چهارشنبه ۰۵ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 2024 April 24
"یادداشت اختصاصی "تیتر1"/ بازنگاهی به خروج امریکا از برجام
بُردی که حماقت ترامپ نصیب ایران کرد
شاید در نگاه اول خروج امریکا از برجام موضوعی حاد و ناگوار برای بسیاری تعبیر شده و تبعات آن را برای ایران سخت بیانگارند ولی در واقع بازنگاهی به معادلات بین المللی آشکار می سازد که منافع این خروج در میان مدت و بلند مدت بی شک نصیب ایران خواهد شد و البته طرف دیگر بالاخص اروپائیان و امریکا متضررین اصلی این اتفاق هستند.
به گزارش گروه سیاسی تیتریک، از روزی که ترامپ با
انگشتان به هم چسبیده تاکید کرد که برجام را توافق ناگوار و بسیاری بدی می
داند تا دیشب که از این توافق اعلام خروج کرد، مانور های بسیاری در همین
چارچوب از این کاسب کهنه کار به نمایش درآمد که البته برخی نیز منتج به
دوشیدن تعدادی از دولت های منطقه شد. از سوی دیگر شریک جنایت کار امریکا
یعنی رژیم اشغالگر قدس به عنوان مخالف برجام هم لابی خود را در امریکا فعال
کرد که رئیس جمهور سوداگر ایالات متحده را برای خروج از این معاهده اقناع
کند و در نهایت ترامپ به صورت یک طرفه و احتمالا در ازای دریافت مبلغ گزافی
که با سفر اخیر ولیعد عربستان به واشنگتن حصول شد، با 3 ادعا و بهانه به
حضورش در این این توافق پایان داد.
ترامپ پیش از خروج
از برجام، از 3 موضوع الحاقی به برجام سخن گفته بود و شرط تداوم حضور در
این توافق را مادام العمر کردن محدودیت برای فعالیت های هسته ای ایران،
محدودیت برای توسعه و آزمایش موشکی و همچنین جلوگیری از فعالیت های منطقه
ای ایران اعلام کرده بود. امریکا در این راستا تا حدودی فرانسه و انگلیس را
هم با خود همراه کرد ولی هنوز روسیه و چین در این موضوعات همراه امریکا و
اروپا نبودند.
طی یک ماه اخیر هم نمایندگانی از اروپا
با ترامپ به مذاکره نشسته و خواستار تداوم حضور امریکا در برجام به شرط
انجام مذاکرات گسترده با ایران شدند و در واقع بر آن بودند که خواسته
امریکا را از مسیری دیگر دنبال کنند هرچند که ایران در جریان همین رفت و
آمد ها آب پاکی را به دستان آنها ریخته و تاکید کرده بود که هیچ کدام از
اروپائیان از طرف ایران وعده ای به امریکا ندهد و فرجام این اتفاقات درباره
برجام خروج امریکا از این توافق و اعمال تحریم های یک طرفه از سوی این
کشور بود.
این اتفاق اما بیش از ایران شاید برای
متحدان امریکا سنگین و سخت بوده است و انتقاداتی که از داخل آن جبهه خطاب
به هیات حاکمه امریکا بیرون می آید به مراتب تندتر و همراه با دلخوری
بیشتری است تا از جبهه ایران و دو کشور روسیه و چین و بی شک علت آن به
رفتار قلدرمابانه و بی منطق ترامپ بازمی گردد که اینبار اروپائیان را به
عنوان دوست و شریک استراتژیک زیر پا گذاشته است.
حال
با نگاهی عمیق تر به این رفتار ترامپ می توان دریافت که امریکا در اعلام
خروج از برجام بیش از آنکه به این توافق ضربه بزند، در راستای خدمت به
ایران گام برداشته و بی شک اگر یک سیاستمدار کارکشته ای زمام امور امریکا
را در دست داشت این درجه از حماقت را به اجرا در نمی آورد.
ترامپ
طی 500 روز ریاست جمهوری دو وزیر امور خارجه و دو مشاور امنیت ملی را
همراه خود داشت که تیم سابق یعنی مک مستر و تیلرسون هر دو با عقلانیت بیشتر
مانع خروج از برجام بودند ولی پمپئو و بولتون به عنوان تیم جدید همچون خود
ترامپ مواضع افراطی نسبت به ایران داشته و در بحث خروج از برجام به نظرات
دیگر هم حزبی های جمهوری خواه و همچنین دموکرات های امریکا بی توجهی کردند.
ترامپ
حتی در این مقوله به نظر سنجی ها نیز بی توجهی کرد و بدون همراهی افکار
عمومی امریکا و در مخالفت صد در صد با آنها تحریم ها علیه ایران را
بازگرداند. در این شرایط امریکا حتی در داخل نیز دچار یک شکست استراتژیک
شده و در حالی که همواره در برخورد با ایران توافقی نا نوشته بین دو حزب در
امریکا وجود داشت، آن نیز در معرض دوگانگی قرار گرفته است.
حال
اگر شرایط امروز را با شرایط قبل از برجام مقایسه کنیم، خواهیم دید که
ایران یک پیروزی و توفیق در این موضوع به دست آورده و این خروج امریکا از
توافق اگر خیلی مثبت نبوده باشد حداقل تبعات را برای ایران خواهد داشت و
البته دیگر شرایط همچون ابتدای دهه نود به وجود نمی آید زیرا:
الف:
روسیه و چین به کل جبهه خود را از اروپا و امریکا جدا کرده و روابط این
کشورها در بدترین شرایط با جبهه غربی قرار دارد. در این معادله روسیه بعد
از وقایع اوکراین و همچنین سوریه در فاصله بیشتری قرار داشته و چین هم به
خاطر بالا رفتن دیوارهای گمرکی امریکا در مقابل کالاهای چینی موضع نسبتا
دوری از غرب دارد بنابر این دو کشور از 6 کشور متفق، در بحث تحریم های
اواخر دهه 80 و اوائل دهه 90 به هیچ وجه همراهی نخواهند داشت.
ب:
اروپا در زمینه برجام اما موضع خاصی را داشته و تو گویی این توافق را
فرزند خود انگاشته و به هر قیمتی برای بقای آن مایع می گذارد. اتحادیه
اروپا که می خواهد قطبی در کنار دیگر ابرقدرتها باشد، برای نخستین بار
خروجی بزرگی را تحت عنوان «برنامه جامع اقدام مشترک» پی ریزی کرده و آن را
به سر منزل مقصود رسانده است. حال این نهال اروپایی در برابر تندبادی تحت
عنوان ترامپ قرار گرفته و در معرض تهدید است. البته ابرقدرتی مثل امریکا و
رئیس جمهوری جاه طلبی مثل ترامپ برخلاف اوباما نمی تواند بپذیرد که قطبی
دیگر در مسئله ای به این مهمی پیشرو باشد.
حال
امریکا از برجام خارج شده و خزانه داری امریکا تحریم هایی را اعلام کرده که
اگر کشوری از آن تبعیت نکند، آن را هم تنبیه می کند. در این شرایط است که
اروپا یا باید در مسیر اثبات خود مقاومت کرده و مراودات تجاری و اقتصادی
خود را با ایران ادامه دهد و یا به رهبری امریکا گردن نهد. اروپا فعلا موضع
مقاومت را انتخاب کرده و بر حفظ برجام تاکید دارد ولی این مقاومت تا زمانی
که تداوم داشته باشد، موجودیت اتحادیه اروپا معنی یافته و حتی به صورت
ضمنی طعنه ای به خروج انگلیس از اتحادیه اروپا خواهد بود ولی چنانچه این
مقاومت شکسته شود، دیگر اروپا مشتاقانه با امریکا همراه نبوده و کارشکنانه
با امریکا همکاری می کند چراکه این رفتار امریکا دهن کجی و توهین به
اروپائیان تلقی شده است و سخنرانی موگرینی بعد از اعلام خروج امریکا از
برجام موءید این بود.
ج: صداهای گسترده مخالفان اقدام
ترامپ در خود امریکا هم علاوه بر موارد فوق بازگشت به سالیان قبل را نا
ممکن می کند زیرا به زودی در امریکا انتخابات میان دوره ای برگزار خواهد شد
که در آن یک سوم سنای امریکا تغییر کرده و تعدادی از اعضای کنگره امریکا
عوض می شوند و این دهن کجی و بی توجهی ترامپ به افکار عمومی بی شک تبعات
سنگینی برای وی خواهد داشت به گونه ای که پیش بردن سیاست هایش با تغییر
احتمالی ترکیب سنا و کنگره به سختی میسر است.
د: در
نهایت اینکه بی توجهی امریکا به یک توافق چند جانبه مورد تایید شورای امنیت
سازمان ملل، آینده مذاکرات و توافقات این کشور با دیگر کشورها را در سایه
بی اعتمادی قرار داده و طبعا این رفتار ترامپ لطمه سختی به حیثیت بین
المللی ایلات متحده می زند. اکنون که امریکا در آستانه مذاکره با کره شمالی
قرار دارد، بی شک رفتار غیر مسئولانه ترامپ برای مذاکره کنندگان کره شمالی
این تردید و سوال را به وجود می آورد که آیا می توان به تفاهم و توافق با
کشوری اعتماد کرد که توافقی چند جانبه و مورد تایید سازمان ملل را به سخره
گرفته و آن را مخدوش می کند؟
حجت پیری - کارشناس سیاسی - تیتریک
انتهای پیام/
حجت پیری - کارشناس سیاسی - تیتریک
انتهای پیام/
خبرهای مرتبط
ارسال نظر
اخبار برگزیده
