حاشیه نشینی، لکه ای سیاه بر پیشانی شهرهای بزرگ

 دولت 2 سال است که ساماندهی حاشیه شهرها را در بودجه سالانه کشور گنجانده و سعی کرده مبلغی را برای این مهم اختصاص دهد به طوری که در بودجه سال 95 دولت 200  میلیارد تومان به منظور ساماندهی و بازآفرینی مناطق پیرامونی شهری اختصاص داد.  

به گفته سخنگوی دولت؛‌ این اعتبار به عنوان نخستین سال از برنامه ششم با عنوان ساماندهی حاشیه شهرها اختصاص یافت تا زیستگاه های اطراف شهر و بافت فرسوده ساماندهی شود.

امسال نیز دولت در لایحه بودجه سال 1396 مبلغ 315 میلیارد تومان برای ساماندهی حاشیه شهرها اختصاص داده است که  220 میلیارد تومان که برای رفع معضل حاشیه نشینی در تمامی شهرها، 75  میلیارد تومان برای مشهد و 20 میلیارد تومان برای قم و شیراز در نظر گرفته شده است.

نگاهی به این ارقام نشان می دهد مشکلات حاشیه نشینی در شهر مشهد نسبت با سایر شهرهای کشوربسیار زیادتر است  به طوری که متاسفانه تقریبا یک سوم جمعیت این شهر حاشیه نشین هستند (همچنین چندی پیش عبدالرضا عزیزی، نماینده شیروان نیز از زندگی  30 درصد جمعیت مشهد در حاشیه شهر سخن گفته بود) که باید گفت این آمار زیبنده این شهر مذهبی نیست.  

همچنین گفته می شود تهران در کنار مشهد دارای بیشترین آمار حاشیه نشینان در کشور به طوری که ابوالفضل رضوی، معاون توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری در آخرین روزهای آبان ماه گفته بود: صددرصد حاشیه‌نشینان شهر تهران از روستاها و عشایر به این شهر آمده‌اند.

حاشیه نشینی چیست و دلایل آن

حاشیه نشینی چند سالی است که مانند بیماری مهلک گریبان شهرهای بزرگ را گرفته است و مانند لکه سیاهی بر پیشانی شهرهای بزرگ خودنمایی می کند.

در تعریف این معضل باید گفت؛‌حاشیه نشینی به معنای اجبار به اقامت و مسکن گزینی در حاشیه شهرها با محرومیت مطلق یا نسبی از مجموعه ای از امکانات شهری و  سطح پایین تری از رفاه و امنیت و سطح بالاتری از  تنش و عدم امنیت شهری و خشونت، است که جمعیت های تازه وارد به شهر، یعنی مهاجران روستایی یا مهاجران از شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ را تهدید می کند.

این مهاجران معمولا به دلایل اقتصادی و فقر به شهرهای بزرگ پناه می آورند و به دلیل نداشتن توان اقتصادی مناسب، نقاط حاشیه ای شهر را برای تهیه مسکن ارزان قیمت برمی گزینند.  

البته در کنار فقر اقتصادی دلایلی نظیر نبود امکان اشتغال در شهرهای کوچک و روستاها و بیکاری ساکنان آنها را نباید از یاد برد هرچند مهاجرت این عده به شهرها برای یافتن شغل مناسب با درآمد مکفی و ساختن زندگی بهتر بیشتر به سراب می ماند تا واقعیت.

اکنون در نظر گرفتن بودجه 315 میلیاردی برای ساماندهی حاشیه شهرها نشان می دهد معضل حاشیه نشینی به مرحله حادی رسیده و دولت باید هرچه زودتر برای رفع آن چاره اندیشی کند هرچند بعید به نظر می رسد دولت یازدهم در مدت باقی مانده سال 95 یعنی در کمتر از 4 ماه و همچنین تا زمان تحویل قدرت به دولت دوازدهم بتواند اقدام اساسی در این زمینه انجام دهد.

متاسفانه ادامه وضعیت زندگی نامطلوب و نداشتن سرپناه مناسب برای حاشیه نشینان مانند سریالی ادامه دار دردی مزمن خواهد بود که اعلام اعداد و ارقام این چنینی در بودجه می تواند همانند مسکّن تاثیری کوتاه مدت داشته و برای چند ماهی آلام حاشیه نشینان را کمتر کند هرچند امیدی به بهبود و رفع این معضل نمی توان داشت. 

انتهای پیام/