جایگاه کارآفرینی ایران و۱۱کشور
بر اساس شاخص‌های بین المللی، تمایل به کارآفرینی عموما متاثر از سه عامل کارآفرینی اجباری، فرصت‌گرا و فرصت‌گرای بهبود محور هستند؛ در «کارآفرینی اجباری» فرد به دلیل اینکه گزینه بهتری برای اشتغال ندارد، نسبت به راه‌اندازی کسب و کار مدنظر اقدام می‌کند.
در «کارآفرینی فرصت گرا»، فرد به دلیل تشخیص یک فرصت جدید وارد جرگه کارآفرینی می‌شود و «کارآفرینان فرصت گرای بهبودمحور» نیز افرادی هستند که کسب و کار خود را برای کسب سود و استقلال بیشتر توسعه می‌دهند.
در این میان بررسی امتیاز ایران در ارتباط با سهم انگیزهای کارافرینی نوپا، در مقایسه با کشورهای منتخب نشان می‌دهد، شاخص «کارآفرینی نوپای اجباری» ایران دارای امتیاز حدود ۲۹ بوده که در این شاخص مصر با امتیاز ۴۲ بالاترین رتبه و رژیم اشتغالگر قدس با امتیاز ۱۲ پایین ترین رتبه را در این شاخص به خود اختصاص دادند.
همچنین ایران در شاخص «کارآفرینی نوپای فرصت‌گرا» دارای امتیاز ۶۷ است که بیشترین رتبه، در اختیار کشورهای مالزی با رتبه ۸۶، آمریکا با رتبه ۸۲ و آلمان با رتبه ۸۰ قرار دارد. همچنین پایین‌ترین رتبه در این شاخص به کشور مصر با رتبه ۵۷ اختصاص دارد.
الگوی کارآفریی فرصت‌گرا با میزان توسعه یافتگی اقتصادها تغییر می‌کند و هر چه اقتصادها توسعه یافته‌تر می‌شوند، کارآفرینی فرصت‌گرا در این کشورها بیشتر رخ می‌دهد چراکه به دلیل وجود فرصت‌های کارآفرینی طبیعتا افراد برای کارآفرین شدن تشویق می‌شوند.
در عین حال در شاخص کارآفرینی فرصت‌گرای بهبودمحور آمریکا با امتیاز ۶۹ در بالاترین رتبه و قزاقستان با امتیاز ۲۴ در پایین‌ترین رده در بین ۱۱ کشور منتخب قرار دارد.
اما «شاخص انگیزشی» برای کارآفرینی دید مناسبی را برای درک ظرفیت کارآفرینی کشورها ترسیم می‌کند. در بین یازده کشور منتخب دنیا در عرصه کارآفرینی نوظهور، کشور مالزی با شاخص ۴.۹ بیشترین و کشور مصر با شاخص ۰.۸ درصد شاخص انگیزی را به خود اختصاص داده‌اند. ایران با امتیاز ۱.۷ در بین ۱۲ کشور جهان رتبه هفتم را به خود اختصاص داده است.
انگیزه‌های کارآفرینی «کارآفرینان نوپا» در ایران و کشورهای منتخب در سال ۲۰۱۵
کارآفرینی اجباری در بین بانوان بیش از آقایان
به طور کلی درصد کارآفرینان زن در جهان کمتر از مردان است اما زمانی که زنان فعالیت‌های کارآفرینانه انجام می‌دهند احتمال بیشتری دارد که این کار را از روی اجبار انجام داده باشند. همچنین کارآفرینی مردان در ایران (۱۷.۵ درصد) دو برابر کارآفرینی زنان (۸.۵ درصد) است.
بیشترین و کمترین گروه‌های سنی فعال در کارآفرینی نوپا
به طور کلی الگوی سنی افراد کارآفرین در میان ۲۵ تا ۳۴ و ۳۵ تا ۴۴ سال است. در واقع این افراد، کسانی هستند که در ابتدا یا میانه دوره شغلی خود به کارآفرینی روی می آورند. در این بازه سنی افراد جوان به خصوص کسانیکه تجربه‌ای اندوخته‌اند و دارای شبکه‌ای از افراد و منابع هستند، به کارآفرینی روی می‌آورند.
علاوه بر این افراد در این سن ممکن است در دوره کارآفرینی خود باشند و به موقعیت‌های شغلی بالا و درآمدی که آنها را به ماندن در کار کارمندی خود تشویق می‌کند، علاقه نداشته باشند.
اما بررسی‌ها نشان می‌دهد افراد در گروه سنی ۵۵ تا ۶۴ سال در کشورهای کمتر توسعه یافته به دلیل نیاز آنها به درآمدزایی، بیشتر در فعالیت‌های کارآفرینانه شرکت می‌کنند.
در بین یازده کشور منتخب در حوزه کارآفرینی، لبنان بیشترین میزان فعالیت کارآفرینی را به ویژه بین افراد در گروه سنی ۳۵ تا ۴۴ سال دارد.
در ایران نیز بیشترین گروه‌های سنی مشارکت کننده در فعالیت‌های کارآفرینی نوپا ۲۵ تا ۳۴ سال و ۳۵ و ۴۴ سال هستند. در عین حال گروه سنی ۵۵ تا ۶۴ سال و ۴۴ تا ۵۴ سال کمترین میزان مشارکت را در فعالیت‌های کارآفرینانه نوپا دارند.
رتبه نامناسب ایران در خلاقیت کارآفرینی!
اما در ارتباط با سطح نوآوری در کارآفرینی، ایران در بین ۶۰ کشور دنیا رتبه مناسبی ندارد و جایگاه ایران در این جدول پنجاه و ششم است و در مقابل کشورهای هندوستان با رتبه ۲ و لبنان نیز با رتبه ۸ در بالاترین سطوح نوآوری محصولات و خدمات نوآورانه قرار دارند.
رتبه نوآوری در کارآفرینی نوپا
در سال ۲۰۱۵ از میان افرادی که در سه سال گذشته قصد کارآفرینی داشتند ۱۷ درصد وارد مرحله کارآفرینی نوپا شدند. از سوی دیگر از میان کارآفرینان نوپای ایرانی که در ۳ سال گذشته وارد دنیای کارآفرینی شدند ۷ درصد به مرحله ثبات رسیدند؛ همچنین ۴ درصد در این سال از کسب و کار خود خارج شدند.
توصیه‌های دیده‌بان جهانی کارآفرینی در خصوص شتاب دادن به توسعه کارآفرینی در ایران
- حمایت از قانون مالکیت فکری و تجاری سازی بهینه اختراعات
- حمایت در جهت توسعه کارآفرینی با رشد بالا و کشف پتانسیل‌های موجود با هدف افزایش اشتغال و ارزش افزوده
- ایجاد شبک میان شرکتها با هدف برقراری رابط فعالان اقتصادی و کسب وکارهای زنجیره خود
- توجه جدی به کارآفرینی جوانان از طریق ایجاد امکاناتی از قبیل آموزش مناسب کارآفرینی و کمک و پشتیبانی مالی
- توسعه شرکتهای دانشگاهی و دانش بنیان از طریق ایجاد ارتباط دانشگاه با صنعت و تجاری سازی تحقیقات
- اختصاص پارک‌هایی در سطح شهرها به بازارچه‌های کارآفرینی جهت ایجاد شبکه برای کارآفرینان خانگی یا تولیدکنندگان کوچک
- برپایی بازارچه‌های کارآفرینی در مدارس و دانشگاه‌ها جهت تشویق خلاقیت، نوآوری و کارآفرینی عملی
- برگزاری دوره‌های آموزشی راه اندازی کسب و کار در جهت خلق ایده و توانمندسازی افراد
- اتخاذ برنامه‌های مناسب و عملیاتی از سوی دولت در جهت تحق سیاست‌های کلی تدوین شده
