تعطیلات تابستان خود را چگونه گذراندید!؟/ گذران اوقات فراغت با کاسبی تنها برای خرید گوشی مدل بالاتر

کوچه ای شلوغ در محله ای متوسط از کلانشهر کرج را با گامهای آهسته می پیمایم تا دست فروشان خردسال را با کاسبی بامزه شان از زیر نظر بگذرانم.

حسابی مشغول هستند، گاهی بازار گرمی، گاهی شمارش پول و گاهی هم برای همچراغی های خود کری می خوانند که درآمد دخل کدامشان امروز بهتر بوده است.

برای اینکه وقت را از دست ندهند حاضر به گفتگو با یک خبرنگار کنجکاو که سؤالات ریز و درشت دارد، نیستند، مجبور به خرید چند قلم جنس مانند دستبند پلاستیکی، کارت فوتبالی، کش مو و بادکنک از هر کدامشان می شوم تا دقایقی را به صحبت در مورد خوداشتغالی جالبشان بپردازند.

عمده کالای بساط کوچکشان را دستبند و گردنبند پلاستیکی و کشی تشکیل میدهد که تقریبا در تمام بساطها یکسان است و این نو جوانان 9 تا 12 ساله با دستان خود درست کرده و می فروشند، علاوه بر چیزهای دیگری مانند انواع کارتهای بازی و بادکنکهای کوچک و بزرگ برخی از آنها اسباب بازی های قدیمی خود را نیز آورده و به گفته خود حراج کرده اند.

پولهای یکی دورروزشان را که می شمارند ظاهرأ کاسبی بد نبوده و عنقریب است که به حد نصاب برسد و بتوانند آرزوی خود را عملی نمایند، آرزویی که تمام تابستان را برای آن کار کرده و به پس اندازهای خود به اندازه خرید بستنی و توپ بازی هم دست نزده اند.

یکی از این پسران که علی نام دارد و 11 ساله است با نشان دادن دخل مقوایی خود می گوید: هر شب پولهایی که درآورده ام را می شمارم و به قلکم اضافه می کنم، قلکی که نگهدارنده پول های عیدی او نیز است و قرار است تا به یک حد نصاب مشخص برسد و مورد استفاده قرار گیرد.

می پرسم سرمایه تهیه اجناس خود را از چه محلی بدست می آورید که همگی به اتفاق آن را از محل پول توجیبی های خود اعلام می کنند، پول توجیبی هایی که مواد اولیه را تأمین  و با زحمت و تلاش این کاسبان کوچک تبدیل به کالای مورد استفاده و قابل عرضه می شود.

تا اینجای ماجرا مسئله ارزشمند است و دست زدن به چنین خوداشتغالی هایی موجب تقویت شم اقتصادی کودکان، تفهیم چگونگی کسب ثروت از راه حلال و قدر دانی آنان نسبت به معیشت روزمره می شود اما ادامه صحبتها کار را به وادی دیگری می کشاند که تلنگری برای خانواده ها و مسئولین آموزشی و تربیتی جامعه است، تلنگری به سنگینی یک پتک....

تمام این بچه ها بلا استثنا سودای داشتن گوشی مدل بالا را که بتواند تمام اپلیکیشن های امروز مانند، لاین، تلگرام، واتس آپ، اینستاگرام و فیس بوک را پشتیبانی کند در سر دارند و آنهایی که تا این لحظه از گوشی والدین خود استفاده می کردند هم می خواهند در استفاده از فضاهای مجازی تک تاز شوند.

وقتی از آنها می پرسم کدامشان نحوه کار در انواع شبکه های مجازی را بلد هستند، دست همگی به هوا بلند می شود و جمله هشدار دهنده تاثیرات مخرب شبکه های اجتماعی بر سلامت نوجوانان از مقابل چشمانم رژه می رود.

از آنها می پرسم چه کسی از آسیبهایی که این فضاها بر روی نوجوانان در پی دارد با خبر است؟

تنها یکی از پسرها می گوید: شبکه های مجازی محلی برای جاسوسی دشمنان ما است و اسرائیل و آمریکا تمام اطلاعاتی را که از ما می خواهند به وسیله جاسوسی در این شبکه ها کسب می کنند.

این پسر نوجوان که نامش بهزاد و 12 ساله است ادامه می دهد: اگر روزی این شبکه ها را نداشته باشیم بهتر از این است که کشور ما و مردم ما امنیت نداشته باشند.

پسر دیگری می گوید: شبکه های مجازی خیلی خوب است چون در آن می تواند تمام دوستان و فامیل خود را مدام و در همه حال ببیند و با آنان سخن بگوید، او اضافه می کند: این فضاها خیلی سرگرم کننده است و دیگر حوصه آدم در مواقع بیکاری سر نمی رود.

تنها نگرانی و ناراحتی این پسر از این پس این است که چگونه زمانی را که در مدرسه سپری می کند، دوری گوشی جدیدش را تحمل کند.

پیش از این خبرگزاری مهر در یکی از گزارشهای خود آورده بود: پژوهشگران با توجه به بررسی های اجتماعی اخیر خود دریافته اند که روابط اجتماعی چهره به چهره با دوستان و یا خانواده نسبت به تماس های تلفنی و ارسال ایمیل، اثر محافظتی بسیار قوی تری در برابر ایجاد افسردگی دارد و نوجوانی دورانی است که فرد بیش از هر زمان دیگری در خطر اضطراب و افسردگی قرار دارد و کیفیت کم خواب می تواند این حساسیت را بیشتر کند.

این گزارش می افزاید: بررسی یاد شده نشان داد که هر چه نوجوانان مورد مطالعه، بیشتر در سایت های اجتماعی بودند و از لحاظ عاطفی با آن درگیر می شدند میزان اضطراب و افسردگی در آنها بیشتر و خواب آنها کمتر بوده است و محققین می گویند به خصوص کسانی که شب ها و قبل از خواب وارد این سایت های اجتماعی می شوند درگیری عاطفی بیشتری با آن دارند و بیشترین آسیب پذیری از طریق این سایت ها به این دسته از نوجوانان وارد می شود.

همچنین از طرف دیگر در کسانی که بصورت غیرفعال در این سایت ها شرکت می کنند درجه آسیب پذیری آنان بیشتر است، اینها افرادی هستند که فقط پست های دیگران را می خوانند و خود فعالانه در ارتباط با دیگران شرکت نمی کنند و در مورد نوجوانان نیز با توجه به دسترسی آسان به انواع گروه ها و مطالب این مسئله بسی ناگوار و نگران کننده است.

در این خصوص با قاسم پوستین دوز، مدیر آموزش و پرورش ناحیه 4 کرج به گفتگو نشستیم و این مسئول فضای مذکور را برای آینده روشن کودکان و نوجوانان مضر دانست و اظهار داشت: نسل جدید باید برای فردای کشور به خوبی ساخته شود و از سلامت جسمی و روحی برخوردار باشد و این مسئله بر عهده والدین و دستگاه های فرهنگی و تربیتی جامعه پیرامون فرد است.

وی افزود:  اولین عرصه تربیت افراد در خانواده و توسط اعضای خانواده است که وظیفه تربیت صحیح و فرهنگ سازی زندگی با تکنولوژی را بر عهده دارند و بعد ازآن مدرسه و نهادهای فرهنگی باید زمینه رشد تمام ابعاد شخصیتی افراد را فراهم نمایند و برای پویایی فرزندان این آب و خاک تمامی زمینه های آسیب دیدن و ناهنجاری های اجتماعی را برچینند.

وی ادامه داد: مهمترین رسالت آموزش و پرورش تربیت نسل نو است که امروز در اختیار ما قرار دارد و از آنجا که بررسی ها نشان داده تنها 12 درصد اوقات فراغت کودکان در اختیار مدرسه و نظام آموزشی مدرسه است، لذا نقش خانواده ها در کنترل زمینه های آسیب پر رنگ تر شده و آنان هستند که باید از فراهم شدن بستر ناهنجاری اجتماعی در کودکان و نوجوانان خود جلوگیری کنند و بقیه کار را به مربیان و مسئولین تربیتی بسپارند و این همکاری های فرهنگی اگر دوسویه نباشد تأثیر گذاری چندانی نخواهد داشت.

این مسئول خاطر نشان کرد: یا باید تعطیلات رسمی تابستانی دانش آموزان را کم کنیم تا وقت بیشتری در مدارس بگذرانند یا پازل تربیت را به گونه ای بچینیم که هم خانواده، هم معلمین و هم مسئولین فرهنگی به یک اندازه در آن نقش داشته باشند و کسی مجبور نباشد کاستی های نقش دیگری را جبران نماید.

تلفن های همراه امروزه به بخش جدایی ناپذیری از زندگی نه تنها افراد بالغ و بلکه کودکان نیز تبدیل شده است و بدون شک یکی از بهترین فواید تلفن همراه برای کودکان و نوجوان قابلیت استفاده از آن در شرایط اضطراری است، مانند دور بودن از خانه برای مدتی طولانی ، بیرون رفتن به همراه دوستان ، استفاده از فضاهای آموزشی و ارتباط آسان با والدین و دوستان و در این شرایط می توان از تلفن همراه استفاده بهینه کرد.

و اما در پایان یک روان‌شناس با بررسی این موضوع گفت: در عصر ارتباطات نمی‌توان فرزندان را از استفاده وسایل ارتباطی منع کرد ولی لازم است بر نحوه استفاده از این وسایل نظارت شود.

 مریم زمان‌پور در ادامه اظهار داشت: در عصر ارتباطات اجتماعی و حاکمیت وسایل ارتباط جمعی قرار داریم و بسیاری از افراد با استفاده از وسایل ارتباطی مدرن با دیگران ارتباط برقرار می‌کنند. بسیاری از ارتباطاتی که در دنیای امروز برقرار می‌شود در محیط مجازی است و این نوع ارتباط علاوه بر سرعت بالا می‌تواند آسیب‌رسان نیز باشد.

وی افزود: زمانی ارتباطات افراد با یکدیگر به صورت کلامی و رو در رو انجام می‌شد، این نوع ارتباط اگر چه کامل‌ترین نوع ارتباط است ولی محدودیت‌های زمانی و مکانی دارد و  ارتباطات مدرن که از طریق وسایلی مانند تلویزیون، رادیو، اینترنت و تلفن همراه انجام می‌شوند، دارای سرعت بسیار زیادی است ولی این نوع ارتباط کامل نیست و می‌تواند آسیب‌هایی نیز به همراه داشته باشد.

این کارشناس گفت: در عصر ارتباطات وسیع و سریع نمی‌توان به روش‌های گذشته عمل کرد، در زمانی که با استفاده از اینترنت می‌توان با هر نقطه از جهان ارتباط برقرار کرد، نمی‌توان انتظار داشت که از علایم دیداری مانند استفاده از دود و آتش برای ارتباط استفاده کرد و  استفاده از وسایل ارتباطی مدرن در دنیای امروز اجتناب‌ناپذیر است ولی لازم است به نحوه استفاده از این وسایل نیز توجه شود.

زمان‌پور با بیان اینکه فضای اینترنت، ماهواره و حتی تلفن‌های همراه فضایی مجازی است که هر فردی می‌تواند وارد آن شود و والدین باید به این نکته توجه داشته باشند که نباید فرزندان را به ویژه در سنین کودکی و نوجوانی در فضاهای مجازی تنها گذاشت اظهار داشت: والدین باید همراه کودک وارد فضای مجازی شوند و به وی بیاموزند که چگونه باید از این دنیای جدید درست استفاده کرد و  در برخی خانواده‌ها وسایل ارتباطی مانند کامپیوتر را در اتاق کودک و یا نوجوان قرار می‌دهند و او را در استفاده از این وسایل آزاد می‌گذارند در حالیکه می‌شود کامپیوتر را در اتاق نشیمن و یا اتاق والدین قرار داد تا کودک در حضور والدین و با اطلاع آنها از وسایل ارتباطی استفاده کند.

وی خاطرنشان کرد: برخی خانواده‌ها به محض درخواست کودک، تلفن همراه در اختیار او قرار می‌دهند و او را در استفاده از این وسیله آزاد می‌گذارند و این کار می‌تواند آسیب‌های جدی به همراه داشته باشد.

انتهای پیام/