نشاط و تاثير آن بر رشد و شکوفايي استعداد ها

گروه استانی «تیتریک» ; حورا مهدوي از فرهنگيان استان البرز و دبير رياضي در گفتگويي تاثيرات نشاط بر شکوفايي استعداد جوان ها را تشريح کرد.
به اختصار ويژگي و آفت هاي نسل جوان را برشماريد ؟چه عواقبي در صورت برخورد نا مناسب با جوان پديدار خواهد گشت ؟شادابي ،تحرک ،پويايي و ... از ويژگي هاي نسل جوان است و موافق طبع و مقتضيات فطري اوست .خمودگي ،سستي ،انزوا ،بي تحرکي ،غمناکي ،پژمردگي ،آفت بزرگ و مانع عظيم رشد و شکوفايي و خلاقيت و کارآمدي نسل جوان است .
چه فاکتور هايي در شکل گيري شخصيت تاثير گذار هستند ؟
انبساط روحي يکي از متغيير هاي موثر در شکل گيري شخصيت مثبت در کودکان و نوجوانان است و بالعکس ،اضطراب و تشويش خاطر عامل مهمي در توقف استعدادهاست .روانشناسان حالت شادي را نتيجه عمل هماهنگ و منسجم و سامان يافته همه عواطف يک فرد مي دانند و معتقد هستند که آرامش روحي زمينه هاي باروري خرد و انديشه را به وجود مي آورد ،چنانچه فردوسي گويد:
چو شادي بکاهد ،بکاهدون خرد گردد اندر ميان ناتوان
و اما تحقيقات روز دنيا در اين خصوص چه مي گويند؟
امروزه تحقيقات مربوط به اعصاب و روان نشان داده است که يادگيري انسان و ساماندهي رفتار کودک در گرو نشاط و شادابي و هيجانات مثبت اوست و خلاقيت و شکوفايي استعداد ها در گرو نشاط و انبساط روحي انجام مي شود .چنانچه خود من نيز به عنوان دبير رياضي مقطع راهنمايي با ايجاد حد اکثر نشاط در کلاس درسم موفق به کشف استعدادهاي زيادي در دانش آموزان عزيزم شده ام که تا اين زمان حتي خود دانش آموزان هم به اين انگيزه هاي نهفته شان هيچ توجهي ننموده بودند و خيلي راحت احساس درماندگي شان در حل سوالات رياضي به راحتي و پس از گذشت مدت زمان کوتاهي به احساس شادابي و وجودي سرشار از انرژي تبديل شده است لذا اگر ما شرايط و زمينه را براي ابراز هيجانات و تخليه احساسات بوجود نياوريم زمينه را براي اختلالات رواني و رنجوري و افسردگي نوجوانانمان فراهم کرده ايم .
در خصوص تجلي ظاهري هيجانات دروني چه مباحثي مطرح است ؟
با توجه به اينکه نشاط و سرور مانند هر هيجان و احساس ديگر تجلي ظاهري ويژه اي دارد ، مثلا تظاهر شادي گاهي در خنده ،گاهي در دست زدن و گاهي در فرياد و از جا پريدن جلوو مي کند .
ما نبايد از اين تجليات دروني برداشت هاي منفي و غلط داشته باشيم و اگر دانش آموزان و يا فرزندانمان به خاطر ابراز خوشحالي از يک پيروزي و يا براي انجام تشويق در يک موضوع مورد علاقه خود فرياد يا دست زدند آنان را از اين کار منع کنيم بلکه لازم است همراه آنان شويم .
چرا آنان فرياد خوشحالي و هورا سر ندهند ؟ پس آنان چگونه احساسات و عواطف خود را نشان دهند و تخليه کنند؟آيا اگر چنين کنند جرمي مرتکب شده اند؟ قطعا خير .متاسفانه ما گاهي برخي از مسائل را باهم جا به جا مي کنيم و در کاربرد برخي از ممنوعيت ها و جواز ها اشتباه مي کنيم و موضوعي را که مربوط به مسائل ديگر است بدون جهت به جاي ديگر تعميم مي دهيم .
خداوند هيچ استعدادي را در ذات انسان قرار نداده است ،مگر اين که براي آن علت و فوائدي منظور نموده است و سرکوب استعداد ها و غرائز به معناي هجو و لغو و بيهوده پنداشتن اراده خداوند در نهادن اين استعداد ها در ذات و نهادن انسان است.
و اما مهمتراز همه وظيفه يک معلم چيست ؟ بنابراين کار معلم ،وظيفه مربي و رسالت تعليم و تربيت ،سرکوب غرائز نيست ،بلکه شناسايي استعداد ها و سپس هدايت و جهت دادن آنها در مسير اراده و تدبير خداوند است.البته اين کار سختي است و بسيار مهم و متاسفانه مسئولان تعليم و تربيت در اين رابطه دو مشکل بنيادين دارند :برخي به خاطر نگاه هاي تک بعدي خود، مشکل بينشي و نگرشي نسبت به فلسفه وجودي استعداد ها دارند و برخي ديگر مشکل روشي دارند يعني کاربرد ها استعدادها در زمان و مکان و موقعيت هاي ويژه اشتباه مي کنند و نمي توانند دانش آموزان را به نحوي آموزش دهند که در کجا شادي ،در کجا عزاداري و به چه ميزان شادي کنند؟ معلوم کنند که دامنه هاي شادي و غم تا کجاست ؟موزه هاي مجاز و غير مجاز آن تا چه حد است؟ متاسفانه ديده مي شود به خاطر تربيت غلط در جايي که بچه ها بايد با نشاط باشند آنها را به سکوت و فروکش کردن احساسات و هيجانات وادار ميکنند در جايي که بايد آرام و متين باشند به ابراز احساسات بي جا و غير منطقي مي پردازند .
نظر شما در رابطه با نشاط پايدار در بين نسل جوان چيست؟ مسئله ي مهم ديگر اين است که در مورد شادي يا همان انرژي مثبت بايد عميق تر بيانديشيم و اين شادي را از سطح فردي بودن خارج سازيم بياموزيم و آموزش ببينيم که بايد در سرور و شادي ديگران هم سهيم باشيم ،درد و رنج ديگران را بفهميم و در زدودن آن تلاش کنيم که البته شادي همگاني و نشاط مردمي پايدار تر از نشاط فردي است باري همين است که کنفوسيوس حکيم اظهار مي دارد که دل ،دو دهليز دارد .در يکي شادي و در ديگري غم نهفته است که اگر شادي ما با شادي ديگران همراه شود باعث فرزانگي مي شود .
و کلام آخر؟
سهراب سپهري نيز گفته است :
شاد بودن هنر است ،شاد کردن هنري والاتر.
گرچه به شادي تو دلهاي دگر باشد شاد
زندگي صحنه يکتاي هنرمندي ماست .
يکي از اصلاح گران اجتماعي نيز به نام جان راسکين در مورد نقش انسانهاي پر نشاط در پويايي جامعه گفته است:
((ثروتمندترين کشور ،کشوري است که بيشترين افراد شاداب و شرافتمند را برزير بال خود دارد )).

منبع : خبرگزاری موج