شنبه ۱۵ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 2024 May 04
مقایسه استراتژی 8 کاندیدا در مورد سیاست خارجی
در این مقاله سعی داریم با بررسی موضع گیری نامزد های انتخابات در قبال کلید واژه های "رابطه با امریکا" ،"مسئله ی تحریم ها"، "مسئله هولوکاست"، "انرژی هسته ای و مذاکرات"، "مسئله ی سوریه" کلیتی از دیدگاه سیاست خارجه و نزدیکی اندیشه هایشان به محور مقاومت بدست آوریم.
گروه داخلی «تیتریک» ؛ در این مقاله سعی داریم با بررسی موضع گیری نامزد های انتخابات در قبال کلید واژه های "رابطه با امریکا" ،"مسئله ی تحریم ها"، "مسئله هولوکاست"، "انرژی هسته ای و مذاکرات"، "مسئله ی سوریه" کلیتی از دیدگاه سیاست خارجه و نزدیکی اندیشه هایشان به محور مقاومت بدست آوریم. لازم به تذکر است قصد تبلیغ نامزد خاصی نیست و بررسی نزدیکی دیدگاه های افراد به گفتمان مقاومت و انقلاب اسلامی را به خوانندگان واگذار میشود.
اهمیت این موضوع جایگاه ایران در روند اتفاقات منطقه و مخصوصا قضایای بیداری اسلامی و بحران سوریه به عنوان مرکز ثقل جدال گفتمان مقاومت و سازش در منطقه است که انتخاب مردم ایران بر عبور محور مقاومت از این پیچ تاریخی تاثیر مستقیمی دارد. لذا انتخاب رییس جمهوری که اعتقاد کامل به مقاومت و سیاست خارجه داشته باشد بسیار حایز اهمیت است
لذا قطعا یکی از معیارهای مهم انتخاب نامزد اصلح نگاه گفتمانی سیاست خارجه است.
۱.رابطه با امریکا
جلیلی: آنچه در ۳۴ سال گذشته وجود دارد سابقه‌ای طولانی از رفتارهای خصمانه آمریکا علیه ملت ایران است. از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی که دولت آمریکا به صراحت از رژیم دیکتاتوری شاه و سپس صدام پشتیبانی می‌کرد و بعد از آن فشارها و دشمنی‌هایی که هنوز ادامه دارد.وی با اشاره به اظهارات مقامات آمریکایی که عنوان می‌کنند همه گزینه‌ها درباره ایران روی میز است، اظهار داشت: کسی که می‌خواهد گفت‌وگو کند باید با سلاح منطق بیاید یا سلاح‌های نظامی؟ آنچه امروز ملت ما انتظار دارد، تصحیح رفتارهای آمریکاست نه گفتارهای آن.
قالیباف: مذاکره نه تابوست و نه راه‌حل همه مشکلات. مذاکره یک ابزار است. ما با آمریکا جایی که لازم باشد حتما مذاکره می‌کنیم. مذاکره با آمریکا هیچ‌گاه برای ما خط قرمز نبوده است. به جای تعریف رابطه‌مان با آمریکا در قالب تقابل صرف یا تعامل صرف باید به سوی رقابت با این کشور برای تأمین منافعمان حرکت کنیم. یا از آن طرف بیاییم بگوییم حل همه مشکلات کشور در گرو مذاکرات با آمریکاست؛ آن غلط است و این هم درست نیست. ما در سیاست خارجی صفر و صدی نداریم
حداد عادل: آمریکایی ها اگر رفتارشان را عوض کنند، در آن زمان مذاکره معنا پیدا می‌کند و همانطور که مقام معظم رهبری در سخنرانی نوروزی خود فرمودند که اگر خواهان مذاکره هستید، دشمنی‌ها را کم کنید که این اولین قدم برای این است که نشان داده شود که در ادعای دعوت به مذاکره صداقت دارید.
ولایتی: ما هیچ اعتمادی به دولت امریکا نداریم زیرا این کشور رفتارهای متناقضی را از خود نشان داده است، اقداماتی را در شورای امنیت علیه ایران انجام داده و در داخل قوانینی را بر ضد ایران به تصویب رسانده است. مقام معظم رهبری در مورد موضوع مذاکره ایران و آمریکا اعلام موضع کردند و تاکنون چندین بار این اعلام موضع اعلام شده و آخرین بار نیز در سخنرانی اول فروردین در مشهد در این ارتباط اعلام موضع کردند و شرایط ما همان است که مقام معظم رهبری در سخنرانی خود در اول فروردین اعلام کردند.
روحانی: در حال حاضر، رابطه ایران و آمریکا خصمانه است. آمریکا به هر بهانه‌ای به ایران فشار می‌آورد و در این رابطه کشورهای دیگر را هم تشویق می‌کند.ادامه این روند برای ایران، آمریکا و منطقه مسیر درستی نیست. ما باید این تخاصم را به تدریج مهار کنیم و آن را به رابطه تنش آمیز کاهش دهیم و بعد به سوی کاهش تنش حرکت کنیم. «اگر آمریکایی‌ها صداقت نشان دهند و آماده حل معضلات بین دو کشور باشند، بازی برد- برد امکان‌پذیر است.»
عارف: رویکرد ما در روابط خارجی باید تامین منافع و امنیت ملی در چهارچوب قانون اساسی است. اگر اسرائیل را کنار بگذاریم با هیچ کشوری منع مذاکره نداریم، از موضع ضعف، نمی توان مذاکره کرد. در مذاکره موظف به حفظ منافع ملی هستیم اما نمی توان حقوق مشروع طرف دیگر را در نظر نگرفت. حضور ما باید در مجامع بین المللی پررنگ و موثر باشد.این فعال سیاسی تاکید کرد: باید از ایران، یک صدا شنیده شود.رهبر انقلاب در سخنرانی نوروزی خود دیدگاهشان را درباره مذاکره با آمریکا مشخص کرده است ما مخالف مذاکره نیستیم اما باید خط قرمزهای انقلاب رعایت شود و آنچه که برای مذاکره با آمریکا بسیار مهم است داشتن شرایط مذاکره است و ما بر این باوریم زمانی باید با هر کشوری از دنیا مذاکره کرد به شرطی که شرایط در حوزه قدرت فراهم باشد و بتوانیم به دفاع از حقوق خود و منافع ملی بپردازیم.
رضایی: مبارزه ما با آمریکا در واقع برای دفاع از اصول و ارزش‌هاست و یک جنبه دفاعی دارد ولی مبارزه آمریکا با ما به خاطر تسلیم کردن ما صورت می‌گیرد. یعنی آمریکایی‌ها باید اصول انسانی، صلح، امنیت بین‌المللی و استقلال کشورها را بپذیرند و اگر چنین اتفاقی رخ دهد، آن موقع رفتار ایران هم عوض میشود. در حال حاضر هنوز علائمی مبنی بر تغییر رفتار آمریکایی‌ها نمی‌بینیم.
۲.مسئله ی تحریم ها
جلیلی: برخی قدرت‌ها بقای خود را در عدم پیشرفت دیگر ملت‌ها می‌بینند»فشارها و تحریم‌ها نمی‌تواند اراده و عزم ملت ایران را برای استقلال، توسعه و پیشرفت تهدید کند. تحریم ها تهدیدی برای ایران نیست.
قالیباف: رویه دیگر افرادی که مشکلات فعلی را به تحریم ها ربط می دهند کسانی هستند که با ساده سازی موضوع حل همه مسائل را به حل مسئله هسته ای گره می زنند.این یک نوع عوام فریبی است.حل مشکلات اقتصادی امروز از طریق اتخاذ مجموعه ای سیاست های عقلانی و هوشمندانه اقتصادی ممکن است که در این زنجیره سیاست خارجی و موضوع هسته ای یکی از حلقه ها، البته یک حلقه بسیار مهم، است. من عرض کردم مذاکره نه تابو است و نه راه حل همه مشکلات. مذاکره یک ابزار برای تحقق اهداف است و موفقیت آن منوط به موقعیت طرفین است.اگر ما از موضع قوی وارد مذاکره نشویم آن وقت به رقیب برای تحقق اهدافش کمک کرده ایم.
حداد عادل: مدیریت و مقاومت مهمترین راهکار در این رابطه به شمار می‌آید. ولی موج گرانی از زمانی شدت گرفت که تحریم علیه ایران شدیدتر شد، البته با مدیریت بهتر می‌توان جلوی گرانی‌ها را می‌توان گرفت
ولایتی: می توان تحریم ها را برداشت بدون آنکه از حقوق مسلم مردم ایران عقب نشینی کرد و طرف مقابل هم باید حقوق ما را به رسمیت بشناسد. تحریم ها ربطی به انرژی هسته ای ندارد
روحانی: ممکن است طرح لغو تحریم یک تاکتیک مذاکراتی باشد اما هدف ما باید در نهایت این باشد که تحریم‌ها برداشته شود؛ چرا که به نفع مردم ما نیست. اینکه در کدام مذاکره و چگونه بحث لغو تحریم‌ها را مطرح کنیم، یک تاکتیک مذاکراتی است.
عارف: حل مشکل را در رابطه با آمریکا نمی دانم . حل مشکل را باید در داخل ببینیم. مشکلات داخل به دلیل عدم مدیریت است. باید به سمت حل مشکلات برویم به نحوی که تحریم ها حداقل تاثیر را داشته باشد.ما بدنبال چالش نیستیم بدنبال صلح هستیم که با همه کشورها مسائل را حل کنیم.
رضایی: تهدیدات و تحریم های دشمن علیه ایران اسلامی از نوع شدیدترین تهدیدات آنها برای براندازی است که بار دیگر اهداف شوم بیگانه راه به جای خاصی نبرد. دشمنان همواره برای بزرگ نمایی مشکلات کشورمان دست به تبلیغات هنگفت و عجیبی می زنند. آنها علیه نظام جمهوری اسلامی، انقلاب اسلامی، امام راحل و عدم کارآمدی نظام دست به تبلیغات گسترده جهانی زدند
۳.موضوع هولوکاست
قالیباف: دفاع از آرمان فلسطین جزیی از اصول سیاست خارجی ماست؛ نفی هولوکاست که جزیی از آن نیست و بنا به ماهیت جنجالی خود به جای کمک به ما برای پیشبرد اهداف و آرمانهایمان،به دشمن فرصت می دهد تا مظلوم نمایی کند، علیه ما اجماع درست کند و موضع برحق ما در موضوعی مانند موضوع هسته ای را تحت تاثیر قرار دهد.
حداد عادل: آقای احمدی نژاد در اظهار نظری که ابتدا راجع به هولوکاست کرد بهانه برای جار و جنجال به دست صهیونیست‌ها داد، ما نیازی به این شیوه نداشتیم اما بعدا خود ایشان هم آن مواضع را تکرار نکرد. موضع نظام ما درباره رژیم صهیونیستی از زمان امام(ره) مشخص است صحبت‌های اولیه ایشان جنجال برانگیز بود اما بعدا در سخنانشان مانند دانشگاه کلمبیا حرف درستی زد و گفت اگر اینکه می‌گویند درست است چرا اجازه تحقیق نمی‌دهد. صهیونیست‌ها چون می‌دانند این قصه چقدر در آن تردید هست فضایی درست کرده‌اند که اگر کسی درباره آن تحقیق کند تردیدها را درباره او زیاد می‌کنند.
مطلب دیگری که احمدی نژاد گفت این است که اگر هولوکاست هم هست چرا فلسطینیان باید تاوان آن را پس دهند؟
ولایتی: «من در اين كنفرانس(کنفرانس بین المللی هولوکاست) شركت نكردم اما اين كنفرانس با هدف انكار هولوكاست برگزار نشد بلكه مي خواست بكوشد واقعيات را بررسي كند. مي توان درباره تعداد قربانيان اين نسل كشي سؤال كرد بدون اينكه آنچه اتفاق افتاده را زير سؤال برد و اينكه من مي خواستم به شما يادآوري كنم كه اين كار توسط اروپايي ها، نازي ها انجام شده و مقدمات اين قتل عام در قرون گذشته در اروپا فراهم شده بود...خبرنگار مي پرسد؛ بنابراين آيا اين نسل كشي يك واقعيت تاريخي است؟«بله، اما ما نمي پذيريم كه اين واقعيت وسيله اي براي توجيه سركوب فلسطينيان باشد.»
روحانی: در سیاست خارجی که نمی خواهیم تحقیق تاریخی کنیم. نمی خواهیم کاووش باستانی کنیم. سیاست خارجی یعنی موضع گیری کردن برای تسهیل روابط دو کشور، برای زدودن خطر، برای تامین منافع و امنیت ملی. اگر به این مسایل نرسیدیم، سیاست خارجی معنایی ندارد. موضع گیری در سیاست خارجی سخنرانی برای یک اجتماع مردمی برای گرفتن تکبیر نیست. در سیاست خارجی وقتی یک مسئول موضع گیری می کند، این موضع گیری باید هدفمند باشد.
وی با تاکید بر اینکه اگر فردی بگوید که می خواهم در سیاست خارجی موضعی بگیرم تا یک معضل تاریخی را حل کنم نادرست است، تصریح کرد: این جا که دانشگاه یا مرکز تحقیقات نیست. فردی که در سیاست خارجی مسئول است باید تبعات حرف هایش را مدنظر قرار دهد. اگر حرفی زدیم که هیچ خاصیت مثبتی برای کشورمان نداشت و در نهایت آثار منفی هم داشت، این عمل نمی تواند عمل درستی باشد، مگر ما مجاز هستیم که بی جهت برای کشور هزینه درست کنیم؟
رضایی: اگر من رئیس جمهور شوم اسرائیل باید برای مقابله راه های دیگری انتخاب کند چون اهل افراط و تفریط نیستم چون نه از موضوع هولوکاست صحبت می کنم نه در سایت نظنز را می بندم.
۴.انرژی هسته ای و مذاکرات
جلیلی: این دفاع از حق برخورداری از انرژی هسته‌ای نیست بلکه دفاع از حق پیشرفت، انتخاب، آزادی و استقلال است.
قالیباف: دیدگاه من این است که راهبرد اصولی و معقول در برنامه هسته ای مقاومت با هدف تامین حقوق هسته ای مان است؛ ولی پیشبرد این سیاست و تحقق عملی آن باید در چارچوبی معقول و هوشمندانه صورت گیرد، موفقیت راهبرد مقاومت هوشمندانه هم از سویی نیازمند اجماع و وحدت داخلی، تقویت اقتصادملی برای کاهش اثرپذیری از فشارها و از سوی دیگر توجه به ظرفیت های مغفول مانده در عرصه سیاست خارجی، پرهیز از رفتارهای هیجانی و سخنان پرطنین ولی کم بهره که به جای ایجاد فرصت برای ما، به دشمن اجازه تبلیغ و شانتاژ می دهد، می باشد.من از این چارچوب به عنوان مقاومت هوشمندانه تعبیر می کنم. مقاومت هوشمندانه ایستادگی بر منافعمان به طریق عقلانی است
حداد عادل: پافشاری آقای احمدی نژاد در مساله انرژی هسته‌ای کار درستی بود اما نسبت به برخی اتفاق‌هایی که در دوره بعدی افتاده انتقادهایی دارم اما در مجموع به نظرم در سیاست خارجی خوب عمل کرده است. در حال حاضر مهمترین بحث نسبت به انرژی هسته‌ای، استقلال کشور است، اما از آنجایی که استفاده از انرژی هسته‌ای در کنار انواع منابع انرژی دیگر، جزو حقوق هر ملتی است، ایستادگی بر سر انرژی هسته‌ای، اصرار بر استقلال کشور است.
ولایتی: از دولت هفتم تا به امروز اگر تدابیر شخص مقام معظم رهبری نبود، ما امروز از تکنولوژی هسته‌ای برخوردار نبودیم. تحریم‌ها ربطی به انرژی هسته‌ای ندارد و برای رفع آنها نیاز به تدابیر سیاسی و بین‌المللی داشتیم که متأسفانه میسر نشد، بنده به عنوان فردی که بیش از ۲۰ سال در عرصه سیاست خارجی فعالیت دارم، معتقدم که با تدبیرهای درست می‌توان کار هسته‌ای را حفظ کرد.
روحانی: پس چند هدف داشتیم که نخستین آن این بود که نگذاریم پرونده ایران به شورای امنیت برود. دوم اینکه آنها در قطعنامه شهریور خواستار تعلیق کامل فعالیت‌های هسته‌ای شده بودند اما به دنبال این بودیم که فناوری ما ادامه پیدا کند چرا که ما هنوز در بخش‌هایی در حال تکمیل کارهایی بودیم. «سومین هدف ما این بود که حق فعالیت هسته‌ای زیر سوال نرود چون غرب ما را متهم به نقض معاهده ان.پی.تی کرده بود و ما در مذاکرات تهران این سه هدف را دنبال می‌کردیم حتی یکی، دو بار مذاکرات تا مرز شکست پیش رفت و وزرای خارجه سه کشور اعلام کردند که به کشورهایشان بازمی‌گردند.«ما در آن بحث تعلیق داوطلبانه را مطرح کردیم و البته این امر کار سختی بود چون آنها می‌گفتند داوطلبانه یعنی چی؟ وزیر خارجه آلمان می‌گفت شما می‌توانید بگویید ما امروز تعلیق می‌کنیم و فردا دوباره شروع به فعالیت کنید. اما در نهایت تعلیق منحصر به نطنز شد و از طرفی توانستیم پرونده را از شورای امنیت دور کنیم.»
عارف: ما در زمان اصلاحات تلاش کردیم که پرونده ایران به شورای امنیت نرود که موفق هم شدیم. انقلاب ما پیامش به دنیا صلح بوده است و ما به هیچ جای دنیا پیام جنگ نفرستاده‌ایم و در شرایطی هستیم که هیچ راهی جز انتخاب فردی که پیامش به دنیا صلح باشد، نداریم.متاسفانه طی چند سال اخیر موضوع پرونده هسته‌ای مبنایی برای تسویه حساب‌های سیاسی در داخل کشور تبدیل شده است.مطمئن باشید که اگر مساله انرژی هسته‌ای را با دنیا نداشتیم مساله دیگری برای طرح پیدا می‌کردند. بنابراین اگر ما مساله هسته‌ای را حل کنیم بهانه دیگری پیدا می‌کنند. پس باید روند مذاکرات را به نحوی اداره کنیم که پرونده مذاکرات بسته شود.
رضایی: نکته اساسی که ذهن آمریکایی ها را به خود مشغول داشته است، مسئله هسته ای نیست، بلکه نگرانی آنها از این است که ایران به یک قدرت منطقه ای در خاورمیانه مبدل شود و تبعات اقتصادی و سیاسی آن بر روند منطقه اثر بگذارد
۵.مسئله ی سوریه
جلیلی: سوریه امروز خط مقدم جهان اسلام در مقابله با رژیم صهیونیستی است و امت اسلامی اجازه تعرض به آن را نمی دهد. سوریه یک دژ محکم در برابر تجاوز و زیاده خواهی های رژیم صهیونیستی بوده و بی شک نظامی که چنین مقاومتی از خود نشان داده است بدون پشتیبانی مردم خود نمی تواند چنین کاری را انجام دهد.
قالیباف: بازنده اصلی در مسایل سوریه رژیم صهیونیستی است. آنچه در سوریه به عنوان یک اصل باید مورد توجه قرار گیرد اراده مردم این کشور است.رژیم صهیونیستی از افزایش فعالیت گروه‌های تروریستی در سوریه استقبال می‌کند و همه ما وظیفه داریم در جهت حل مشکلات همسایگان به خصوص کشورهای اسلامی با تمام توان وارد عرصه شویم،
حداد عادل: وقتی بیداری اسلامی در مصر، تونس و لیبی آغاز شد یکباره در سوریه نیز یک حرکت شکل گرفت و بعد هم سراغ سوریه رفتند. گویی فقط در سوریه دموکراسی مطلوب نیست و در بحرین و عربستان مطلوب است.این مسئله از اینجا نشات می‌گیرد که در بین همه کشورهای عربی، سوریه از ابتدا به جبهه مقاومت در برابر اسرائیل تبدیل شده و دست‌هایش را به عنوان تسلیم بالا نبرده بود؛ از این رو سوریه باید مجازات شود
ولایتی: دلیل اصلی تمرکز ما بر مساله سوریه جلوگیری از سقوط خط مقاومت در برابر اسراییل است. اگر که بشار اسد، رییس جمهوری سوریه سقوط کند، خط مقاومت در برابر اسراییل شکسته خواهد شد.
روحانی: این کشور جایگاه ویژه‌ای در منطقه دارد و در طی ۶۰ سال گذشته خط مقاومت را در مقابل اسرائیل غاصب تشکیل داده است. البته این گفته به معنای آن نیست که نظر مخالفان در این کشور نادیده گرفته شود. شیوه سیاسی گذشته دمشق قابل دوام نیست.
عارف: سوریه یک کشور اسلامی است و در ۸ سال دفاع مقدس کنار ما بود، موضع ما در قبال سوریه این است که سرنوشت هر کشور باید به دست خود آن کشور رقم بخورد. متاسفانه ما امروز در سوریه با نیروهای خارجی روبرو هستیم. البته دولت سوریه نیز باید به خواسته‌های مشروع مردم و اصلاحات پاسخ دهد تا این خونریزی‌ها پایان یابد.
رضایی: سوریه تعیین‌کننده سرنوشت بیداری اسلامی است. تحرکات جدید منطقه نشان می‌دهد که آمریکایی‌ها قصد دارند ایران را منفعل کنند تا بتوانند به سوریه حمله کنند اما بدانند ملت‌های منطقه ساکت نمی‌نشینند و به صحنه می‌آیند.»سوریه، حزب‌الله و حماس خط قرمز ماست و اجازه نخواهیم داد برای آنها مشکلی ایجاد شود.»
منبع : فرهنگ نیوز
ارسال نظر
اخبار برگزیده
