتی در زنبورهای استان البرز داده می شود. از طرفی باغدارها را نیز نمی توان مجبور به عدم سمپاشی کرد چرا که آنها هم برای پرورش محصولات و در سیر کاری خود ملزم به سمپاشی هستند اما با توجه به اینکه به زنبورداران در ییلاق سایت یا مکانی برای استقرار داده نمی شود و آنها با رایزنی و خواهش و تمنا مکانی را برای استقرار می گیرند در نتیجه بیشتر مورد دستبرد قرار می گیرند.

جمال پور می گوید: در حقیقت نداشتن جایگاه استقرار ثابت زنبورستان در ییلاق و قشلاق یکی از مشکلات روستائیانی است که به پرورش زنبور عسل مشغول هستند.

جمال پور از دیگر مشکلات این صنعت را نداشتن امکانات و وسایل لازم، سم پاشی های نامرتب فصل بهار در باغات میوه که باعث تلفات در زنبورستان می شود عنوان می کند.

کارشناس اداره کل دامپزشکی استان البرز می گوید: در البرز تکنولوژی روز وجود ندارد و اداره این صنعت به روش 40 سال پیش و بصورت سنتی انجام می شود.

عدم امنیت اقتصادی در فروش عسل

جمال پور همچنین به دلیل وجود عسل های تقلبی، عدم امنیت اقتصادی در فروش عسل را یکی دیگر از مشکلات این صنعت عنوان می کند.

وی در خصوص نحوه نظارت و رسیدگی بر این حوزه می گوید: اداره کل دامپزشکی استان سالانه دو نوبت در فصل بهار و آخر تابستان از زنبورستان های استان بازدید می کند و بر اساس نتایج آزمایشگاهی و نمونه برداری ها، روش های پیشگیری و درمان را به صورت رایگان در اختیار متولیان این صنعت قرار می دهد.

جمال پور با اشاره به اینکه بیماری هایی مانند واروآ، نوزاما، آکاراپیس، لوک آمریکایی و لوک اروپایی و مرگ شفیره ها از بیماریهای رایج زنبورهای عسل است بیان می کند: برای شناسایی و درمان آن طبق بازدیدهای ادواری که سالیانه توسط اداره دامپزشکی انجام می شود اقدامات لازم انجام می شود.

وی می گوید: استان البرز این پتانسیل را دارد که بر اساس اقتصاد مقاومتی طرح و سیستمی ارائه شود که برای بیش از 2 هزار خانوار روستایی شغل ایجاد شود.

عسل تولیدی استان قابلیت صادرات خوبی دارد

مدیر امور طیور و زنبور عسل معاونت بهبود تولیدات دامی جهاد کشاورزی البرز با بیان این که کیفیت عسل تولیدی در استان جزو عسل های مطلوب است که امکان صادراتی خوبی دارد می گوید: به دلیل این پتانسیل در مباحث مربوط به تسهیلات به عنوان یک ظرفیت ویژه به صنعت زنبورداری نگاه می شود به همین دلیل امسال از محل تسهیلات بهین یاب در مجموع ۵ طرح با اعتباری معادل یک هزارو25 میلیون ریال و از منابع سامانه کارا، ۱۹ طرح با اعتباری معادل ۱۱ هزار و۳۵۰ میلیون ریال تسهیلات پرداخت کردیم.

«مجتبی تقی زاده» می گوید: مهمترین تولیدات این بخش تولید ملکه با کیفیت برای مدیریت تولید تخم در هر کلنی در زنبورستان ها و تامین ژن مورد نیاز و سایر فرآورده ها اعم از ژل رویال، گرده گل، موم وبره موم است و اگر این محصولات بخش عمده ای از تولیدات باشد و بتوانیم آن را توسعه دهیم می توانیم درآینده باعث افزایش درآمد و اشتغال در این بخش باشیم.

تقی زاده با بیان این که تعدادی زنبوردار پیشرو در هر کدام از این تولیدات داریم که در بحث ژل رویال کار می کنند می افزاید: با توجه به ارزش اقتصادی که هر گرم از این ماده غذایی دارد می تواند باعث سطح توسعه یافتگی زنبورستان ها باشد.

وی اضافه می کند: از طرف دیگر چند واحد پرورش ملکه در استان فعال هستند که پتانسیل کافی برای تولید ژن لازم را داشته و می توانند اصلاح نژاد را برای تولید ملکه زنبورستان ها داشته باشند.
مدیر امور طیور و زنبور عسل معاونت بهبود تولیدات دامی جهاد کشاورزی استان می گوید: البرز به لحاظ تعداد کلنی و جمعیت زنبور و تولید زنبورستان ها در کشور عدد قابل توجهی را به خود اختصاص نمی دهد ولی به لحاظ زنبوردارها و کیفیت زنبورداران «دانش فنی و تکنولوژی در تولید» و محصول عسل جایگاه خوبی را داریم به طوریکه در ۵ سال گذشته ۲ دوره زنبوردار نمونه کشور از البرز انتخاب شده است .

مهاجرپذیری آسیبی برای زنبورداری استان

تقی زاده با بیان این که 53هزارو414 کلنی مدرن و 70 کلنی بومی زنبور عسل در استان داریم می افزاید: کلنی های مدرن به صورت جعبه ای بوده و کلنی های بومی به صورت حصیری، گلی و ... هستند که در مجموع تولید عسل در سال گذشته ۲۸۶ تن بوده است.

وی اضافه می کند: در کنار عسل محصولات جانبی تولیدی مانند23 کیلوگرم ژل رویال ، ۴۲۴ کیلوگرم گرده گل، هزارو367 کیلوگرم موم و ۱۳۳ کیلوگرم بره موم از تولیدات این صنعت در سال گذشته بوده است.

وی یکی از مشکلات بخش زنبورداری را مهاجرپذیری استان عنوان کرده و می گوید: البرز به دلیل قابلیت مراتع در شهرستان طالقان و جاده چالوس به لحاظ نوع گیاهان و پوشش گیاهی مناسب و توان و پتانسیل بالای تولید شهد و گرده گل در این مناطق معمولا مورد توجه همه زنبورداران کشور قرار می گیرد به طوری که همه ساله در مقاطعی از سال پذیرای زنبورستان هایی هستیم که در مسیر کوچشان به دیگر استان ها قرار داریم. اما در بعضی مواقع مالکان این زنبورستان ها قواعد و چارچوبی که به هنگام کوچ باید رعایت کنند را رعایت نمی کنند و این موضوع به صنعت زنبورداری ما آسیب می زند.

تقی زاده می افزاید: زنبورداران برای کوچ و استقرار در استان های عبوری، باید گواهی بهداشتی دریافت کنند و کندوها را در مکانی که جانمایی شده مستقر کنند و چنانچه این قواعد را رعایت نکنند باعث بروز مشکلاتی در حوزه استان شده که این مشکلات به حوزه طرح دعوی در محاکم قضایی کشیده شده و امکان استقرار زنبورستان های میهمان را دچار اختلال می کنند.

خدیجه ستارزاده - تیتریک